به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری موج، هر روز بسیاری از مردم در سراسر جهان به خون و محصولات خون نیاز دارند، به‌طوری که مطابق با آمار اعلام شده از سوی سازمان انتقال خون ایران، از هر سه نفر، یک نفر در طول زندگی خود نیاز به انتقال خون و محصولات خون دارد. زنجیره تأمین خون و مدیریت بحران در دو دهه اخیر به علت تعداد روزافزون بلایای طبیعی، دو زمینه تحقیقاتی محبوب بوده‌اند. اهمیت خون برای انسان، زنجیره تأمین خون را برای متخصصان، دانشمندان و دولت مورد توجه قرار داده است. یکی از مهمترین مسائل در این زنجیره تأمین خون مورد نیاز برای پاسخگویی به تقاضای بیمارستان‌ها است که در شرایط بحرانی حساس‌تر می‌شود. شاخص اهدای خون در ایران در حال حاضر براساس آمار اهدای خون در سال ۱۴۰۱، ۲۶ نفر به ازای یک هزار نفر جمعیت کشور است و از این لحاظ ایران دارای موقعیت خوبی در بین دیگر کشورها است.

آنطور که «بشیر حاجی بیگی» سخنگوی سازمان انتقال خون گفته است:«در سال ۱۴۰۱ استان تهران با ثبت ۳۶۹ هزار و ۵۲۳ واحد بالاترین میزان اهدای خون در کشور را به خود اختصاص داده است.»

به گفته وی، در سال گذشته ۲ میلیون و ۲۲۳ هزارو ۴۹۲ واحد خون اهدا شد که طی این مدت خراسان شمالی با افزایش ۳۴ درصدی، رتبه نخست رشد اهدای خون در کشور را به خود اختصاص داد و همچنین استان ایلام با رشد بیش از ۲۵ درصد و لرستان با رشد بیش از ۲۳ درصد، رتبه های دوم و سوم رشد اهدای خون را به خود اختصاص دادند.

۱۴ ژوئن سالروز تولد «کارل لندشتاینر» زیست‌شناس اتریشی برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۳۰ به خاطر کشف گروه‌های خونی است و این روز را به پاسداشت این مرد علم و زندگی ، روز جهانی اهدای خون نامگذاری کرده اند. شعار امسال سازمان بهداشت جهانی در روز جهانی اهدای خون «ما هستیم، چون شما خون اهدا می‌کنید»، است، این شعار بر این تأکید دارد که برخی از افراد مانند تالاسمی‌ها و هموفیلی‌ها و بیماران سرطانی جانشان وابسته به خون و فرآورده‌های خونی است.

تأمین فرآورده‌های خونی مهمترین وظیفه سازمان انتقال خون

«مهدی صفایی» متخصص ایمنولوژی با بیان اینکه مهم‌ترین وظیفه سازمان انتقال خون فراهم آوردن خون، فرآورده‌های خونی برای نیازمندان است، گفت: مدیریت بحران کمبود و کسری بانک خون از مهمترین وظایف سازمان انتقال خون است. در عصر حاضر با بالا بردن جمعیت بشری، ظهور بیماری‌هایی که نیاز به خون و فرآورده‌های خونی دارند و بروز حوادثی که منجر به از دست دادن خون افراد می‌شود نیاز به خون سالم در کل جهان را افزایش داده است و با توجه به بحران‌ها و مخاطرات طبیعی و غیرطبیعی که کشور ایران در سال‌های گذشته تجربه کرده است، ضرورت دسترسی به خون سالم بیش از پیش احساس می‌شود و این چالشی است که نظام سلامت کشور همواره باید به آن توجه کند.

نقش رسانه‌ها در آگاه سازی جمعی

وی در ادامه بیان کند: نیاز به وجود یک اهتمام جمعی در جامعه توسط سازمان انتقال خون برای بالابردن شمار افرادی که به طور مستمر و منظم خون اهدا می‌کنند دیده می‌شود، این مهم نیازمند یک فعالیت اجتماعی سیستماتیک، مدون و یکپارچه است، از مهمترین ابزارهایی که می‌شود در زمینه فرهنگ‌سازی و ارتقای فرهنگ اهدای خون استفاده کرد، می‌توان به رسانه‌ها اشاره کرد. رسانه‌های جمعی قادرند با تعامل بالا و مناسب با مردم آنها را با سازمان انتقال خون، فرآند اهدای خون و ساز و کارهایی که بیماران در مواجه با نیاز به این مایع حیاتی دارند آشنا سازند و عاملان این امر باشند. رسانه، امور تبلیغات، فرهنگ سازی و ارتباط با مردم از طرف سازمان انتقال خون واحد روابط عمومی سازمان است.

صفایی گفت:رسانه‌های جمعی می‌توانند تعامل بسیار مناسبی با سازمان انتقال خون برای جلب مشارکت مردم در اهدای خون داشته باشند. بهره‌گیری از رسانه‌ها و دیگر ابزارهای ارتباطی نقش مهمی در برقراری ارتباط بین این سازمان و مردم جهت جلب مشارکت آنان برای اهدا خون ایفا می‌کند.

بیشتر بخوانید: 

تأکید فرماندار بر ضرورت ایجاد مرکز انتقال خون در شهرستان آران و بیدگل

کمتر از ۵ درصد زنان اهدا کننده خون هستند

فرهنگ متعالی اهدای خون در ماه مبارک رمضان

این متخصص با توضیح اینکه اهدای خون فواید بسیاری برای بدن اهدا کننده دارد، می‌گوید: با خون دادن منظم، می‌توان کلسترول خون را پایین نگه داشت و از رسوب چربی در رگ‌های خونی جلوگیری کرد. افزایش کلسترول خون با بروز بسیاری از بیماری‌های قلبی مساوی است. بر اساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی، از هر هزار نفر در یک جامعه توسعه‌یافته ۴۰ نفر و در یک کشور درحال‌توسعه ۱۳ نفر در سال خون اهدا می‌کنند. افرادی که تصمیم دارند خون اهدا کنند باید شرایطی داشته باشند که داشتن سن بین ۱۸ تا ۶۰ سال، وزن حداقل ۵۰ کیلوگرم از جمله آن است. همچنین حداکثر تعداد دفعات انتقال خون در زنان ۳ و در مردان ۴ مرتبه در سال است.

وی، افزود: اهدای خون روی جسم و سلامت بدن نیز تاثیرات خوبی می‌گذارد. تحقیقات نشان داده که اهدای خون در کاهش احتمال ابتلا به سرطان موثر است. با اهدای خون امکان ابتلا به بیماری‌های قلبی تا ۳۰ درصد کاهش می‌یابد. فاصله بین اهدای خون نباید کمتر از ۸ هفته باشد و اگر برای نخستین بار تصمیم دارید به خون اهدا کنید و اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید یا به بیماری خاصی مبتلا هستید، قبل از انتقال خون با پزشک خود مشورت کنید.

نجات جان میلیون‌ها نفر با اهدای خون

صفایی، با اشاره به اینکه انتقال خون و فرآورده‌های خونی سالانه جان میلیون‌ها نفر را نجات می‌دهد، گفت: اهدای خون به بیمارانی که از شرایط تهدید کننده زندگی رنج می برند کمک می‌کند زندگی طولانی تر و با کیفیت زندگی بالاتری داشته باشند. در برخی از استان‌ها تعداد بیماران نیازمند به خون چون بیماران تالاسمی و هموفیلی بالاتر است یا در مقاطعی از سال به خاطر شرایط جوی اهدای خون در برخی از استان‌ها دشوارتر می‌شود یا استان‌هایی هستند که با وجود داشتن داوطلبان اهدای خون، مراکز درمانی کمتری دارند و اعمال جراحی کمتری در آنها صورت می‌گیرد. در واقع شبکه ملی خونرسانی کشور، توازن توزیع خون را در تمامی استان‌ها برقرار می‌کند.

وی در ادامه بیان داشت: طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، شاخص اهدای خون به ازای هزار نفر جمعیت در کشورهای دارای درآمد متوسط به بالا، ۱۶ و در کشورهای دارای درآمد بالا، ۳۱ در هزار نفر جمعیت است. مصرف بالای خون و فرآورده‌های خونی به دلیل وجود بیش از ۲۰ هزار بیمار تالاسمی، حوادث جاده‌ای و جراحی‌ها تخصصی و فوق تخصصی و افزایش سن جامعه، بسیار بالا است که این مهم نیاز به اهدای همیشگی خون را دوچندان می‌کند.