به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری موج، توسعه روستایی مقدمه توسعه کشاورزی و همچنین مقدمه توسعه متعادل و همه‌جانبه کشور می‌تواند باشد. در تمام کشورهایی که فرآیند توسعه را طی کردند توسعه روستایی به عنوان قدم‌های اول و اساسی مورد نظر در توسعه مطرح بوده و دنبال شده است. یکی از عوامل موثر و نقش‌آفرین در این طرح بحث مشارکت مردم در همه موضوعات مختلف اجتماعی و اقتصادی است.

در طرح پروژه ترسیب کربن ، این واژه عینیت بخشیده شده و مشارکت مردم به معنای واقعی تحقق پیدا کرده است ،این پروژه که برنامه ای مشترک بین دولت جمهوری اسلامی ایران و برنامه عمران ملل متحد است اصل جامع‌نگری در توسعه روستایی  به عنوان یک اصل اساسی باید پذیرفته شود.

پروژه ترسیب کربن از سال ۸۳ برای نخستین بار در کشور آغاز شده که در فاز اول ۱۴۰ هزار هکتار و در فاز دوم ۸۵ هزار هکتار از اراضی بیابانی کشور را برای مقابله با بیابان‌زایی و کاهش گازهای گلخانه‌ای پوشش داده است. در ادامه این پروژه‌ها ۱۸ استان کشور درگیر شده‌اند که ۹۷ شهر و ۳۰۰ روستا نیز تحت پوشش پروژه ترسیب کربن قرار گرفته‌اند.

ترسیب کربن به جذب دی اکسید کربن اضافی جو توسط اندام‌های هوایی و زیرزمینی گیاهان مرتعی به منظور کاهش اثرات سو پدیده گرمایش زمین، گفته می‌شود.

حدود ۶۰% گرمای زمین بخاطر دی اکسید کربن است و اگر کسی بتواند دی‌اکسیدکربن را کنترل کند یا کم کند یا کاهش دهد تا ۷۰% اثر گازهای گلخانه‌ای را کم کرده است؛ پروژه ترسیب کربن می‌خواهد دی اکسید کربن را به عنوان مهمترین گاز گلخانه‌ای کاهش دهد.

ترسیب کربن به معنای رسوب دادن کربن موجود در نسوج گیاهی و خاک

 از سال 1860 هرچه زمان گذشته دما بالاتر رفته و تقریبا به همان میزان دی‌اکسیدکربن هم زیاد شده است؛ یعنی میزان دی اکسید کربن با دما رابطه تقریبا مستقیمی دارد و هر چه زمین گرم شود به ازای یک درجه سانتی گراد افزایش دما ۶درصد رطوبت‌گیری جو زیاد می‌شود اما به دلیل گرما این رطوبت از هم پراکنده است. به زبان دیگر ابر وجود دارد اما بارندگی وجود ندارد و ابرها از بالای سرمان رد می‌شود.

در هر حال اگر زمین گرم شود بارش کم می‌شود و بیابان‌زایی اتفاق می‌افتد و نهایتا دامداری و مسائل دیگر با مشکل مواجه شده و فقر بوجود خواهد آمد. فقر بوته‌کنی را به همراه دارد و دی‌اکسیدکربن کمتر جذب می‌شود یعنی زمین سرد نمی‌شود و همه این ها زنجیروار با هم ارتباط دارد که مثلا از کندن یک بوته شروع می‌شود. متاسفانه تغییر اقلیم طبعاتش به افراد محروم و قشر بی‌بضاعت جامعه می‌رسد و مشکلاتش برای آن ها به وجود می‌آید. اما می‌توان این چرخه را اصلاح نمود به این صورت که اگر مراتع احیا شود خود‌ به خود دی‌اکسیدکربن جذب خواهد شد؛ زمین سرد شده و بارش انجام خواهد گرفت و مراتع بهبود می‌یابد.

در همین باره به مناسبت روز بیابان زدایی نماینده مقیم برنامه توسعه سازمان ملل متحد درخصوص مقابله با بیابان زایی بیان کرد: پدیده ریزگردها این مشارکت را نشان می دهد که ایران در سطح دنیا به چه میزان در حل مشکل ریزگردها عزم جدی دارد.

گری لوییس با اشاره به اینکه ترسیب کربن به معنای رسوب دادن کربن موجود در نسوج گیاهی و خاک با استفاده از عملیات بیولوژیک است عنوان کرد: برنامه جدید برای کنترل ریزگردها بزودی اجرایی می شود و نشان می دهد که راه حل های زیادی در ایران و منطقه قابلیت عملیاتی شدن را دارد.

به گفته لوییس، این پروژه مهم در ۲۰ استان کشور در دست اجراست و همچنین در پنج پایلوت جدید با کمک برنامه پیشرفت و توسعه ملل متحد یا UNDP و سازمان جنگل ها توسعه می یابد و با توجه به وضعیت توسعه یافتگی ایران که در دنیا جز کشورهای با درآمد متوسط رو به بالا طبقه بندی می شود، بخش عمده منابع مالی این پروژه توسط خود دولت تامین می شود.

 نماینده مقیم برنامه توسعه سازمان ملل متحد توضیح داد : ۳۸۰ هزار دلار از سوی دفتر UNDP برای فاز سوم ترسیب کربن در ایران اختصاص داده می‌شود و ۷.۶ میلیون دلار نیز توسط دولت جمهوری اسلامی ایران برای اجرای این پروژه اختصاص می‌یابد. قرار است تا پروژه ترسیب کربن در ۴ استان گلستان، خراسان شمالی، یزد و خراسان جنوبی اجرا شود.

بیش از ۳۲ میلیون هکتار بیابان در کشور

معاون وزیر جهاد کشاورزی درباره وضیعت بیابان های کشور گفت:در کشور حدود ۱۴.۳ میلیون هکتار جنگل داریم و در کنار آن ۳۲.۵ میلیون هکتار بیابان داریم و ازآنجایی‌که سرانه بیابان در دنیا ۲ هزار مترمربع است، این رقم در کشور ما دو برابر میانگین جهانی، یعنی ۴ هزار و ۳۰۰ مترمربع است.

جلالی با اشاره به اینکه ۱۵ میلیون هکتار از مراتع کشور تحت تأثیر فرسایش‌های بادی قرار دارد، خاطرنشان کرد: تاکنون ۲.۳ میلیون هکتار کاشت جنگل در عرصه‌های بیابانی داشته‌ایم و از ۷ میلیون هکتار باقیمانده از مناطق بیابانی، ۳ میلیون هکتار کانون بحرانی داریم که تولید گردوغبار می‌کند و خسارت شن‌های روان را در پی دارد که امیدواریم در دو تا سه برنامه بتوانیم میزان بیابان‌زایی را کنترل کنیم.

رئیس سازمان جنگل‌ها و مراتع  در مورد برنامه این سازمان در برابر پدیده ریزگردها به‌ویژه در برنامه ششم توسعه این‌گونه توضیح داد: ۸۰ تا ۹۰ درصد منشأ ریزگردها خارجی است و در داخل نیز حدود ۳ میلیون هکتار کانون تولید گردوغبار داریم که منطقه بحرانی ماست و ۱.۵ میلیون هکتار از این کانون‌ها در برنامه ششم توسعه تحت کنترل خواهد بود.

به گفته وی در سال ۹۶ اعتباری معادل ۸۰۰ میلیارد تومان برای مقابله با ریزگردها در نظر گرفته شده تا در انواع و اقسام روش‌ها بتوانیم ریزگردها را کنترل کنیم که یکی از آنها آبخیزداری است.

پدیده گردوغبار طی چند سال اخیر استان‌های غربی کشور به‌ویژه خوزستان را تحت تأثیر قرار داده تا جایی که سلامت مردم و فعالیت‌های روزمره را با مشکل مواجه کرده است. از سال گذشته دولت با اختصاص بودجه و اجرای طرح‌های ویژه از طریق سازمان جنگل‌ها و مراتع و وزارت جهاد کشاورزی مستقیم وارد عمل شد که اجرای طرح‌های آبخیزداری و کاشت جنگل‌های دست‌کاش و مالچ‌پاشی ازجمله این کارهاست.

با انجام این پروژه تعهدات دولت جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک مثال و نمونه می‌تواند مدنظر قرار گیرد. آنهایی که در امر توسعه و بیابان‌زدائی فعالیت می‌کنند و به بحث توسعه پایدار می‌پردازند به این جمله معتقدند که اساسا مبارزه علیه فقر، مبارزه با بیابان‌زایی است. 

اجزای این پروژه را نیز می‌توان به چهار بخش محرومیت‌زدایی، مشارکت و کار گروهی، مشارکت و توانمندسازی جوامع محلی و احیای مراتع و ارائه مدل‌سازی ترسیب کربن تقسیم نمود.

اگرچه در توسعه بحث می‌شود که باید تحقق این مساله از پایین به بالا باشد ولی عملا در برخی مواقع از بالا به پایین هم انجام می‌شود. در این پروژه خیلی از موارد از مدیریت مرکزی به مدیریت محلی و مردم تفویض شده است و این خود می‌تواند حداقل برای پروژه‌های مرتبط با مراتع و منابع طبیعی الگویی باشد.