به گزارش خبرگزاری موج، با گذشت یک سال هنوز چرایی این کودتا مشخص نشده است و اطلاعاتی از پشت پرده های این کودتا در دست نیست.

برخی این کودتا را کودتایی کنترل شده می دانند، چند روایت در مورد کودتا وجود دارد؛ ابتدا روایت دولت ترکیه است که کودتای سال گذشته را کار فتح الله گولن و جنبش خدمت وابسته به گولن می داند، برخی دیگر کودتا را ناشی از دخالت دولت های خارجی می دانند و برخی نیز اردوغان را عامل کودتا می دانند.

نظریه چهارمی هم وجود دارد که معتقد است اردوغان مسبب کودتا نبوده است، اما از کودتا خبر داشته و از این موضوع به عنوان فرصتی برای تسویه حساب با مخالفان خود استفاده کرده است.

کودتای ترکیه آثار کوتاه و بلند مدت داشت

کودتای نافرجام ترکیه  دارای آثار کوتاه مدت و بلند مدت داشت و اولین اثر کوتاه مدت کودتا همدلی و وحدت احزاب ترکیه در راستای مخالفت با کودتا و حمایت از اردوغان بود، تاثیر کوتاه مدت دیگر آن دستگیری و اخراج مخالفان اردوغان از بدنه دولت اعم از ارتشی ها، قضات، اساتید دانشگاه و کارمندان عالیرتبه تمام دوائر دولتی بود. در عرصه سیاست خارجی هم این کودتا پیامدهایی داشت از آن جمله میتوان به تنش کوتاه مدت بین ترکیه و آمریکا بر سر استرداد فتح الله گولن نام برد.

کودتا موجب تغییر در برخی از سیاست های اردوغان شد، در قضیه سقوط هواپیمای جنگنده روسیه توسط ترکیه اردوغان احساس کرد حمایت ناتو را برای ادامه تنش با روسیه نخواهد داشت و از سوی دیگر تعلل غرب در محکوم کردن کودتا موجب شد تا ترکیه راهبرد سیاست خارجی خود را از تنش با روسیه به سمت تعامل با روسیه تغییر دهد.

کودتا و افزایش محبوبیت اردوغان

 افزایش محبوبیت اردوغان از دیگر آثار کودتا بود و برخی معتقدند تسویه هایی که در این مدت انجام شد، موجب شکاف در جامعه ترکیه شده است. این بحث درست است، اما فعلا در ترکیه مشکلی را به وجود نخواهد آورد.

 از زمانی که قدرت به دست حزب عدالت و توسعه افتاد، ترکیه رشد اقتصادی خوب و مناسبی را داشته است و این امر موجب گرایش بیشتر مردم به این حزب و شخص اردوغان شده است.

در  همه پرسی نظام ترکیه از سیستم پارلمانی به سیستم ریاستی تبدیل شد و قدرت رئیس جمهور تا حد زیادی گسترش یافت.

کودتا آثار منفی هم داشت بطور مثال روند الحاق ترکیه به اتحادیه اروپا به دلیل مشکلات حقوق بشری وتسویه ها ی بعد از کودتا دچار وقفه شد.

 اردوغان به دلیل غرب گرا بودن به قدرت رسید و در سال 2002 وی برای رسیدن به قدرت با گولن ائتلاف کرد و این ائتلاف تا سال 2013 ادامه داشت و در آن سال پس از افشای پرونده فساد مالی خانواده اردوغان، رابطه وی و گولن دچار تنش می شود.

اردوغان در همان سال لیستی را از گولنی ها برای تسویه حساب تهیه کرده بود و در این سال ها فعالیت تمام احزاب محدود شده بود.

اردوغان از کودتا نماد سازی کرد و با پیش کشیدن بحث کودتا ضعف های خود را می پوشاند و کودتا و موفقیت در همه پرسی قانون اساسی به اردوغان این فرصت را داد تا روند تسویه حساب با مخالفان خود را سرعت بخشد.

مطرح شدن دخالت فتح الله گولن از سوی اردوغان موجب شدتا هیچکس در این کودتا ذهنش به سمت سکولارها نرود و سکولارها نیز در این کودتا از اردوغان حمایت کردند، اما اگر کودتا به نتیجه می رسید احتمال داشت سکولارها از دولت کودتا حمایت کنند.

اردوغان از سال 2013 احساس میکرد که غرب به دنبال جایگزین برای وی است، عنوان کرد: کودتای 15 جولای برگزاری همه پرسی قانون اساسی را برای ترکیه راحت تر کرد.

 سکولارها، کردها و گولن به عنوان سه چالشی که اردوغان با آنها درگیر است و اردوغان از فرصت پیش آمده پس از کودتا علیه مخالفان خود استفاده کرد و هرکس دیگری به جای وی بود نیز همین کار را انجام می داد. نقش عامل خارجی را دخیل می دانم، اما کودتای کنترل شده را بیشتر قبول دارم. کودتا موجب افزایش قدرت اردوغان شد، اظهار داشت: تاکنون اردوغان 4 بار حالت فوق العاده را تمدید کرده است.

اکنون اردوغان در اروپایی که حتی منافقین نیز به آسانی حق سخنرانی در آن را دارند، اجازه سخنرانی ندارد.

اردوغان برای پیوستن به اتحادیه اروپا تلا ش های زیادی کرد و  اتحادیه اروپا به ترکیه به چشم سدی در برابر بحران های منطقه نگاه می کند و هیچگاه این اتحادیه با پذیرفتن ترکیه خود را با عراق و سوریه هم مرز نخواهد کرد.

ترکیه بعد از کودتا به سمت روسیه چرخش داشته است و دیگر این ذهنیت که امنیت خود را به غرب و آمریکا گره بزند در ذهن اردوغان کم رنگ شده است و خرید اس 300 و 400 حکایت از این دارد که ترکیه دیگر به دنبال ناتو نیست.

 ترامپ به دغدغه امنیتی عربستان اهمیت داد اما به تهدیدات امنیتی ترکیه از جانب کردهای سوریه اهمیتی نداد،.در دید ترکیه سوریه به دو بخش غربی که در دست روسیه و شرق که در دست آمریکا است تقسیم می شود و اکنون ترکیه در بخش شرقی اصلا با آمریکا هماهنگ نیست.

اختلافات ترکیه و آلمان و اختلافاتی که در نشست اخیر جی 20 به وجود آمد و اکنون ذهنیت اردوغان این است که نباید به غرب باج دهد و هنوز با تهدید اروپا به وسیله بحث پناهنده ها پیش می رود.

وابستگی اقتصادی غرب و ترکیه به یکدیگر گفت: امکان ندارد که ساختار ترکیه و اقتصادش که سال هاست به غرب وابسته است، بتواند جدا شود. 200 میلیارد دلار سرمایه اتحادیه اروپا در ترکیه است و زیر ساخت های اقتصادی ترکیه ساخته شده است، اظهار داشت: هر چه نظام متمرکز تر باشد و ثبات بیشتر، برای اقتصاد مفید تر است.

ترکیه مخالفان زیادی برای پیوستن به اتحادیه اروپا دارد اما از مزایای اقتصادی آن بهره مند است. بعد از کودتا اتحادیه اروپا روند الحاق ترکیه به اتحادیه را متوقف کرده است اما اختلافات بین اتحادیه اروپا و ترکیه فرای موضوع کودتا است و دلایل سیاسی و امنیتی، اقتصادی و فرهنگی دارد. انگلیس هم یکی از کشورهایی بود که طرفدار پیوستن ترکیه به اتحادیه بود و با مساله برگزیت ترکیه حمایت این کشور را هم از دست داده است. حتی بعد از برگزیت اردوغان هم اعلام کرد که برای پیوستن به اتحادیه اروپا باید در ترکیه یک همه پرسی برگزار شود.