برنامه غربالگری و پیشگیری پدیکلوزیس سر در مدارس مازندران اجرا میشود
مدیر گروه بیماریهای واگیردار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران بیان داشت:با توجه به اهمیت بیماری و با هدف کنترل پیشگیری از شپش سر، برنامه غربالگری و پیشگیری پدیکلوزیس سر در مدارس مازندران اجرا میشود.
به گزارش خبرگزاری موج، پارسایی در گفت و گویی اظهار داشت: شپش سر به رنگ خاکستری و بدن آن مسطح، سر آن مخروطی و دارای دو چشم ساده و برجسته بوده که اندازه متوسط آن ۱.۳ میلیمتر است که معمولا تخمهای خود را به موهای سر میچسباند .
وی گفت:حدود ۶۴درصد کل موارد آلوده به شپش سر از سطح مدارس استان گزارش شد که اساس درمان متاثر از رعایت دقیق اصول بهداشت فردی و دسترسی، انجام استحمام منظم، امکان تعویض منظم و صحیح البسه است.
پارسایی تصریح کرد: در درمان آلودگی به انواع شپش باید درمان اپیدمیولوژیک شناسایی منابع و مخازن آلودگی از طریق بررسی اعضا خانواده و موارد تماس و درمان دسته جمعی آنها بهعنوان زیر بنای عملکرد کنترلی مورد توجه قرار گیرد که ضروری است شانه، برس، کلاه، روسری، بالش، ملحفه و سایر وسایل شخصی که در انتشار آلودگی نقش دارند نیز از نظر رفع آلودگی به رشک و شپش مورد توجه قرار گیرد.
وی خاطرنشان کرد: در تمامی موارد باید افراد درمان شده یک هفته بعد از درمان اولیه تحت درمان مجدد قرار گیرند که تأکید ما این بوده در آموزش مراقبت افراد آلوده بهویژه دانشآموزان به مسائل روانی و اجتماعی فرد آلوده و خانواده وی توجه شده و از هرگونه توهین و آزار روانی پرهیز شود.
پارسایی افزود: شپش بدن نیز تقریباً همشکل شپش سر بوده با این تفاوت که اندازه آنها نسبت به شپش سر بزرگتر و حدود ۳ میلیمتر است شپش بدن بیشتر روی لباسها بسر برده و برای تغذیه، خود را به نازکترین قسمت بدن میرساند و تخمهای خود را روی تار و پود لباس میچسباند.
وی اضافه کرد: شپش عانه رنگ این شپش هم خاکستری بوده و سر آن در یک فرو رفتگی موجود در سینه قرار دارد و اندازه آن یک تا ۱.۵ میلیمتر است.
مدیر گروه بیماریهای واگیردار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران درباره مشخصات زیستی و سیر تکاملی شپش سر، تصریح کرد: شپش انگل اختصاصی انسان و خونخوار بوده و در روز دو یا سه بار از خون انسان به کمک نیش خود تغذیه میکند، چرخه زندگی شپش شامل سه مرحله تخم، نمف و بالغ است.
پارسایی یادآور شد: شپش سر در لابهلای موهای سر زندگی میکند و دارای شش پا است و طوری خلق شدهاند که قادر به چنگ زدن به مو باشد ولی توانایی پریدن ندارد و شکستن هر پا با شانه زدن مداوم موجب مرگ شپش میشود.
وی ادامه داد: شپش ماده بالغ طی عمر حدودا یک ماهه خود، روزانه تقریباً ۴ تخم میگذارد این تخمها در یک کپسول بسیار چسبناک قرار گرفتهاند و از فاصله تقریبا ۵ میلیمترى ریشه مو به ساقه مو میچسبد و بهراحتى جدا نمیشود.
مدیرگروه بیماریهای واگیردار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اشاره به اینکه مقاومت شپش در خارج از بدن انسان کم و نسبت به تغییرات درجه حرارت خیلی حساس بوده و بدن میزبان تبدار را بهدلیل افزایش درجه حرارت فورا ترک میکند، گفت: در درجه حرارت ۵۲ درجه سانتیگراد در عرض چند دقیقه از بین میرود و همچنین شپش سر در خارج از بدن انسان حداکثر طی مدت ۲۴ تا۴۸ ساعت از بین خواهد رفت.
پارسایی بیان کرد: انتقال شپش انسان فقط از انسان به انسان ممکن است و موجود دیگری نمیتواند بهعنوان مخزن عمل کند.
وی با بیان اینکه انسان با هر زمینه اقتصادی و اجتماعی در معرض خطر ابتلا به شپش سر قرار دارد، افزود: این آلودگی بهویژه در مدارس ابتدایی ممکن است همهگیر شود، آلودگی به این شپش نزد دختران بیش از پسران و در کودکان شایعتر از افراد بالغ است .
مدیرگروه بیماریهای واگیردار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران یادآور شد: انتقال شپش سر عمدتاً در اثر تماس با اشیای آلوده ازجمله حوله ،شانه ،کلاه، مقنعه،چادر نماز، متکا و لباسهای خواب که بهطور مشترک مورد استفاده قرار گیرند و یا اینکه در یکجا برروی هم قرار داده شوند صورت میگیرد، همچنین بهوسیله صندلیهای سالنهای اجتماعات، کلاسها، وسایل نقلیه عمومی، کمدهای لباس و رختکن استخرها انتقال ایجاد میشود.
پارسایی با بیان اینکه بالا بردن آگاهیهای بهداشتی خانوادهها در هر جامعه مهمترین نقش را در تشخیص بهموقع و درمان سریع افراد مبتلا دارد، گفت: اطلاعرسانی به جامعه تا در صورت مشاهده آلودگی به شپش به واحدهای بهداشتی درمانی مراجعه و تا تکمیل کاملل درمان همکاری کنند.
وی با تأکید بر اینکه معلمان و مربیان بهداشت مدارس نقش بسیار مهمی در بیماریابی و شناسایی مخازن اصلی آلودگی دارند آموزش راههای شناسائی آلودگی به شپش به آنها، نقش بسزایی در کاهش موارد ابتلا دارد، افزود: شپش سر عمدتاً در لابهلای موهای عقب و پشت گردن و بالای گوش زندگی کرده و تخمگذاری میکند، در هنگام بیماریابی توجه به این نواحی کمککننده خواهد بود و در صورت وجود غدد لنفاوی متورم و دردناک در نواحی پس سر و پشت گوشها حتماً باید به فکر آلودگی به شپش سر بود.
مدیرگروه بیماریهای واگیردار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران یادآور شد: در مواجه با هر مورد زخم در ناحیه پس سر باید به فکر آلودگی به شپش سر بوده و از این لحاظ، معاینه و بررسیهای لازمه از نظر شناسایی رشک یا شپش نیز انجام شود.
پارسایی با تأکید بر اینکه درمان فردی در آلودگی به شپش تأثیرگذار نیست حتی اگر با بهترین روشها نیز درمان شود، خاطرنشان کرد: در صورتیکه در مجاورت و تماس نزدیک با یک فرد آلوده به شپش قرار داشته باشد حداکثر تا دو هفته بعد مجدداً آلوده میشود لذا مهمترین اصل در مبارزه با شپش بررسی و درمان اطرافیان افراد آلوده در صورت ابتلا به شپش و رفع آلودگی از تمامی لوازم وسایل مورد استفاده افراد بهصورت همزمان است.
وی با تأکید بر اینکه فقر نقش مهمی در مکانیسم انتقال شپش سر ایفا میکند، خاطرنشان کرد: میزان آلودگی در کودکان که در یک محلات فقیر شهری زندگی میکنند بیشتر است، شیوع آلودگی بهطور قابل توجهی وابسته به درآمد خانواده است.
مدیر گروه بیماریهای واگیردار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران تصریح کرد: شیوع آلودگی به انواع شپش متغیرهایی مثل سن، جنس،نژاد و وضعیت اقتصادی، اجتماعی موثر شناخته شده ولی آلودگی در تمام گروههای سنی دیده میشود و در این میان شپش سر در کودکان سنین مدارس ابتدایی شایعتر بوده و اگرچه بهطور معمول شپش در جوامع فقیر و متراکم شایعترر است ولی در شرایط همهگیری تمامی طبقات اجتماعی اقتصادی جامعه را فرا میگیرد.
پارسایی یادآور شد: از نظر مکانی مدارس بهویژه مدارس دخترانه از مکانهایی با ظرفیت بالا در بروز همهگیریهای شپش محسوب میشود.
وی افزود: همچنین استعداد ابتلا در جنس مونث به علت داشتن موهای بلندتر و همچنین امکان استفاده مشترک از وسایلی ازجمله برس و شانه بیشتر است.
مدیر گروه بیماریهای واگیردار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با بیان اینکه وضعیت آلودگی در ایران در مقایسه با سایر کشورهای منطقه در حد متوسط بوده است، گفت: میزان ابتلا در کشور بهطور معمول بین یک تا ۳ درصد بوده که با فرا رسیدن فصل سرما و تغییرات محیطی ممکن است این درصد کمی افزایش یابد.
پارسایی با اشاره به اینکه شاخصهای آلودگی به پدیکلوزیس سر(شپش سر) طی ۳ سال گذشته تقریباً ۱.۵ برابر افزایش داشته است، افزود: بیشترین گروه سنی آلوده به پدیکلوزیس سر گروه سنی ۶ تا ۱۲ سال با درصد حدود ۴۳درصد از کل موارد آلودگی در مازندران را شامل میشود.
وی یادآور شد: همچنین از کل موارد آلوده طی سه سال گذشته آلودگی در جنس زن با درصد معادل ۷۹درصد را به خود اختصاص داده که تعداد موارد آلوده در شهر نسبت به روستا تقریباً ۲ برابر بوده است.
ارسال نظر