جهتگیریهای افکار عمومی در کاتالونیا در آستانه انتخابات زودهنگام چگونه است؟
نقش حیاتی احزاب کوچک و پیشتازی اندک استقلالطلبان
در حالی ۲۱ دسامبر کاتالونیا شاهد انتخابات پارلمانی خواهد بود که به نظر می رسد هیچ یک از دو اردوی موافقان و مخالفان استقلال، موفق به کسب ۵۰ درصد آرا نخواهند شد و نقش احزاب کوچک در تعیین طرف پیروز پررنگ تر می شود.
به گزارش خبرنگار بین الملل خبرگزاری موج، کاتالونیا پس از یک دوره ناآرامی کمتر از ۱۰ روز دیگر به استقبال انتخابات زودهنگام میرود. اگرچه برخی احزاب استقلالطلب اعلام کرده بودند که زیر بار انتخابات تحمیلی از سوی مادرید نمیروند اما با گذشت مدتی از تنشهای سیاسی و آرامتر شدن فضا و البته مشخص شدن نتایج نظرسنجیها به نظر میرسد احزاب رادیکال استقلالطلب نیز به فرایند رقابت بازخواهند گشت.
پس از اجرای ماده ۱۵۵ قانون اساسی اسپانیا توسط نخستوزیر و تأیید از سوی سنای اسپانیا، حکومت محلی کاتالونیا که در واپسین لحاظ عمر خود لایحه استقلال این ناحیه را نیز به تصویب پارلمان منطقهای رسانده بودند، از مقامات خود خلع شدند و خودمختاری فدرال کاتالونیا برای مدتی محدود لغو شد. دولت مرکزی اسپانیا مقاماتی را برای اداره موقت بارسلونا برگزید و سپس از برگزاری انتخابات زودهنگام در ۲۱ دسامبر خبر داد.
اگرچه به نظر میرسید دولت مرکزی توانسته در بارسلونا آرامش نسبی ایجاد کند و شکست استقلالطلبان در محافظت از جایگاه خود نیز نشان از ریزش نسبی آرای آنها داشت، اما رفتهرفته نظرسنجیها بار دیگر احزاب استقلالطلب را با اختلافی اندک پیشتاز نشان میدهند.
گزارش روزنامه بریتانیایی فایننشیال تایمز با تجمیع نتایج معتبرترین نظرسنجیها نشان میدهد که اقبال افکار عمومی از احزاب مختلف به شرح زیر است:
استقلالطلبان
جمهوری خواهان چپ کاتالونیا (ائی.آر.سی) این حزب که در سال 1931 تأسیسشده در انتخابات گذشته بخش اصلی ائتلاف فراگیر «همه باهم برای بله» را به رهبری «کارلس پوجدمون»، رهبر پیشین کاتالونیا تشکیل میداد. در انتخابات سال 2015 این ائتلاف موفق به کسب 62 کرسی شد. بااینحال پس از عزل حکومت محلی کاتالونیا، این ائتلاف از میان رفت. در نظرسنجیهای مختلف این حزب عمدتاً با اختلافی اندک پیشتاز است. چنانچه «ائی آر سی» بتواند 23 درصد آرا را به خود اختصاص دهد حدود 31 یا 32 کرسی از 135 کرسی پارلمان کاتالونیا را به دست خواهد آورد.
حزب دموکراتیک کاتالونیا (ح د ک) کارلس پوجدمون آن را رهبری میکند و در سال 2016 از میان بقایای حزب همگرایی دموکراتیک سر برآورد. همگرایی دموکراتیک متهم به فساد اقتصادی شده بود و برای جلوگیری از ریزش آرا اقدام تغییر نام خود نمود. این حزب نیز بخشی از ائتلاف «همه باهم برای بله» را در انتخابات سال 2015 تشکیل میداد. درصورتیکه حزب پوجدمون بتواند 17 درصد آرا به دست بیاورد 22 یا 23 کرسی را از آن خود خواهد کرد.
سومین حزب استقلالطلب، جبهه «وحدت مردمی برای کاندیداتوری» به رهبری «آنا گابریل» است که بهاختصار با عنوان «کاپ» نیز شناخته میشود. این حزب در انتخابات سال 2015، 10 کرسی به دست آورده بود و ائتلاف آن با ائتلاف استقلالطلبان باعث شد، دولت محلی کاتالونیا به دست استقلالطلبان بیفتد. از سوی دیگر اما مشی چپگرایانه و تندروی این حزب با دو حزب دیگر استقلالطلب همخوانی چندانی ندارد؛ کاپ حزبی ضد اروپا و ضد ناتو شناخته میشود ولی دو حزب ائی.آر.سی و دموکراتیک، خواهان حیات در این اتحادیه هستند. از سوی دیگر دو حزب اخیر، احزابی لیبرال و راست میانه بهحساب میآیند و لذا میتوان گفت با حزب کاپ که خواهان ملی کردن صنایع کاتالونیا است، تنها در استقلالطلبی سر سازش دارند. درواقع برنامه این حزب شبیه به احزاب کمونیستی شرق اروپا است.
مخالفان استقلال
در اردوی وحدت طلبان نیز از حیث تفاوت دیدگاهها، وضعیت بهتر از استقلالطلبان نیست و به نظر نمیرسد این احزاب بتوانند برای تشکیل دولت بهراحتی با یکدیگر کنار بیایند.
حزب شهروند، اصلیترین حزب کاتالونیا است که مشی وحدتگرایانه دارد، این حزب به رهبری «اینس آریماداس»، رهبری اپوزیسیون را پس از انتخابات 2015 در اختیار داشت. این حزب لیبرال و طرفدار اروپا در سال 2015 ، با اختصاص 18 درصد آرا به خود توانسته بود 25 کرسی را به دست بیاورد. نظرسنجیها نشان از آن دارند که اصلیترین رقیب ائی.آر.سی، حزب شهروند است و حتی در برخی از نظرسنجیها شهروند پیشتاز است. این حزب بهشدت با ملیگرایی کاتالونیایی مخالف است. چنانچه این حزب 22 درصد آرا را به دست بیاورد، 29 یا 30 کرسی را از آن خود خواهد کرد.
حزب سوسیالیست کاتالونیا (پی.سی.اس)، شعبه منطقهای حزب چپ میانه اسپانیا (یعنی حزب سوسیالیست کارگران اسپانیا) به شمار میآید. پی.سی.اس در انتخابات قبل موفق به کسب 16 کرسی شده بود. با فرض گرفتن درستی معدل نظرسنجیهای اخیر، سوسیالیستهای کاتالونیا، 21 کرسی را به دست خواهند آورد.
دیگر حزب مخالف استقلال نیز حزب مردم کاتالونیا است، که شعبه بارسلونایی حزب محافظهکار حاکم به رهبری «ماریانو راخوی»، نخستوزیر اسپانیا بهحساب میآید. این حزب در انتخابات گذشته تنها 11 کرسی به دست آورده بود. تنها حزبی که در اردوی وحدت طلبان، دچار ریزش آرا شده همین حزب مردم است که آنهم به دلیل اقدامات حزب حاکم در سرکوب احزاب کاتالونیایی و خشونتورزیهای حزب حاکم دارد. چنانچه این حزب 6 درصد از آرا را به خود اختصاص دهد، همچون چپهای رادیکال جداییطلب، 8 کرسی را به دست میآورد.
همچنین حزب «اشتراکات کاتالونیایی» (سی.سی.اس) نیز که توسط «آدا کولائو»، شهردار بارسلونا رهبری میشود نیز در این انتخابات نقشی محوری دارد. ائتلاف اشتراکات کاتالونیایی، شامل احزاب کوچک دست چپی، ازجمله پودموس، سبزها نیز آلترناتیو متحد چپ است و در همهپرسی استقلال کاتالونیا از استقلال حمایت کرده بود. این حزب اما از قبل اعلام کرده بود همهپرسی در صورتی وجاهت قانونی دارد که به تأیید مادرید برسد و نتیجه تفاهم باشد. پس از مخالفت مادرید نیز، کولائو سران حکومت محلی را از برگزاری همهپرسی بازداشته بود و با آن مخالفت کرده بود. این حزب در انتخابات پیشین حدود 9 درصد آرا (یعنی 11 کرسی) به دست آورده بود و به نظر میرسد در انتخابات 21 دسامبر نیز دیگربار همین تعداد کرسی را به خود اختصاص دهد. در حال حاضر این حزب اعلام بی طرفی کرده است.
تحلیل نتایج نظرسنجیها
پیش از اینکه نتایج نظرسنجیها را مورد تحلیل قرار دهیم اشاره به این نکته کافی است که در پی اقدام مادرید برای اعمال سلطه مستقیم بر بارسلونا و لغو موقت خودمختاری کاتالونیا، به نظر میرسد حساسیت طرفداران استقلال از اسپانیا، بیشازپیش برانگیختهشده و این قشر تمایل بیشتری برای مشارکت در نظرسنجیها دارد، ازاینرو لازم است در نظر گرفت که اقشار مخالف استقلال میل کمتری به شرکت در نظرسنجیها نشان میدهند، و لذا ممکن است، مشارکت جدیتر آنها در انتخابات 21 دسامبر باعث شود، آرای مخالفان استقلال افزایش یابد.
از سوی دیگر اما نظرسنجیها نشان میدهند، احزاب استقلالطلب، رویهمرفته نزدیک به 46 درصد آرا و احزاب مخالف استقلال نیز حدود 43 درصد آرا را به خود اختصاص خواهند داد، ازاینرو بعید به نظر میرسد هیچیک از دو اردو بتوانند اکثریت مطلق (50 درصد + 1) را از آن خود کنند.
طرفهای مختلف این انتخابات قطعاً ناچار از تشکیل دولت ائتلافی خواهند بود و در این شرایط به نظر میرسد، احزاب کوچکتر نقش مهمتری را در اینکه کدام جبهه مسئول تشکیل دولت محلی شود ایفا خواهند کرد. برای مثال حزب کاپ نقش برجستهای در این انتخابات خواهد داشت، چنانچه این حزب انتخابات را تحریم کند نتایج بهشدت دستخوش تغییر خواهند شد و پیروزی وحدت طلبان، تسهیل میشود.
از سوی دیگر اما چنانچه این حزب در صورت مشارکت در انتخابات از ائتلاف با دیگر استقلالطلبان (به دلیل اختلافات موجود) خودداری کند، بازهم جبهه جداییطلبان از دستیابی به اکثریت محروم خواهد ماند.
همچنین جایگاه ائتلاف چپ میانه «اشتراکات کاتالونیایی» نیز در انتخابات 21 دسامبر تعیینکننده است، درصورتیکه این حزب به دلیل نارضایتی از سران استقلالطلبان بهسوی مخالفان حرکت کند، مخالفان خواهند توانست کابینه محلی را از دست جداییطلبان خارج کنند.
بااینوجود باید افزود که پیروزی هر یک از دو اردوی رقیب در این انتخابات هرگز به معنی پایان بحران نخواهد بود؛ از یکسو قطبی شدن جامعه در این منطقه به حدی رسیده که پیروزی هر طرف باعث سرخوردگی طرف مقابل و شاید عدم تحمل شکست منجر شود. از سوی دیگر نیز در صورت پیروزی استقلالطلبان و تکرار مسیر استقلالخواهی، ممکن است مادرید را وادار به اجرای مجدد ماده ۱۵۵ قانون اساسی کند. پیروزی مخالفان استقلال کاتالونیا نیز چنانچه به سرکوب احساسات ملیگرایانه جداییطلبان بیانجامد، بهزودی باعث خشونتورزی و افزایش التهاب و دوقطبی و شاید جنگ داخلی در این منطقه خواهد شد.
ارسال نظر