به گزارش خبرگزاری موج از گیلان و نقل از روابط عمومی حفاظت محیط زیست گیلان، معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان با بیان این مطلب گفت : ثبت جنگل های هیرکانی در فهرست میراث جهانی یونسکو قبل از سال ۲۰۰۱ مورد توجه دولت ایران بوده و به یکی از اولویت های ایران در سال ۲۰۱۷ تبدیل شد.

ثبت شمالی ترین جنگل های گیلان در فهرست میراث یونسکو

منصور سربازی اظهار داشت: سه منطقه حفاظت شده لیسار، گشت رودخان و سیاهرود رودبار در گیلان جزء غربی ترین، شمالی ترین، پربارش ترین و مرطوب ترین بخش های جنگل های هیرکانی برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو پیشنهاد شده است.

وی افزود: این سه منطقه از تنوع گونه های گیاهی و جانوری بی نظیری برخوردار بوده و از جمله مناطق با تنوع زیستی بالا در استان گیلان به شمار می آیند.

به گفته وی ثبت این جنگل ها در فهرست میراث جهانی یونسکو مزایا و فوائد بسیاری برای جوامع محلی و منطقه ای و برای کشور ایران در پی خواهد داشت.

سربازی تصریح کرد: وقتی یک اثر در فهرست جهانی این سازمان ثبت می‌شود همه اعضای کنوانسیون ۱۹۷۲ که ۱۹۱ کشور عضو آن متعهد به مشارکت جهانی برای مراقبت از آن هستند.

به گفته وی یک هزار و ۹۲ اثر طبیعی، فرهنگی، ترکیبی و منظر فرهنگی از ۱۶۷ کشور در فهرست یونسکو جای گرفته است.

وی خاطرنشان کرد: امروزه مفهوم میراث جهانی تا به آن حد پذیرفته شده که محوطه‌های ثبت شده در فهرست میراث جهانی ، عاملی برای جذب کمک‌های بین‌المللی به شمار می‌روند.

سربازی متذکر شد: یکی از مزایای مهم پذیرش کنوانسیون، خاصه برای کشورهای در حال توسعه، دستیابی به صندوق میراث جهانی است.

وی تصریح کرد: به منظور شناسایی، حفاظت و معرفی محوطه‌های میراث جهانی، سالانه اعتباری در اختیار کشورهای عضو قرار می‌گیرد.

به گفته وی علاوه بر این، محوطه‌هایی که در فهرست میراث جهانی ثبت شده‌اند، از طراحی و اجرای برنامه‌های جامع مدیریتی سود می‌برند، برنامه‌هایی که اقدامات محافظتی و شیوه‌های نظارتی متناسبی را شامل می‌شود.

ثبت جنگل های هیرکانی گیلان در فهرست میراث جهانی یونسکو موجب جذب گردشگران است

وی افزود: بنابراین ثبت جنگلهای هیرکانی در فهرست میراث جهانی یونسکو علاوه بر حفاظت از این مناطق می‌تواند سهم زیادی در معرفی حرفه ای و شایسته ی طبیعت، فرهنگ و تمدن ایران به ویژه گیلان به زبان های مختلف در سطح بین المللی داشته و موجب جذب گردشگر و رونق اقتصادی برای این استان و جوامع محلی نزدیک به این سایت ها باشد.

به گفته وی اعتبار ناشی از پیوستن به کنوانسیون و داشتن محوطه‌های ثبت شده در فهرست میراث جهانی ، سبب افزایش توجه و آگاهی کشورهای عضو نسبت به حفاظت از این میراث می‌شود.

حفاظت از این آثار در زمان جنگ به عنوان مکان‌های امن و معرفی حرفه‌ای و شایسته آثار به زبان‌های مختلف در کشورهای جهان که زمینه ساز شکل‌گیری مقاصد مهم گردشگری دنیا شده و معمولاً در اقتصاد کشورها و جوامع محلی نقش بسزایی دارد، از جمله نتایج مثبت و مهم این اتفاق مهم جهانی حاصل شده است.

همچنین در مواردی که آسیب‌های انسانی یا طبیعی به محوطه‌ها وارد می‌شود، کمک‌های فوری برای تعمیر این آسیب‌دیدگی‌ها در اختیار کشورهای عضو قرار می‌گیرد. در مورد فهرست میراث جهانی در خطر نیز توجه و کمک‌های مالی ملی و بین‌المللی بر محافظت از این محوطه‌ها که به طور خاص در معرض خطر قرار دارند، اختصاص می‌یابد.

جنگل های هیرکانی در کرانه خزر از گرگان تا اذربایجان

جنگل های هیرکانی به شکل نوار سبزی به طول ۸۵۰ کیلومتر از جلگه گرگان تا قسمتی از کشور آذربایجان کشیده شده اند و نام این جنگل ها از نام قدیم گرگان که در گذشته هیرکان Hyrcan خوانده می شد، گرفته شده است. منطقه ای جنگلی در کرانه دریای خزر و شمال رشته کوه البرز که غنا و تنوع زیستی، گونه های بومی، نادر و منحصر به فرد گیاهی و جانوری و زیبایی حیرت انگیز طبیعی اش چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند.

بسیاری از گونه های گیاهی موجود در این جنگل ها به صورت فسیل در اروپا پیدا می شوند که از آن جمله می توان به قدیمی ترین گیاه آوندی دنیا اشاره کرد. شواهد نشان می دهند که سابقه تاریخی این جنگل ها به دوران سوم زمین شناسی (ژوراسیک) یا همان عصر دایناسورها بازمی گردد.

اهمیت این سابقه طولانی را زمانی متوجه می شویم که می فهمیم در عصر یخبندان به غیر از جنگل های هیرکانی که به دلیل قرار گرفتن بین رشته کوه البرز و دریای خزر از اقلیم معتدل تری برخوردار بودند، تمامی جنگل ها نابود شدند. از همین رو است که جنگل های هیرکانی را مادر جنگلهای جوان اروپا و شمال آمریکا می دانند.

مطالعات انجام شده ۵ تیپ کلان اقلیمی را در بهشت هیرکان شناسایی کرده اند که عبارتند از: اقلیم خیلی مرطوب، اقلیم مرطوب، اقلیم نیمه مرطوب، اقلیم مدیترانه ای و اقلیم خشک که هر کدام ازین اقلیم ها بر حسب عوامل اقلیمی نظیر تراکم جنگل های انبوه یا تنک، جهت شیب، نسبت فاصله با دریای خزر به خرده اقلیمهای زیادی تقسیم می شوند که این مسئله موجب شده این جنگل ها در نوع خود بی نظیر و منحصر به فرد و حفاظت از آن ها را به عنوان گنجینه ای ملی بر ما واجب باشد.

در جنگل های معتدل ومختلط هیرکانی به دلیل حاصلخیزی خاک، تغییرات دما و بارندگی‌های متعدد که از حدود ۶۰۰ میلی متر در شرق (گرگان) تا دوهزار میلی متر در غرب (حوالی آستارا) در نوسان است گونه های گیاهی زیادی وجود دارد.

شناسایی بیش از ۸۰ گونه درختی پهن برگ در جنگل های هیرکانی گیلان

بیش از ۸۰ گونه درختی پهن برگ، ۴ گونه سوزنی برگ و ۵۰ گونه درختچه‌ای تاکنون در آن شناسائی شده است. که از مهم ترین گونه های گیاهی در جنگل های هیرکانی در بین درختان می توان به راش، ممرز، بلوط، توسکا، انجیلی، افرا، نمدار، بارانک، نارون، زبان گنجشک، انجیر، لرگ و سرخدار و در بین گونه های درختچه ای به آلوچه وحشی، انار، شمشاد، ولیک، ازگیل، جل، خاس، گالش انگور، سیاه تنگرس طبی و خردمندی است.

همچنین درمیان گونه های جانوری می توان به پلنگ، گراز، خرس، گرگ، مارال، روباه شغال، سمور، سیاه گوش، خرگوش، موش جنگلی، راسو، قوچ، سنجاب، شوکا، کل، بز و درمیان ساکنان آسمانی زیباترین جنگل های زمینی، بهشت هیرکان، یعنی پرندگان می توان به توکا، دارکوب،سار، سینه سرخ، سسک، چرخ ریسک، قرقاول، سهره، بلدرچین، قوش، دال(کرکس)، کبک، اردک نوک پهن و اردک اره، کبوتر جنگلی، عقاب و جغد اشاره کرد .

با توجه به برنامه ششم توسعه در راستای تهیه، تدوین و اجرای برنامه ‌عمل حفاظت و مدیریت از مناطق چهارگانه ‌محیط زیست با رویکرد بهره‌گیری از ظرفیت‌های داوطلبانه و اولویت استفاده از جوامع محلی و سازمان‌های مردم نهاد توسط سازمان حفاظت محیط زیست، فرصت بی نظیر ثبت جنگل های هیرکانی در فهرست میراث جهانی یونسکو در سال جاری فراهم شده است.

جلسه هماهنگی برنامه ریزی ثبت جنگل های هیرکانی استان در اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان با حضور معاون فنی و کارشناسان اداره کل و روسای ادارات مربوطه برگزار شد .

پی گیری برای ثبت هیرکانیان در فهرست جهانی یونسکو با همکاری سازمان های میراث فرهنگی و گردشگری، محیط زیست، جنگلها و مراتع، و دانشگاه تربیت مدرس صورت می گیرد.