نگاهی اجمالی به نمایش دستگاه دهان دوزی
«دستگاه دهاندوزی» عنوان نمایشی از گروه کاروشک به نویسندگی و کارگردانی «خیام مویدی» است که تا دهم اسفند ماه در پلاتو آفتاب بندرعباس اجرا میشد. در یادداشت پیش رو با دیدی انتقادی به این نمایش پرداختهایم.
خبرگزاری موج هرمزگان، جهانگیر سایانی، دیدن نمایش «دستگاه دهان دوزی» از دو جهت برایم لذتبخش بود. اول اینکه «خیام مویدی» که حالا گرافیست شناختهشدهای در کشور است را دوباره در کسوت کارگردان تئاتر دیدم و دوم بازی قابلقبول «مهزیار روشن» و «داوود منصوری» در این نمایش که نجاتبخش این کارشده است.
دستگاه دهان دوزی داستان برخورد دیکتاتور مابانهی دستگاه اطلاعاتی یا انتظامی فرانسه با دو جوان است که در ادامه مشخص میشود برای گفتن یک جوک راجع به رئیسجمهور فرانسه مورد مواخذه قرار میگیرند. داستانی که میتوان آن را بهتمامی نظامهای دیکتاتوری تعمیم داد.
در این نمایش با میزان سنهای دقیقی مواجه میشویم که نشان از پختگی کارگردان است؛ اما از طرفی با ضعفهای بنیادینی نیز روبرو هستیم که نمیتوان بهآسانی از کنار آن گذشت.
دستگاه دهان دوزی عبارتی است که بهشدت در ابتدای نمایش مورد تأکید قرار میگیرد؛ اما هرچه به پایان نمایش نزدیک میشویم رنگ میبازد. همانگونه که جلیقهی زرد در معترض جلوه دادن متهمین کافی نیست و بیشتر به یک عنصر اضافی میماند. همچنان که لهجهی مضحک فرانسه که تنها یکی از بازیگران آنهم به شکل نصفه و نیمه سعی در اجرای آن دارد و ناموفق است.
در تئاتر هرمزگان خنده گرفتن از مخاطب به یک اپیدمی تبدیلشده؛ موضوعی که حتی در نمایش خشونتبار یک دیکتاتوری هم دیده میشد. نکتهی اساسی اینجاست که در غالب نمایشهایی که در هرمزگان میبینیم تلاشی برای ایجاد موقعیت طنز و رفتن به عمق نمیشود؛ حتی در این نمایش که تا حدودی شاهد مفهومی گروتسک هستیم نیز اینگونه است. دیالوگهایی که راهی به عمق نمیبرد و تنها چون شهابی زودگذر لحظهای آسمان را روشن میکند و پس از آن فراموشی و خاموشی مطلق است. چنانکه وقتی مخاطب سالن را ترک کند، تمامی آن شوخیها نیز فراموش میشود.
پایان رو و قابل حدس از دیگر نقاط ضعف این نمایش و نشانگر این است که نویسنده در ایجاد گره در پیرنگ کاملاً ناموفق عمل کرده؛ به بیانی میتوان گفت که متن این نمایش بههیچعنوان حرف تازهای برای گفتن ندارد و نمیتواند مخاطبش را با غافلگیریهای مدام به وجد بیاورد.
آنچه در این میان قابلتأمل است بازی قابلقبول «مهزیار روشن» و «داوود منصوری» است که نجاتبخش این نمایش میشود. این دو بازیگر با بازی فرم، شکنجه و ناآرامیهای درونی متأثر از دیکتاتوری را عینیت میبخشند. به شکلی که مخاطب میتواند خود را درونمتن قرار داده با آن تعامل کند و مفهوم ذهنی خود از شکنجه را تصویری عینی بخشد.
ناگفته نماند که دکور و طراحی نور نیز از دیگر نقاط قوت دستگاه دهان دوزی است.
با توجه به آنچه گفته شد شاید این نمایش نتواند یک مخاطب حرفهای را راضی کند اما میزانی از استاندارها را رعایت کرده که در شکل کلی بشود گفت با نمایش متوسط روبرو هستیم.
به گزارش موج، دستگاه دهان دوزی به نویسندگی و کارگردانی «خیام مویدی» و با نقش آفرینی «عدنان انصاری»، «آرمان حسینپور»، «سمیرا ستاری»، «مهزیار روشن»، «فریاد امید» و «داوود منصوری» در پلاتو آفتاب بندرعباس اجرا می شد.
ارسال نظر