به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، ستاد تنظیم بازار در یک ماه گذشته به دلیل افزایش تقاضا و خریدهای نوروزی با حساسیت بیشتری بازار اقلام مصرفی مردم را دنبال کرد، اما در همین مدت شاهد افزایش چند برابری قیمت پیاز بودیم، به گونه ای که در برخی محله ها قیمت ها به کیلویی ۲۰ هزار تومان نیز رسیده بود که در آن زمان کسبه بازار مهمترین دلیل این افزایش قیمت را صادرات بی رویه به کشورهای همسایه همچون عراق اعلام می کردند، به تازگی نیز پس از اینکه وزیر صنعت، معدن و تجارت ممنوعیت صادرات گوجه فرنگی را برداشتند شاهد افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت این محصول بوده ایم، به گونه ای که در برخی مناطق قیمت آن به ۷ هزار تومان می رسد.

با توجه به نوساناتی که در بازار این محصولات به وجود آمده است و برای آگاهی از تأثیر آزادسازی صادرات بر تغییر قیمت این محصولات با سرپرست سازمان توسعه تجارت ایران موضوع را جویا شدیم. محمدرضا مودودی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با اشاره به اینکه هدف تأمین نیاز داخلی و حمایت از بخش کشاورزی و تولیدکننده به‌طور همزمان است، گفت: در حال حاضر باید توجه داشت بخشی از نوسانات قیمت در داخل منشأ صادراتی ندارد اما از آنجایی که نقش دلال ها در بازار ایران بسیار پررنگ است از این فضاها سو استفاده می کنند و وقتی که اعلام می شود ممنوعیت صادرات گوجه برداشته شد آن را با تیتر بزرگ اعلام می کنند تا با استفاده از جوسازی قیمت این محصول را بالا ببرند.

او با تأکید بر اینکه باید بازار را در داخل مدیریت کنیم، افزود: با بررسی های که انجام داده ایم میزان صادرات ایران در سال 97 نسبت به سال ۹۸ تغییری نداشته است، اما نوسانات قیمت در سال ۹۷ بسیار زیاد بود و این مساله نشان می دهد صادرات در این مقوله تأثیری نداشته است، برای نمونه قیمت رب گوجه‌فرنگی در یک بازه زمانی بسیار افزایش یافت، در حالی که تنها ۵ درصد از تولیدات داخلی رب گوجه فرنگی در سال ۹۷ صادر شده بود و این میزان صادرات تاثیر گذار نبود که به دلیل جو روانی و همچنین تحمیل هزینه های جدید برای بسته‌بندی به افزایش قیمت این محصول منجر شده بود.

مودودی با تأکید بر اینکه در حال حاضر موافق ممنوعیت برای هیچ محصولی نیستیم، تصریح کرد: از دیدگاه سازمان توسعه تجارت، ممنوعیت‌ها ۷۰ سال است که ممنوع شده‌اند، اما از آنجایی که به یک بند قانونی یا یک مصوبه از شورای اقتصاد برای اعمال عوارض برای صادرات محصولات نیاز داریم تا مبنای برای تعادل قیمت دهیم و تاکنون این مصوبه صادر نشده است، از این رو مجبور هستیم از ممنوعیت برای تنظیم بازار استفاده کنیم. از طرف دیگر این ممنوعیت ها از سوی دستگاه های مربوطه تعیین می شود و سازمان توسعه و تجارت تنها اعلام می کند، برای نمونه محدودیت ها در صادرات بخش کشاورزی وزارت کشاورزی، برای محصولات صنعتی وزارت صنعت و محصولات بهداشتی از سوی وزارت بهداشت تعیین می شود.

صادرات به هر قیمتی عامل افزایش قیمت ها

با وجود اینکه برخی مسئولان دولتی مدعی هستند که صادرات با هدف حمایت از کشاورزان داخلی انجام می شود تا قیمت در بازار داخلی به شدت افت نکند، مسئولان تشکل های بخش کشاورزی معتقدند که قیمت این محصولات کشاورزی در بازار جهانی کمتر از بازار ایران است و  اتخاذ سیاست صادرات به هر قیمتی به افزایش قیمت این محصولات در بازار داخلی دامن می زند.

رییس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با اشاره به اینکه در بازار جهانی قیمت پیاز هر تن ۱۶۰ دلار قیمت دارد، گفت: قیمت پیاز با ارز آزاد کیلویی ۲ هزار تومان در بازار جهانی تمام می شود که با در نظر گرفتن هزینه حمل ۱۲۰۰ تومانی برای هر کیلو قیمت نهایی این محصول در نهایت باید ۳۵۰۰ تومان باشد و نباید متأثر از سیاست صادرات به هر قیمتی، ارزش این محصول به بیش از ۱۰ هزار تومان برسد از این رو دولت باید بازار این محصول را کنترل کند تا تحت تأثیر نوسانات قرار نگیرد.

سیدرضا نورانی با تأکید بر اینکه اگر قرار باشد به هر قیمتی محصولات صادرات شوند دیگر صادرات بی معنی است، افزود: امروز نباید همه نوسانات قیمت را به دلال ها ختم کرد، مگر چقدر دلال‌ها می توانند روی صادرات یک محصول تأثیر بگذارند، چراکه دلال‌ها نمی توانند محصولی مانند گوجه فرنگی را انبار کند، از این رو دولت باید بازار این محصولات را کنترل کند و بر مبنای آن صادرات را مدیریت کند.

او با بیان اینکه در حال حاضر قیمت گوجه فرنگی در بازار امارات با ارز دولتی ارزانتر از داخل است، تصریح کرد: چرا باید در ایران قیمت گوجه فرنگی به ۱۰ هزار تومان برسد، امروز بسیاری به اسم صادرات این محصول را از بازار داخلی جمع می کنند این موضوع نشان دهنده سیاست صادرات به هر قیمتی است.

رییس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران تصریح کرد: امروز معلوم نیست چه کسانی این محصولات را از بازار می خرند و صادرات می کنند که برای روشن شدن این موضوع باید صادرکننده ها شناسنامه دار شوند و مشخص شود این محصولات به چه بازارهای و با چه هدفی صادر می شود.

نورانی با اعلام اینکه ایران از بزرگ‌ترین تولیدکننده های پیاز، گوجه فرنگی و سیب زمینی در جهان است، تصریح کرد: ما سال‌هاست که صادرات داشته‌ایم، چراکه ظرفیت بالایی در تولید محصولات باغی و جالیزی داریم، برای نمونه ۵.۵ میلیون تن گوجه فرنگی در سال تولید می کنیم که بیشتر از ۱.۵ میلیون تن آن صادر نمی شود. از طرف دیگر در بسیاری از اقلام در جهان رتبه نخست تا هفتم قرار داریم و مازاد مصرف داخلی به بازارهای صادراتی فرستاده می شده که در اشتغال نیز تأثیر داشت، اما از سال گذشته که جهش در قیمت سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، پیاز و... به وجود آمده بود که حتی شایعه شده بود که عراقی ها با افزایش خرید این محصول میزان عرضه بازار داخلی را کاهش داده بودند، یا در یک بازه زمانی افزایش صادرات پیاز در گمرک باعث افزایش قیمت این محصول در بازار داخلی شده بود. از این رو به دولت پیشنهاد دادیم که تا ۱۵ فروردین صادرات پرتقال و سیب را ممنوع کند. امروز این تصمیم گیری ها بر روی قیمت گوجه فرنگی نیز تأثیر گذاشته است که دولت باید با در نظر گرفتن قیمت جهانی محصولات و تنظیم بازار داخلی سیاست صادرات را تنظیم کند.

همچنین حسن صابری هرندی، رئیس اتحادیه بارفروشان نیز معتقد است « صادرات بر کاهش عرضه گوجه‌فرنگی در بازار و افزایش قیمت آن مؤثر است، به‌طوری که در روزهای اخیر که ممنوعیت صادرات پیاز اعمال شده، قیمت این محصول با کاهش ۴۰ درصدی مواجه شد و در کنار آن با برداشته شدن ممنوعیت صادرات گوجه فرنگی از ۱۵ فروردین ماه امسال، قیمت این محصول تا دو برابر افزایش قیمت داشته است. در واقع سود صادرات گوجه فرنگی در بازارهای هدف برای هر کیلو از این محصول در حدود ۷۰ تا ۸۰ سنت است و صاحبان بار گوجه فرنگی و دلالان با توجه به این میزان درآمد، حجم قابل توجهی از محصولات را صادر می‌کنند.»