موج در گزارشی اختصاصی بررسی می‌کند؛
فقر اقتصادی و فرهنگی ریشه های کودک همسری در هرمزگان
ازدواج کودکان در هرمزگان به ویژه شرق این استان همچنان قربانی میگیرد و تا کنون برای جلوگیری از کودک همسری قوانین محکمی وضع نشده است.
به گزارش خبرگزاری موج، حساسیت جامعه نسبت به پدیده تلخ کودک همسری روز به روز در حال افزایش است؛ این مساله حتی در صحن مجلس شورای اسلامی نیز بارها عنوان شده بود، اما اتفاق غم انگیز این است که در عمل کاری برای جلوگیری از این پدیده که به حق می‌توان گفت زیر پا گذاشتن حقوق بشر و به‌ویژه حقوق کودکان است، صورت نگرفته و ما همچنان چشم به دهان مسئولان دوختهایم که چه زمانی دوباره، با بازگو کردن این پدیده شوم اجتماعی، روزهایی چند افکار عمومی را به خود درگیر کنند.
با نگاهی اجمالی به کودکان اطرافمان در می‌یابیم که تحمل بار زندگی و مشقات زندگی مشترک از سوی آن ها نه تنها منطقی، بلکه انسانی و عقلانی نیست و با نگاهی عاری از غرض، این موضوع محرز است که این کودکان نه برای تشکیل زندگی مشترک، بلکه به عنوان ابزاری برای رفع نیاز‌ها وارد این گونه ازدواج ها می شوند.
* رابطه اعتیاد و فقر با کودک همسری
این که کودک همسری بیشتر در خانواده‌‌‌هایی که درگیر اعتیاد و فقر اقتصادی و فرهنگی هستند یا در شهرها و روستا‌‌های کوچک، که هنوز فرهنگ زندگی عشایری و قبیله‌ای بر آنان حاکم است، رخ می دهد، بر کسی پوشیده نیست، اما آنچه باعث آزردگی خاطر می شود، این است که مسئولان با علم به این موضوع، چرا در تصویب قوانینی که از بروز چنین ازدواج‌هایی جلوگیری می‌کند، کوتاهی و اهمال می‌کنند؟
* 43 هزار ازدواج زیر 15 سال
بنا بر آمار رسمی، فقط در سال ۹۵ بیش از ۳۹ هزار دختر زیر ۱۵ سال ازدواج کرده‌اند که گفته ها حاکی از آن است این آمار به 43 هزار ازدواج در سال 97 رسیده است.
نکته مهم، رشد این گونه ازدواجها در سال‌های اخیر است که این امر خود جای بحث و بررسی دارد؛ البته نباید فراموش کنیم که از تعداد واقعی این نوع ازدواجها آماری در دست نیست زیرا بسیاری از این ازدواج ها بدون ثبت در دفاتر رسمی، صورت میگیرد.
* ازدواج آری، گواهینامه نه
حال باید از مسئولان پرسید، به کودکی که اجازه اخذ گواهینامه رانندگی، افتتاح حساب بانکی، رای دادن و ... داده نمی شود و صلاحیت انجام خیلی از امور از آن ها صلب شده، چگونه اجازه ازدواج که مهمترین و پیچیده‌ترین پیوند بشری است، داده می‌شود؟
کودکانی که با ازدواج زود هنگام، نه تنها از دنیای کودکانه خود جدا می‌شوند، بلکه برای همیشه از یک روان و جسم سالم محروم می مانند. شایان ذکر است کودک همسری، به ازدواج رسمی یا غیر رسمی قبل از سن ۱۸ سالگی گفته می شود اما سن قانونی ازدواج در ایران برای دختر ۱۳ سال تمام و پسر ۱۵ سال تمام است.
* دختران قربانی فقر اقتصادی خانواده ها
حجت الاسلام و المسلمین «عباس فضلى» در این رابطه با اشاره به رواج کودک‌همسری در شرق هرمزگان، اظهار داشت: متاسفانه خیلی از خانواده‌ها به دختران دید اقتصادی دارند، تا با ازدواج آن‌ها بخشی از هزینه های خود را جبران کنند.
وی با اشاره به این که یکی از دلایل عمده طلاق، تفاوت سنی زیاد در ازدواج است، گفت: تفاوت سنی مناسب برای ازدواج از نظر روانشناسی و منطقی دو تا 6 سال است اما اغلب در پدیده کودک‌همسری شاهد اختلاف سنی زیاد میان زن و مرد هستیم.
* خودکشی، طلاق و آسیب‌های روحی و فیزیکی
حجت الاسلام فضلی پیامد این‌گونه ازدواجها را خودکشی، طلاق و آسیب‌های روحی و فیزیکی دانست و با بیان این‌که برخی از این‌گونه ازدواجها حتی به ثبت قانونی هم نمی‌‌رسند، تاکید کرد: اگر حتی این ازدواجها تداوم نیز داشته باشند، زنان هستند که در این میان قربانی می شوند.
حجت الاسلام و المسلمین عباس فضلى از روحانیون و دفاتر ثبت ازدواج درخواست کرد در صورت مراجعه زوجین با سنین پایین، از ثبت ازدواج آن ها خود‌داری کنند.
* لازمه ازدواج شکل‌گیری هویت فردی است
در راستای بررسی هرچه بهتر پدیده کودک همسری، به ویژه در هرمزگان، به سراغ دکتر «اشکان فعله کار» یکی از روانشناسان فعال در حوزه کودک و نوجوان رفتیم.
فعله کار لازمه‌ی ازدواج را، شکل‌گیری هویت فرد دانست و اذعان داشت: پیش‌نیاز یک ازدواج موفق و شرط اساسی برای این‌که بتوانیم از طلاق و آشفتگی روانی ناشی از زندگی مشترک، جلوگیری کنیم، تشکیل درست هویت فردی است.
وی در توضیح هویت بیان کرد: هویت یعنی این‌که فرد به خود آگاهی برسد و از خواسته‌‌ها و آرزوهای خود آگاهی داشته باشد.
این روانشناس با ذکر این نکته که از دیدگاه روانشناسی و علوم شناختی مغز، باید قسمتی از مغز به نام کورتکس رشد پیدا کند تا فرد مدیریت هیجان داشته باشد و بتواند تصمیمات منطقی اتخاذ کند، گفت: کورتکس در کودکی رشد نکرده و در اواخر نوجوانی شروع به رشد و تکامل می‌کند و بر همین اساس وقتی کودکی، مغز رشد نیافته‌ای دارد، هیچگاه انتظار نمی‌رود بتواند زندگی مشترک خوبی داشته باشد یا هیجانات خود را کنترل کند و به درستی تصمیم گیرد.
* خشم و نفرت، عاقبت کودک‌همسری
اشکان فعله کار در ادامه به بیان عواقب کودک همسری و ازدواج در سنین پایین پرداخت و اظهار داشت: به طور کل می توان گفت، عواقب کودک همسری خشم و نفرتی است که وجود فرد یا همان کودک را در بر میگیرد که معمولا کودک، در برخورد و تخلیه درست این خشم ناتوان است، بنابراین خشم درونی خود را سر‌کوب می‌کند، که این امر باعث فشار‌های عصبی و آسیب جدی به کودک می‌شود.
وی با بیان این موضوع که نهایت تخلیه خشم، خودکشی است، به تشریح شرایط یکی از مراجعان خود که قربانی کودک همسری شده بود، پرداخت و بیان کرد: مشکلات کلیوی، فشار خون بالا و کندن عصبی پوست دست، عوارض ناشی از خشم در این کودک 13 ساله بود.
این روانشناس فعال حوزه کودک و نوجوان از خانواده‌ها تقاضا کرد، از وقوع چنین ازدواج هایی جلوگیری کنند و کودکانی که به هر دلیلی گرفتار این نوع ازدواج شده اند را برای جدایی حمایت کنند.
وی گفت: درصورت عدم امکان جدایی، حداقل از اقدام به بارداری در سنین پایین، جدا خوداری شود.
* کودکی نکرده، کودکان را مادر نکنیم
رایحه مظفریان نویسنده و فعال حقوق کودکان، در خصوص ازدواج کودکان در هرمزگان، گفت: در سال ۹۲، ۸ پسر و ۶۸۶ دختر زیر ۱۵ سال ازدواجشان در محضرها به ثبت رسیده است.
مظفریان بیان داشت: آنچه توجه را بیشتر به سمت ازدواج دختران جلب می‌کند در خطر قرار گرفتن سلامت آن‌ها است.
وی اضافه کرد: هرمزگان از لحاظ تعداد مرگ و میر مادران و بارداری زیر ۱۵ سال، رتبه بالایی در کشور دارد؛ طبق آمارها ۵۷ زن زیر ۱۵ سال در سال 92 در هرمزگان مادر شده‌اند.
شاید ده‌ها کودکی که عنوان مادری را با خود به یدک می‌کشند، هیچگاه در مخیله‌‌شان نیز نمی‌گنجید که بازی‌های کودکی‌شان به همین زودی و تلخی رنگ واقعیت به خود گیرد و امروز به جای عروسک‌هایشان، مجبور باشند برای فرزندان حقیقی خود لالایی بخوانند.
در پایان باید گفت اگر چه آمار واقعی هیچگاه به رسانه‌ها درز پیدا نمی‌کند اما مشاهده آمار و ارقام بتواند این نکته را به مسئولان یاد‌آوری کند که دنیا قرار نبود آن‌قدر با این کودکان نامهربان باشد که کودکی نکرده، کودکان را مادری کنند.
ارسال نظر