به گزارش خبرنگار سینمایی خبرگزاری موج، نشست خبری سومین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران با حضور محمود اربابی معاون توسعه فناوری و مطالعات سینمایی سازمان سینمایی و اعظم راودراد دبیر این دوره صبح امروز در محل پژوهشکده موزه سینما برگزار شد.

اضافه شدن بخش پژوهش های بصری به جوایز این دوره

در ابتدای این نشست اعظم راودراد دبیر این دوره گفت: جایزه پژوهش سال سینمای ایران برای سومین سال پیاپی در حال برگزاری است که ما امسال چهار حوزه برای مسابقه داریم، این چهار حوزه عبارتند از اول پایان نامه ها، دوم مقالات علمی و پژوهشی، حوزه سوم پژوهش های آزاد و حوزه چهارم پژوهش‌های بصری که امسال برای نخستین بار به این جایزه افزوده شده است.

وی تصریح کرد: پژوهش های بصری می بایست با موضوع سینمای ایران و حداکثر ۳۰ دقیقه باشند.

دبیر جایزه پژوهش سال در ادامه آمار آثار رسیده را اعلام کرد و گفت: ۸۸ اثر شامل  ۱۶مقاله پژوهشی و ۱۳ مقاله مستقل و ۵۴ پایان نامه به دبیرخانه رسیده است که از هفته آینده مورد داوری و قضاوت قرار می گیرند.

نگاه علمی و پژوهشی به سینما

پس از آن محمود اربابی اظهار داشت: مسئله پژوهش در سینما در طی سه سال اخیر شکل و شمایل مطلوب تری گرفته است و من به عنوان کسی که مسئول فعالیت پژوهشی سازمان سینمایی است می گویم که رویکرد جایزه پژوهش نگاه علمی و پژوهشی به مقوله سینما است و در طی دو سال اخیر روند بهتری به خود گرفته است و آثار آن را در سینمای کشور مشاهده می کنیم.

وی افزود: سیاست سازمان سینمایی به این شکل است که مجموعه فعالیت هایی که ابتدا به ساکن کسی متولی آن نیست و انگیزه ای برای آغاز آن ندارد را در دستور کار خود قرار می دهد. سپس در طول زمان افراد یا سازمان هایی که ساختار عمومی تر دارند و امکان برگزاری آن رویداد را دارند را در اولویت قرار می دهد. به همین دلیل ما خود را آماده کرده ایم که جایزه چهارم پژوهش سال سینمای ایران را خانه سینما به عنوان نهاد صنفی سینمایی برگزار و اجرا کند و حضور دوستان خانه سینما در مجموعه پژوهش سال سینمایی مقدمه ای بر همین موضوع است.

اربابی ادامه داد: در حاشیه برگزاری جایزه ما نشست هایی را در نظر گرفته ایم که در آن کارشناسان سینمایی و علوم انسانی و اجتماعی حضور دارند تا موضوعات را از منظر سینما، علوم انسانی و اجتماعی بررسی کنند. 

نشست های میان رشته ای برای گسترش سینما

وی تاکید کرد: مسئله ای که جهت گیری نشست ها را بیشتر تقویت می کند، جایگاه مباحث میان رشته ای در این نشست هاست و سه نفر از رشته های مختلف و یک نفر از حوزه سینما در نظر گرفته شده است که صحبت کنند و توضیح دهند که رشته های دیگر چطور می توانند باعث گسترش سینما شوند.

میزان حمایت از پایان نامه ها

در ادامه اعظم راودراد گفت: ما ۵۴ پایان نامه را از موسسات آموزشی و دانشگاه ها دریافت کردیم که بیشتر متمرکز بر مقطع کارشناسی ارشد است.

محمود اربابی هم در مورد کیفیت و تعداد پایان نامه ها گفت: واقعیت این است که ۵۴ پایان نامه در خصوص سینمای ایران عدد قابل توجهی است، جایزه پژوهش در نظر دارد که پژوهش هایی که در حوزه سینمای ایران انجام شده است مورد توجه قرار بگیرد، نکته دیگر این است که دانشجویان رشته سینما، پژوهش هنر و علوم اجتماعی بیشترین دغدغه را درباره نگارش پایان نامه درباره سینمای ایران دارند.

معاون توسعه فناوری و مطالعات سینمایی افزود: نکته قابل توجه دیگر این است که سازمان سینمایی از پایان نامه هایی که درباره سینمای ایران در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد تهیه شود حمایت می کند، ما می دانیم که دانشگاه ها از این پایان نامه ها حمایت نمی کنند.

اربابی در مورد میزان حمایت ها از پایان نامه ها گفت: این حمایت در دوره دکتری پنج میلیون تومان و دوره کارشناسی ارشد سه میلیون تومان است اما متاسفانه این ۵۴ پایان نامه مراجعه نکردند تا از این امکانات مالی استفاده کنند.

در ادامه  اعظم راودراد بیان داشت: هدف اصلی ما ارتقا و رشد سینمای ایران به طور کلی است اما امسال با ورود بحث میان رشته ای و حضور کارشناسانی که چنین مباحثی را باز کنند خواستیم نشان دهیم سینماگران تنها به توان سینمایی خود نباید اتکا کنند و علوم مختلف می توانند در گسترش و توسعه سینما نقش داشته باشند و باید مورد توجه قرار بگیرند. پژوهش بصری هم که امسال اضافه شده است، بستری برای ایجاد تعامل و تفاهم را با ساخت آثار بصری فراهم می کند.

اهداف جایزه پژوهشی سال سینمای ایران

اربابی در مورد هدف این جوایز گفت: اهداف جایزه پژوهش یک شکل عام دارد که هر سال تکرار می شود یا به هم پیوسته می شود. ما نمی توانیم یک هدف را از فعالیت پژوهشی جدا و حذف کنیم چرا که ممکن است رویکرد جدیدی را در پی داشته باشد.

وی با اشاره به اولویت های پژوهشی گفت: هر سال با توجه به اتفاقات یکسری مسایل اهمیت پیدا می کنند. به عنوان مثال تعامل سینمای ایران با سایر حوزه ها ضعیف است و تنها دو بخش سینمای اجتماعی و سینمای کمدی در ایران دارای جایگاه است و دیگر انواع و ژانرهای سینمایی مورد توجه قرار نمی گیرند. جایزه پژوهش از طریق افزودن اهداف جدید به اهداف پیشین خود این جالی خالی را پر کند و توجه سینماگران را به موضوعی جلب کند، بحث تعاملات میان رشته ای در حوزه های فلسفه، اقتصاد، روانشناسی و ... مسئله ای است که برای سینمای ایران مهم است و امسال مورد توجه قرار گرفته است.

وی در مورد شیوه های پژوهشی افزود: نکته دیگر ابزار پژوهشی است، با توجه به پیشرفت فناوری و تکنولوژی هنوز ما ابزار پژوهشی را در پرسش نامه و ... می بینیم اما استفاده از فیلم در این دوره در پژوهش سینمایی فرصتی را برای به کارگیری ابزار جدید پژوهشی فراهم می آورد.

اربابی تأکید کرد: پژوهش ها چون کاربردی و مرتبط با مسئله سینمای ایران است، تاثیر دانشی دارد و در یک نوعی از فیلم خاص تاثیر نمی گذارد، به عنوان مثال وقتی ما در مورد تاثیرات اجتماعی فیلم ها در شکل دادن به نوع تفکرات، تصورات و سلایق مخاطب کار می کنیم، منتشر می شود و اگر سینماگران ما با این تحقیق تعامل داشته باشند و از آن استفاده کنند به نوعی از فیلمسازی حساس شوند. البته اندازه گیری و تعیین متر و معیار آن چندان آسان نیست و این آسیب هایی است که ما داریم اما جایزه پژوهش و سازمان سینمایی باید تلاش کند تا فضای تعاملی را در جامعه ایجاد کند.

نحوه حمایت از پژوهش ها و پایان نامه ها

وی در مورد نحوه حمایت از پایان نامه ها و پژوهش ها گفت: هر پایان نامه ای که‌ مرتبط‌ با سینما باشد در کف حمایت ما قرار می گیرد و اگر به مباحث کاربردی یا بنیادین توجه کند بیشترین حمایت ها را دریافت می کند.

وی در ادامه اظهار داشت: مشکل ما عدم مراجعه است. در حال حاضر ۵۴ پایان نامه در جایزه پژوهش شرکت کرده اند اما هیچ کدام به ما برای حمایت مراجعه نکرده اند‌. این درحالی است که ما به دنبال سختگیری نیستیم و اکر شورای پژوهشی دانشگاهی، پایان نامه ای را تصویب کرده باشد ما هم آن را معتبر دانسته و از آن حمایت می کنیم.

وی تاکید کرد: دانشجویان ما پژوهشگرند و ما حتما از آنها حمایت می کنیم نه مشکل بودجه داریم ونه سختگیری خاص. 

اربابی در مورد بودجه جایزه گفت: سازمان سینمایی همه بودجه ها را اعلام کرده است و برهمین اساس بودجه جایزه پژوهش سال در این دوره دویست و پنجاه میلیون تومان است که بخش عمده آن به جوایز اختصاص دارد.

وی تصریح کرد: گرچه بودجه این جایزه کاهش داشته اما بودجه پژوهشی ما بودجه مناسبی است و همان یک درصد کل بودجه سالانه سازمان سینمایی به آن تعلق می گیرد و اگر در سال هزینه نشود به خزانه دولت بر می گردد.

وی در مورد حمایت هایی که از پایان نامه های برگزیده می کنند گفت: ما هزینه چاپ پایان نامه های برگزیده به صورت کتاب را می پردازیم. مالکیت پایان نامه ها متعلق به دانشگاه است و جایزه اش به دانشجو.

راودراد در مورد جمع آوری عناوین پایان نامه ها گفت: یک دانشجوی دکترای علوم ارتباطات را مأمور جمع آوری پایان نامه هایی که به سینمای ایران پرداخته اند چه در داخل و چه در خارج از کشور و به صورت انگلیسی زبان شده است و اگر این اتفاق هر ساله تکرار شود ما از موضوع و تعداد پایان نامه هایی که به موضوع سینمای ایران در هر سال می پردازند خبردار خواهیم بود.

چالش پژوهش درباره سینما و پژوهشگران سینمایی

محمود اربابی تأکید کرد: هیچ مانعی برای پژوهش در سینمای ایران و برای علاقمندان به این حوزه وجود ندارد. البته بخشی از پژوهشگران در این عرصه فارغ‌التحصیلان علوم اجتماعی هستند که مزیتشان آشنایی با روشهای تحقیق است اما مشکل این است که سینما را به عنوان موضوع می بینند و از دنیای خود به این حوزه می پردازند. از سویی دیگر فارغ التحصیلان سینما عمدتا با نیت انجام فعالیت هنری به دانشگاه رفته اند و کمتر روحیه پژوهشی دارند. ما در هیچ دانشگاهی رشته مطالعات سینمایی نداریم.

وی افزود: این برای ما یک پاشنه آشیل است. باید به زبان هر دو گروه آشنا باشیم و معتقدیم که نمی توان با نگاه ژورنالیستی به سینما پرداخت بلکه باید با اصول علمی و آشنایی با هنر سینما صورت پذیرد. 

سه تحقیق تطبیقی در حوزه اکران و گسترش سهم بازار جهانی

اربابی در پاسخ به سوال خبرنگار خبرگزاری موج در خصوص نتایج تحقیق در مورد مسایل مهمی همچون اکران در سالهای اخیر گفت: با توجه به اینکه یکی از اولویت های سازمان در زمان مهندس حیدریان مقوله اکران بوده و اخذ سهم از بازارهای جهانی هم در دوره جدید مورد توجه قرار گرفته است که الزاماتی نیاز دارد سه تحقیق تطبیقی در این حوزه ها صورت گرفته است. 

گرچه این پژوهشها اقدام به ارائه الگوی خاصی نمی کنند، اما تجربه های دیگر کشورها را برای پیدا کردن بازار جهانی، روشهای اکران فیلم، روشهای بهبود دهنده ارتباط مخاطب با فیلم با استفاده از روشهای تطبیقی بررسی کردیم و در اختیار سینماگران قرار داده ایم.

وی افزود: زمینه تولید مشترک بهترین زمینه ای است که برای ورود به بازارهای جهانی وجود دارد و الزاماتی در مسائل حقوقی نیاز دارد. به عنوان مثال تحریم‌ها مشکلات زیادی در مسیر تولید مشترک ایجاد کرده است. استانداردهای فنی نیز از دیگر الزامات است.

عدم توجه جدی سینماگران به نتایج پژوهش ها

اربابی اظهار داشت: گرچه این پژوهش ها انجام شده ولی ما با یک آسیب مواجهیم و آن اینکه از سوی اصناف سینمایی که مخاطب اصلی آنها هستند هنوز توجه  جدی به آن نشده است. ارگانها دولتی تنها تسهیل کننده امور هستند.

وی ادامه داد: ما افرادی که دوست داشته باشند که که حرکتی را از نو شروع کنند کم داریم و بهره برداری از پژوهش ها در خصوص اکران و یا تولید مشترک نیازمند کمی جسارت و علاقمندی به نوآوری است.