به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، ایران به تازگی به اتحادیه اوراسیا که ترکیبی از روسیه، قزاقستان، بلاروس، قرقیزستان و ارمنستان است، پیوسته، کشورهای که دارای بیش از ۲۰میلیون کیلومترمربع مساحت آن‌ها و ۱۸۰میلیون نفر جمعیت هستند که با عضویت دائمی ایران بازار این اتحادیه به ۲۶۰میلیون نفر در پهنه ۲۲میلیون کیلومترمربعی رسیده است،  این اتحادیه که از ژانویه ۲۰۱۵ با هدف بهره‌مندی از مزیت‌ها به عنوان یک بلوک اقتصادی-تجاری، تشکیل شده اهدافی ازجمله تجارت آزاد کالا، خدمات و سرمایه را دنبال می‌کند که چشم اندازه آن، به صفر رساندن تعرفه‌های گمرکی و ترجیحی و مبادلات با پول واحد است که به دلیل اینکه ایران به دنبال حذف دلار از مبادلات تجاری خود است و از طرف دیگر با مشکلات بانکی بین‌المللی ناشی از تحریم‌ها مواجه است، پیوستن به این اتحادیه برای کشور ما حائز اهمیت است که در این مسیر بهره‌مندی از مزیت‌های همچون زیرساخت‌های مناطق آزاد و ویژه اقتصادی و شبکه ریلی می‌تواند ایران را در مسیر توسعه قرار دهد.

حال با توجه به اینکه اوراسیا می‌تواند به ایجاد بازار مشترک، تسهیل تجارت، حذف تدریجی قوانین گمرکی، برقراری تعرفه خارجی مشترک در میان کشورهای عضو ختم شود توسعه همکاری ایران و فراهم کردن بستر تولید و تجارت مناطق آزاد کمک می‌کند ترانزیت کالا  ایران به کشورهای همسایه محقق شود. چراکه در سال‌های اخیر میزان تجارت ایران و کشورهای عضو اتحادیه به رقم ۳میلیارد دلار رسیده و تا ۱۰ میلیارد دلار نیز ظرفیت افزایش دارد، از این رو با اجرای موافقت‌نامه تجارت آزاد ایران و اتحادیه اوراسیا که ۳ساله است ۵۰۰قلم کالای اتحادیه و ۳۰۰قلم کالای ایران مشمول کاهش تعرفه تجاری می‌شوند؛ این توافق در صورتی که با پایبندی کشورها همراه شود قابلیت تمدید و دائمی شدن را دارد. حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران در اجلاس سران اتحادیه اقتصادی اوراسیا در ارمنستان تاکید کرده: زیرساخت‌های گسترده‌ای ایران در مناطق آزاد تجاری، صنعتی و ویژه اقتصادی در جنوب و شمال کشور آماده ارائه تسهیلات و امکاناتی ارزشمند برای گسترش همکاری‌های تجاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا است. به همین مناسبت از سرمایه‌گذاران اتحادیه اقتصادی اوراسیا دعوت می‌کنیم تا از توانمندی‌های مذکور برای توسعه مناسبات دو طرف استفاده کنند.

مدیرکل دفتر، اروپا، آمریکا و منطقه سی آی اس با اشاره به اینکه  با توافقنامه اوراسیا دسترسی به بازار همدیگر سریع‌تر شده است، گفت: در حال حاضر تاجر ایرانی یا کشور اوراسیایی با تعرفه کمتر یا صفر به بازار کشور مقابل دسترسی پیدا کرده و نکته دم همسان‌سازی قوانین و مقررات است، در واقع ویژگی‌های غیر تعرفه‌ای ورود به یک بازار جدید همچون استانداردها، قرنطینه کالاها و ... تطبیق داده می‌شود، بنابراین همه این مولفه ها از همسان‌سازی موارد غیرتعرفه‌ای یا کاهش تعرفه و گواهی مبدا به توسعه تجارت کمک کرده است.

بهروز حسن الفت با بیان اینکه بر اساس اینکه گواهی مبدا ایران که به رنگ سبز است و توسط اتاق بازرگانی صادر می‌شود توسط ۵ کشور اوراسیا پذیرفته شده است، افزود: گواهی مبدا کشورهای اوراسیا برای ایران پذیرفته شده است و بر مبنای آن تعرفه‌های تعیین شده اعمال می‌شود. حال اگر ملاحظه‌ای در تجارت با سرزمین اصلی وجود داشته باشد می‌توانیم همکاری را در مناطق آزاد انجام داد، برای نمونه اگر بانک‌های اوراسیا در مناطق آزاد مستقر شوند و این بانک‌ها با پول خاص همچون روبل کار کنند مناطق آزاد می‌توانند نقش موثری در توسعه همکاری ایران با اوراسیا داشته باشند.

او با تاکید بر اینکه شرایط مربوط به معافیت‌های مالیاتی، سرمایه‌گذاری و اقامت در مناطق آزاد با هدف جذب سرمایه‌گذاری خارجی منعقد شده و کمک می‌کند به شرکت اوراسیا در ایران سرمایه‌گذاری کند، تصریح کرد: برای نمونه یک سرمایه‌گذار روس می‌تواند برای کالایی که از بازار روسیه به ایران و بالعکس وارد یا صادر می‌کند در یکی از مناطق آزاد سرمایه‌گذاری کند، برای نمونه شمال ایران ظرفیت بالایی در تولید مرکبات دارد و اگر شرکتی از منطقه اوراسیا برای بسته‌بندی این مرکبات در یکی از مناطق آزاد ایران سرمایه‌گذاری کند می‌تواند به‌سادگی این محصول را با هزینه کمتر به روسیه یا سایر کشورها صادر کند و این موضوع بالعکس نیز اتفاق می‌افتد. بنابراین این توافقنامه کمک می‌کند اقتصاد ایران به ریل صادرات وارد شود.

الفت با تاکید بر اینکه اگر بعد از سه سال توافق ایران ا تجارت ترجیحی به تجارت آزاد بدل می‌شود تجارت ایران توسعه می‌یابد، تصریح کرد: اگر این موافقت‌نامه‌ها در گذشته توسعه می‌یافت امروز مناطق آزاد ما وضعیت بهتری از نظر تجارت و صادرات می‌داشتند، از طرف دیگر باید در حوزه حمل‌ونقل شرکت‌های مشترک حمل‌ونقلی ایجاد شود، برای نمونه صادرات کالا از هند به روسیه نیاز به ایجاد شرکت‌های چندملیتی حمل‌ونقلی دارد که می‌تواند محل استقرار این شرکت‌ها مناطق آزاد باشد. بنابراین از این منظر مناطق آزاد بخش راحت ورود کشورها به بازار همدیگر است.

تسهیل ترانزیت کالا از مناطق آزاد به اوراسیا

تخفیف‌های تعرفه‌ای برای صادرکنندگان ایرانی به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، بازار بالقوه بزرگی برای صادرات ایجاد می‌کند که می‌تواند باعث توسعه صادرات غیرنفتی و به دنبال آن اشتغال و رونق تولید و ارزآوری شود و بخشی از نیازهای کشور را که تامین آن در شرایط تحریم باعث ایجاد مشکلاتی شده از طریق واردات جبران کند و از آنجایی که اتحادیه اوراسیا تکیه بر سایر ارزها به‌جز دلار دارد می‌تواند سهم پرداخت‌های تجاری با ارز ملی را افزایش دهد، لذا کاهش وابستگی کشور به دلار در مبادلات بین‌المللی نیز میسر خواهد شد.

ایران در شمال به دلیل ظرفیت‌های کشاورزی، می‌توانند با مشوق‌های خود، در جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در بخش صنایع تبدیلی اقدام کند و در مقابل کشورهای عضو اوراسیا از بزرگ‌ترین واردکنندگان محصولات کشاورزی هستند که برنامه‌ریزی در این مسیر به افزایش درآمد ارزی و ارزش‌افزوده تولیدات کشاورزی می‌شود. همچنین فعال‌سازی کریدور شمال-‌جنوب در سال‌های جاری، می‌تواند ظرفیت‌های قانونی مناطق آزاد برای افزایش ترانزیت کالا را بهبود ببخشد.

یک عضو خانه صنعت، معدن و تجارت در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با اشاره به اینکه اتحادیه اورآسیا جوان است و نزدیک به ۸۰۰ قلم کالا بین دو طرف مشمول تجارت تریحی شده که گام مثبتی استف گفت: این فضا می تواند بازار بزرگی در اختیار فعالان اقتصادی قرار دهد و ترانزیت کالا به این مناطق نیازمند توسعه زیرساختی است و از سوی دیگر ایران به آب‌های گرم خلیج‌فارس و منطقه خاورمیانه دسترسی دارد و این فرصتی است که اوراسیا از ظرفیت‌های ترانزیت و مبادله کالا با هند، پاکستان و کشورهای جنوب شرق آسیا بهره‌مند شود و همکار خود را تجارت خود را با ایران توسعه دهند، از این رو بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل از مناطق آزاد باعث توسعه ترانزیت، سرمایه‌گذاری و تقویت صادرات از مناطق آزاد تجاری-‌صنعتی شود و آن را به هاب تولید و تجارت در منطقه تبدیل کند و در ادامه به توسعه اشتغال و رونق تولید ختم می‌شود و در بخش بین‌المللی نیز به گسترش روابط بین‌المللی با کشورهای دیگر می‌شود، در واقع مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، می‌توانند در تنظیم بخشی از روابط اقتصادی کشور با همسایگان نقش ایفا کنند که در این مسیر استفاده از امتیازات و تسهیلات قانونی مناطق، دستیابی به اهداف را تسهیل می‌کند.

آرمان خالقی با بیان اینکه امکان تبدیل شدن مناطق آزاد به هاب تجاری وجود دارد، افزود: پراکندگی مناطق آزاد در نوار شمالی و جنوبی کشور با مرزهای زمینی و دریایی کمک می‌کند تا بهره‌گیری از زیرساخت‌های بندری، جاده‌ای و ریلی با استفاده از معافیت‌های قانونی به توسعه مبادلات کالایی و به دنبال آن حضور و سرمایه‌گذاران فعالان اقتصادی داخلی و خارجی در این مناطق شود، البته باید از این ظرفیت به نحو احسن استفاده کرد، زیرا در حال حاضر برخی سرمایه گذاران شرکتی را در این مناطق ثبت می کنند و پس از پایان معافیت به دنبال ثبت شرکت دیگری می روند، از این رو باید نظارت ها به درستی انجام شود.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، بر اساس مزیت‌های استان‌های شمال، شمال شرق، غرب و شرق کشور می‌توان از طریق مرز زمینی و ریلی مبادله کالا را تسهیل کرد، از این رو برای تقویت موافقت‌نامه اوراسیا با در نظر گرفتن موقعیت استراتژیک کشور در چهار قطب کشور و تاثیر آن در تجارت با کشورهای عضو اوراسیا، باید به‌سرعت زیرساخت‌های ریلی توسعه یابد. همچنین از آنجایی که راه‌آهن ایران از طریق شبکه ریلی به کشورهای حاشیه دریای خزر وصل است می‌توان انواع کالا‌های ترانزیتی و صادراتی از بندرعباس و سایر نقاط کشور را به این کشورها ترانزیت کرد و  در آینده می‌تواند به ‌عنوان کری دور تبادلات کالایی کشورهای آسیای میانه، چین و اروپا محسوب شود.