به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج همدان، ابراهیم فرامرزی ، مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در جمع خبرنگاران با بیان ضرورت پرداختن به مسائل بهره برداری ازخاک، عنوان کرد: تا سال آینده طرح جامع خاک به اجرا در خواهد آمد.

ابراهیم فرامرزی افزود: در سالهای اخیر بر بحث بحران آب بسیار تاکید شد رسانه ها نیز به آن پرداختند.سرمایه‌گذاری فکری و حرکتی روی قضیه بحران آب انجام شد. در سال‌های اخیر  اکثر دشت های استان به عنوان دشت ممنوعه و بحرانی معرفی شد که مانع حفر چاه های جدید در این دشت ها شد.

وی ادامه داد: در  بحث های کلی سیاست های مصرف بهینه آب در قالبی طرح احیا و تعادل بخشی و سفره‌های آب زیر زمینی تعریف شده است. استان همدان با توجه به فرهنگ مردم و توجه به منابع آبی، به  لحاظ اجرای سامانه‌های نوین آبیاری در کشور رتبه سوم را دارد.

فرامرزی بیان کرد:  بالغ بر ۱۵۰ هزار هکتار از اراضی استان همدان تحت پوشش این سامانه ها قرار گرفته است.  با اجرای این سامانه ها بیش از ۶۰۰ میلیون متر مکعب در مصرف آب کشاورزی صرفه‌جویی شده است. افزایش تولید محصولات در استان همدان، بیش از ۳۵ درصد بوده است. همچنین بالغ بر ۲۵ درصد مصرف سموم و آفات کاهش یافته است. موفقیت سیب زمینی استان همدان مدیون اجرای سامانه نوین آبیاری است که باعث شده به یکی از قطب‌های سیب‌زمینی کشور تبدیل شویم. 

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان همدان اظهار کرد: در سال جاری ۲۶ میلیارد تومان تخصیص اعتبار داشتیم در انواع روش های آبیاری قبلاً هزینه‌های طراحی را هم کشاورزان پرداخت می کردند اما اکنون به عنوان مشوق،  سازمان هزینه طراحی را تقبل می‌کند که شامل هزینه هایی چون انجام آزمایش آب و خاک، تهیه طرح و نقشه می‌شود. 

طبق مطالعات امکان سنجی آبیاری تحت فشار ۱۶۶ هزار هکتار اراضی مستعد داریم. حدودا قریب به ۴ هزار هکتار اکنون در طرح سهمیه قرار دارد. طرح هایی که به پایان رسیده حدود ۳ هزار و ۲۰۰ هکتار است که انشاالله تا پایان سال قطعاً این تعهد را در اجرای سامانه های نوین آبیاری انجام خواهیم داد.

فرامرزی با اشاره به شبکه نهر شعبان در نهاوند به عنوان یکی از شبکه‌های فرعی آبیاری، افزود: بیش از ۲۴ کیلومتر در بخش مربوط به این سازمان عملیات اجرایی صورت گرفته است. اکنون نیز دو پیمانکار در این شبکه مشغول ادامه عملیات هستند. نهر شعبان از جمله پروژه‌هایی است که دارای ردیف بودجه ملی است.  نهر شعبان یکی از سرشاخه‌های کرخه است که از ارتفاعات گرین آغاز می‌شود با بهره‌بردای سد گرین، بهره‌وری آب در دشت پهناور نهاوند افزایش خواهد داشت.

منصور خزائی، مسئول مطالعات و امور خاک جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه همدان یکی از ۵ استانی است که بر بهره‌برداری سیستم‌های آبیاری تحت فشار در استان نظارت دارد. امسال برای اولین بار نظارت بر بهره برداری اتفاق می‌افتد. همچنین کلیه پروژه‌های آب و خاک در محیط GIS و سامانه معاونت آب و خاک بارگزاری و ثبت و ضبط شده است. 

خزائی ادامه داد: علیرغم تمامی پیشرفت‌های صورت گرفته در بحث خاک و کشت هیدروپونیک، بشر برای تامین غذا همچنان به خاک نیازمند است. ۹۵ درصد غذای بشر از طریق خاک تولید می‌شود و بستر تولید تمامی محصولات کشاورزی است.

وی افزود: خاک از نظر تولید انواع محصولات کشاورزی و ذخیره آب بسیار حائز اهمییت است. آبی که در خاک سطحی ذخیره می‌شود ۶ برابر آب‌های سطحی جاری است. با پیشرفت تکنولوژی و مکانیزه کردن زمین‌های کشاورزی و افزایش جمعیت و تقاضای روز افزون برای غذا، محدودیت خاک بیش از محدودیت آب نمایان است. خاک از نظر سطح و عمق محدودیت دارد. 

خزائی خاطر نشان کرد: چرخه آب حدود ۲ سال طول می‌کشد اما چرخه خاک به چند صد سال زمان نیاز دارد. ساخت یک سانتی متر مکعب خاک به ۳۰۰ سال زمان نیاز دارد. به دلیل بهره برداری های غیر اصولی فشار زیادی بر خاک وجود دارد و گاهی به جای بهره‌برداری از خاک، از خاک بهره‌کشی می‌شود. این فشار مضاعف توان زیستی و تولید خاک را کاهش می‌دهد. این موضوع یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که با آن روبرو هستیم.

مسئول مطالعات و امور خاک جهاد کشاورزی استان همدان با اشاره به طیف وسیع عوامل تاثیرگذار بر کیفیت خاک، افزود: یکی از مهم ترین چالش‌های خاک، کاهش توان زیستی خاک و به عبارتی دیگر کاهش حاصلخیزی است.  یکی دیگر از چالشهای خاک فرسایش خاک است. فرسایش به معنای جابجایی خاک توسط عواملی چون باد و آب، از نقطه ای به نقطه دیگر است.

وی افزود: اگر سطح خاک کشاورزی کمتر از ۳۰ درصد پوشش گیاهی داشته باشد با فرسایش مواجه خواهیم شد. جهت جلوگیری از فرسایش خاک از تکنیک کشاورزی حفاظتی در بهره برداری از خاک استفاده می‌شود. در کشاورزی حفاظتی حداقل خاک ورزی و حداقل تردد ماشین آلات بر روی زمین اتفاق می افتد و تا جای ممکن از گاوآهن برگردان‌دار استفاده نخواهد شد.