سمیه مهری نویسنده و کارگردان تئاتر که در بخش تئاتر خیابانی سی و هشتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر  موفق به دریافت سه جایزه طراحی فضا، کارگردانی و جایزه بزرگ هیات داوران برای نمایش سیرک شد، درخصوص تفاوت جذب مخاطب در تئاتر آزاد و تئاتر حرفه ای به خبرنگار تئاتر خبرگزاری موج گفت: شاید در شرایطى که هر روز هموطنانم به دلیل آلوده شدن به ویروس کرونا جان خودشان را از دست می دهند و مردم حال روحى مناسبی ندارند، واقعا زمان مناسبی نباشد که من ازدغدغه های تئاتریم بگویم.

تکلیف مخاطب با تئاتر آزاد روشن است

وی افزود: اما در پاسخ به سوال شما میتوانم بگویم که شاید تئاتر آزاد جز سلایق من نباشد اما صداقت و زحمت همکارانم در آن بخش را ستایش می کنم و برای من محترم و شریف است چراکه تکلیف در تئاتر آزاد مشخص است؛ زیرا وقتی شما می خواهید زمان خود را به شادی بگذارنید، به انتخاب و سلیقه خودتان اثری را به همین منظور انتخاب می کنید. 

تئاتر حرفه ای جای شوخی های دم دستی نیست

مهری ادامه داد: حال  آنکه تئاتر حرفه ای همواره یدک کش فرهنگ، فرهنگسازی و اندیشمندی بوده است، بنابراین شاید خیلی دلچسب نیست که به هر چیزی چنگ بزند تا تماشاچی را به سالن بیاورد، از شوخی های دم دستی و سخیف که البته در تئاتر آزاد هم کمتر دیده می‌شود، بگیرید تا  آوردن هزاران چهره رنگارنگ که شاید بتواند در جذب مخاطب، موفق ظاهر شود، یا تبلیغات و تیزرهای اینستاگرامی که بیشتر شبیه موزیک ویدیوهای خوانندگان دم دستی است. در حالی که اثری خوب  همواره مخاطب خودش را جذب می کند.

روی صحنه بردن آثار سخیف کم لطفی به تئاتر است

این کارگردان که به رغم سبقه هجده ساله خود در عرصه تئاتر، دانشجوی دوره دکترای روانشناسی هم هست؛ در ادامه اظهار داشت: شاید واقعا حال تئاتر خوب نباشد، شاید مردم ترجیح می دهند پول خرید بلیط تئاتر را به یکی از زخمهایشان بزنند، شاید اعتماد مردم نسبت به آثار روی صحنه پایین آمده،  شاید تئاتر مورد بی محبتی دوستانش قرار گرفته است اما ما هم سعی نکنیم با به روی صحنه بردن آثار ضعیف و بدون اندیشه به این کم لطفی ها دامن بزنیم. می خواهم از خودم شروع کنم،  من نیاز به نقد حرفه ای و خالی از قصد و غرض و باورهای دگم دارم تا بتوانم در این مسیر سخت ادامه بدهم.

فریب مردم با استفاده از سلبریتی ها

کارگردان «کژدم» در پاسخ به این سوال که وقتی می بینیم با حضور سلبریتی ها مردم به تماشای تئاترهای لاکچری می روند چرا کم اقبالی تئاترهای دیگر را به پای کم لطفی مردم بگذاریم؟ گفت: از دیدگاه من تئاتر رسالتی است در قالب هنر نمایش برای بالا بردن دانش و بینش جامعه که یک گروه دست در دست هم می ‌دهند تا به خوبی از عهده این رسالت بر بیایند. اینکه یک گروه تلاش می کند تا اثرش از هر لحاظ درخشان باشد چه از نظر گروه اجرایی (کَست)، چه متن، چه طراحی صحنه و ... قابل ستایش است. اما اگر ما در این چیدمان ایده ال که آرزوی هر کارگردانی است، به سمت فریب برویم و کلاغ را به نرخ قناری به خورد مخاطب بدهیم، نه تنها قدمی به سمت خاموشی چراغ تئاتری که رو به خاموشی است برداشته ایم، بلکه فرهنگ غلطی را نیز در جامعه ترویج کرده ایم.

کاگردان نمایش تحسین شده سیرک ادامه داد: این اتفاقی بود که در مورد حضور سلبریتی ها در تئاتر افتاد. مردم به تماشای آثاری با زرق و برق و بی محتوا می نشستند که در آخر موفق به انداختن عکس با هنرمند محبوبشان بشوند و صفحه اینستاگرامشان خالی از افتخار حضور در کنار فلان سلبریتی نباشد.

سمیه مهری تاکید کرد: نه اینکه همیشه حضور سلبریتی ها و چهره ها در کارهای ضعیف بوده اما در خیلی از آثار این مسئله دیده شد. به طوری که حتی حضور برخی چهره‌ها در تئاترهای اولشان با حضور خوب مخاطب مواجه شد و در حضورهای بعدی چون برای مخاطب عادی شدند و یا آلبوم عکس طرفدارانشان پر شد، دیگر حتی دو ردیف اول سالن را هم پر نمی کنند.

حضور دوباره هنرمندان خانه نشین

وی به نکته دیگری هم اشاره کرد و گفت: از طرفی هم تئاتر به جایی تبدیل شده برای اینکه هنرمندانی که بیکار  در خانه نشسته بودند حالا با حضور در تئاتر، دوباره خودی نشان دهند. من در اخرین اثرم (سیرک) سعی کردم از بهترین و خبره ترین بازیگران تئاتر استفاده کنم و خیلی هم در این مسئله خوش شانس بودم که تمامی گروه، عزیزان خاک صحنه خورده بودند که یکی از دلایل موفقیت این اثر هم تجربه خوب سالیان طولانی عزیزانم در گروه بود که در اختیار من قرار گرفت.

جذب مخاطب موفقیت بزرگی است اما باید در فرهنگسازی هم تامل کرد

این کارگردان در پاسخ به این سوال که آیا نمی شود تئاتر جذاب اما متفکر و البته غیر سخیف و یا لاکچری داشت و مخاطب را هم جذب کرد؟ گفت: چرا میشود؛ البته این روزها به شرط داشتن تهیه کننده قوی و تولید اثر در خور و همین طور دغدغه مند. اگر یک کاری موفق به آوردن تماشاچی به سالن بشود در بخش عظیمی موفق بوده اما باید دید که آیا در بخش دیگر که فرهنگسازی و تزریق بصیرت و ترویج اخلاق بوده هم موفقه؟

وی با بیان اینکه اگر اثری در هر یک از این ها هم چهل درصد موفق باشد، به نظرم کار خودش را انجام داده، تاکید کرد: به نظر من یک اثر تئاتری باید ببینده را حتی برای لحظه ای به تامل و تفکر وادار کند، اما در یک تئاتر لاکچری که همه فقط منتظرند تا نمایش تمام  شود و بعد با سلبریتی حاضر در اثر عکس بیندازند و بروند، نه!... کار نتوانسته رسالت خودش را انجام دهد.

این کارگردان روانشناس گفت: وقتی تئاتر می تواند درمان درد یک جامعه شود، چرا با اندیشه، تفکر و درست قدم برداشتن در این راه، یک دانشگاه زندگی با موضوعات متنوع برای مردم راه نیندازیم؟ دانشگاهی با  موضوع کسب مهارت زندگی.

چه کسی به تئاتر کم لطفی می کند؟

کارگردان برگزیده سی و هشتیمن جشنواره بین اللملی تئاتر فجر در پاسخ به این سوال که با این حساب باید به مخاطب خاص اما اندکی که داریم راضی باشیم چرا که کار با کیفیت و فکور انجام داده ایم اما در شرایطی که جامعه به دنبال مفری برای عبور از اضطراب ها و استرس ها می گردد و حتی حاضراست که برای تئاترهای به اصطلاح آزاد هزینه کند چرا نرفتن به تئاترهای دیگر را کم لطفی می دانیم؟ گفت: منظورم از کم لطفی مجموعه اتفاقاتی است که دست به دست هم میدهند تا سالن های تئاتر خالی شوند. حالا ممکن است این کم لطفی عدم حضور تماشاچی به هزاران دلیل باشد و یا ممکن است کم لطفی خود اهالی تئاتر نسبت به کار و اثرشان باشد که گاهی می بینیم یک اثر را با یک ایده خام به صحنه می برند.

سمیه مهری افزود: شاید هم این کم لطفی از سوی مسئولینی باشد که از آثار روی صحنه کمترین حمایت را می کنند؛ در نهایت همه اینها دست به دست هم میدهد تا ما همه روزه با ده‌ها اثر بی مخاطب رو به روشویم.