کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج درباره رشد ناگهانی بازار سرمایه در چند وقت اخیر گفت: در حال حاضر شاخص کل نسبت به سال گذشته رشد زیادی داشته است که در این روند سهم هایی هستند که رشد بالاتری نسبت به بقیه داشته و برخی دیگر از سهم ها نسبت به شاخص کل خیلی عقب هستند به همین دلیل نمی توان به طور کلی گفت بورس حباب دارد و بیشتر باید نمادها را به صورت جداگانه مورد ارزیابی قرار داد.

علیرضا سادات با بیان اینکه حباب از اختلاف زیاد بین قیمت و ارزش سهام هم ناشی می شود، افزود: اگر ما نتوانیم ارزش دارایی نمادی را درست بسنجیم، نمی توانیم به صرف قیمت بالای یک سهم آن را حباب دار بدانیم. برای نمونه تا دو سال پیش ارزیابی شرکت‌ها بر مبنای BBE۵ اندازه گیری می شد اما در شرایط کنونی با توجه به وضعیت بازار و اقتصاد کشور،  P/E نمادها را نباید کمتر از  ده در نظر بگیریم و اگر کمتر از این عددی در نظر گرفته شود نتیجه چیزی جز حبابی بود ارزش سهام نخواهد بود.

بیشتر بخوانید؛

۴ عامل موثر در حفظ رشد شاخص بورس در هفته اخیر

وی درباره افزایش رشد برخی نمادها به نسبت شاخص کل گفت: نزدیک به ۳۶ ماه است که هیچ نمادی مخالف بتا عمل نکرده است و این درست همزمان با رشد قیمت دلار بود و البته در شرایط کنونی بازار از نظر تکنیکالی قابل تحلیل نیست. برخی از صنایع هستند که به ارزش خود نرسیده اند و امروز شاخص کل بیشترین همبستگی با نمادهای پالایشی و شاخص ساز را دارند و وقتی ارزش جایگزینی ساخت پالایشگاه ها را در نظر می گیریم رشد این نمادها منطقی می شود و نباید فراموش کرد دلیل اینکه برخی نمادها در گروه پالایشی رشد بیشتری داشتند به خاطر عرضه شدن آنها در گروه ETF است که قرار است در ماه های آینده به بازار بیاید.

سادات با اشاره به اینکه در حال حاضر بازار سرمایه با اتفاق حرکت توده‌ای روبرو شده است و وقتی یک نماد به لیدر بازار تبدیل می شود بقیه در صف خرید سهام این نماد قرار می گیرند، گفت: بنابراین به صورت منطقی می توان گفت که ۵۰ درصد افزایش قیمت سهام نمادهای بزرگ به خاطر جاماندگی از نماد بوده و نزدیک به ۵۰ درصد از رشد قیمت ها نیز مربوط به عرضه ETF های از سهام همین نمادها بوده است.

او با تاکید بر اینکه ما در بورس برای حفظ ارزش دارایی‌هایمان تورم را می خریم، تصریح کرد: معاملات در بورس به گونه ای است که برای صرف ریسک حاضریم تورم قیمتی سال آینده را هم بخریم و از آنجایی که سهام بالاترین نقدشوندگی را نسبت به سایر دارایی‌ها دارد و از بازارهای دیگر همچون دلار، طلا و نفت هم تاثیر می گیرد برای سرمایه‌دارها در حفظ ارزش دارایی‌ها اولویت بیشتری دارد.

سادات با تاکید بر اینکه در شرایط کنونی برای ارزش گذاری سهام روش های متنوعی وجود دارد، گفت: یکی از روش های ارزش گذاری تنزیل جریانات نقدی است که بازدهی سهام را مبتنی بر تغییرات قیمت سهام و سود نقدی در نظر می گیرد و زمانی که جریان نقدی آینده را به زمان صفر یعنی امروز منتقل کنیم میزان ارزشمندی سهم مشخص می شود. بنابراین براساس DPS امروز نمی توان ارزش سهام را مشخص کرد و باید حداقل DPS دو ساله در نظر گرفته شود.

او با بیان اینکه در شرایط کنونی طبق تجربیات جهانی باید صف خرید و صف فروش حذف شود، درباره محدودیت دامنه و اثرات آن، گفت: برای نمونه نمادی مانند پترول که دو ماه بسته بوده بعد از بازگشایی صف خرید یک میلیاردی داشت در حالی که حجم مبنای نماد ده میلیون سهم بود و البته ده میلیون سهم هم در روز بازگشایی عرضه نشد. حال اگر دامنه ۵ درصدی و صف های خرید و فروش برداشته شود بازار راحت تر به تعادل می رسد درست است که در شرایط ریزشی به نفع سهامدار است اما خاصیت بازار بورس نیست.

او بخشی از رشد اخیر بورس را ناشی از حضور سهامداران خرد تازه وارد دانست و گفت:  در شرایط کنونی ما نباید تنها از جنبه کمی به بازار نگاه کنیم و باید کیفیت آن ها را نیز بالا ببریم، برخی سهامداران با مقدماتی ترین اصول بازار همچون حجم مبنا، شاخص کل و ...آشنا نیستند اما سرمایه قابل قبولی دارند که می توانند به بازار جهت بدهد در حالی که دانش کافی درباره بورس ندارند و می توانند حتی نقش تخریبی داشته باشد. بنابراین افزایش تعداد کد بورسی افتخار ندارد بلکه آموزش و افزایش کارایی بازار سرمایه می تواند اهمیت بالایی داشته باشد تا در برابر شرایط بحرانی واکنش مثبتی داشته باشند.

او با بیان اینکه مدیرعامل سابق بورس در عمق بخشی بازار نقش موثری ایفا کرد، اظهار کرد: در سال‌های گذشته ابزارهای مشتقه به این بازار اضافه شدند، اما به دلیل ضعف دانشی دانش فعالان بازار، کسی از آنها استفاده نمی کند.

سادات با اشاره به اینکه یک دیدگاه در بورس داریم که شهریور و مهر بازار اصلاح شاخص کل شروع می شود، اظهار کرد: اما امسال نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری مانع از اصلاح شاخص می شود، زیرا دولت نمی خواهد در پایان کار اجرایش عملکرد منفی از خود به نمایش بگذارد. دوم اینکه بازارهای موازی در حال رشد هستند به همین دلیل اگر اصلاح زمانی نیز رخ دهد، خیلی طولانی هم نخواهد بود.

وی افزود: در حال حاضر بازار بورس ایران عمق ندارد و با سرمایه ای ۱۰۰ میلیارد تومانی می توان سرنوشت یک شرکت را تغییر داد و در شرایط کنونی به دلیل اینکه فضای مجازی خرید توده‌ای و سفته بازی و... شکل گرفته است اتفاقات عجیبی برای ارزش سهام ها رخ می دهد.