به گزارش خبرنگار تجسمی خبرگزاری موج، سیزدهمین حراج تهران با عرضه ۱۱۰ اثر کار خود را آغاز کرد. در واقع آثار منتخب برای این دوره حراج، ضمن اینکه بر روی سایت حراج تهران به نمایش گذاشته شده است، در قالب یک کاتالوگ هم به صورت فیزیکی و دیجیتال منتشر شده اند و مشخصات آنها از قبیل نام خالق اثر، ابعاد، زمان تولید و کمینه و بیشینه قیمت برآوردی آن ذکر شده است.

علاقمندان می توانند طی دو روز پنجشنبه و جمعه به محل برگزاری حراج (هتل پارسیان آزادی) مراجعه کنند و پس از بررسی های بهداشتی از قبیل تب سنجی و استعلام کد ملی، به همراه تعداد محدودی دیگر (حداکثر پانزده نفر) به طور حضوری و از نزدیک آثار عرضه شده را ببینند. بنابراین در طی ساعات بازدید که از یازده صبح آغاز می شود و احتمالا حداکثر تا هشت شب ادامه دارد، گروه های مختلفی می توانند این آثار گرانقیمت و زیبا را از نزدیک ببینند.

گرانترین آثار حراج سیزدهم، این بار سهراب و فرامانفرمائیان رکورددار نیستند

در این دوره بر اساس حداکثر قیمت تخمین زده شده برای آثار، حسین زنده رودی با یک اثر ۶ میلیارد تومانی و یک اثر ۳۰۰ میلیون تومانی رکورد دار است.  این در حالی است که اثری از محمد احصایی هم حداکثر ۶ میلیارد تومان قیمت گذاری شده و در این نقطه این دو هنرمند به طور مشترک ایستاده اند. با این حساب رکورد قیمت نسبت به دوره های قبلی شکسته می شود.

اثر حسین زنده رودی

اثر محمد احصایی

پرویز تناولی هم رتبه سوم را دارد چرا که یک اثر ۵ میلیارد تومانی و اثر دیگری به ارزش ۷۰۰ میلیون تومان از این هنرمند در این حراج به فروش گذاشته شده است. سقف آثار تناولی هم افزایش قیمت پیدا کرده اند. آثار رضا درخشانی هم با مجموع دو اثر ۳ و نیم و ۲ میلیارد تومانی خود در رقابتی نزدیک و فشرده در نزدیکی های قله قیمت آثار هنری عرضه شده در این دوره حراج ایستاده اند. اما قیمت آثار درخشانی اندکی پائینتر از رکورد دوره های قبلی است.

اثر پرویز تناولی

اثر رضا درخشانی

اگرچه آثار منیر فرمانفرماییان و سهراب سپهری در این دوره برخلاف برخی دوره های پیشین رکورددار نیستند، اما کماکان در باشگاه میلیاردی های این حراج قرار دارند. اثر منیرفرمانفرمائیان ۳ و نیم میلیارد و تابلوئی از سهراب سپهری ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان قیمت گذاری شده است.

اثر سهراب سپهری

دو اثر ژازه تباتبایی هم در مجموع ۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان قیمت گذاری شده اند که قیمت حداکثری یکی از مجسمه های او به تنهایی ۳ میلیارد تومان است.

سه هنرمند، سه حاشیه!

از سوئی دیگر سه هنرمندی که طی یکی دو سال اخیر حواشی زیادی حول و حوش نام و آثارشان شکل گرفت هم در این حراج آثاری دارند.

اثر دولته ای داغ داغ و تازه از تنور درآمده آیدین آغداشلو که در پائین روی هر لت«Aydin ۲۰۲۰»  امضا کرده و در واقع سال تولید اثر را ۱۳۹۹ اعلام کرده است با قیمت حداکثری ۱ میلیاردو ۶۰۰ میلیون تومان ارزشگذاری شده است. البته اثر دیگری از این هنرمند در این حراج حضور دارد که در سال ۱۳۸۸ (یازده سال پیش) خلق شده است و حداکثر ۶۰۰ میلیون تومان قیمت دارد. همه اینها در حالی است که حواشی شکل گرفته در مورد این هنرمند کماکان در جریان است.

دو سال گذشته بود که همسر و فرزند مسعود عربشاهی چند ماه پیش از فوتش از ارتباط این هنرمند فقید با زن دیگری در محافل هنری سخن گفتند و مدعی شدند که آن هنرمند از سر احساسات گنجینه ای مملو از ده ها و شاید صدها اثر خود را بخشیده است. در این دوره حراج هم اثری از این هنرمند پیشرو ایرانی به قیمت ۲ میلیارد تومان عرضه شده است که باید دید آیا در مورد مالکیت آن حاشیه ای بوجود خواهد آمد یا خیر؛ البته چه رکورد قیمتی این هنرمند هم حدودا افزایش ۲۵ درصدی را تجربه می کند.

اثر مسعود عربشاهی

در نهایت اثر علی شیرازی است که حواشی ایجاد شده در مورد این استاد خوشنویسی هم کم نبوده است اما تک تابلوی او بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان قیمت گذاری شده است.

حضور هنرمندانی که تاریخ تولدشان هشتاد سال از هم فاصله دارد

از دیگر آمار متفاوت این حراج سال تولد هنرمندان حاضر در آن است البته بدون توجه به اینکه آیا در قید حیات هستند یا خیر. بر این اساس محمدحبیب محمدی متولد 1283 مسن ترین هنرمند و عادل یونسی متولد 1364 جوانترین آنها به حساب می آید اگرچه جوان ترین هنرمند حاضر در باشگاه میلیاردی های این دوره حراج، شهریار احمدی متولد 1358 است که اثرش حداکثر 1 و نیم میلیارد تومان قیمت گذاری شده است.

ارزانترین تابلوهای حراج چند؟

برای پاسخ به کنجکاوی علاقمندان در مورد ارزانترین اثر عرضه شده در این دوره حراج باید بگوئیم که با توجه به کمترین قیمت گذاشته شده بر آثار سه اثر از سه هنرمند متعلق به نسل های مختلف با کمینه قیمت 25 میلیون تومان، رکورددار ارزانترین آثار عرضه شده در حراج سیزدهم هستند.

آثار کدام سینماگران در این حراج به فروش می رسد؟

در این دوره حراج آثار تجسمی نام دو سینماگر نام آشنا به چشم می خورد که البته حضورشان بی سابقه هم نیست. عباس کیارستمی و رضا کیانیان هر کدام با یک اثر عکاسی در این حراج حضور دارند اما اثر مرحوم عباس کیارستمی ۸۰۰ میلیون تومان و اثر رضا کیانیان ۱۵۰ میلیون تومان در بیشترین حالت قیمت گذاری شده است. البته ذکر این نکته لازم است که این هنرمندان، در زمینه عکاسی هم مهارت داشته و آثارشان واجد ویژگی هنری است و اگرچه ممکن است شهرت سینمائی شان دلیلی برای قیمت بالاتر آثار عکاسی شان باشد اما تنها دلیل آن نیست.

برگزاری حراج بدون حضور خریداران و اهالی رسانه اما در مقابل چشمان مردم!

اما این همه ماجرای این دوره حراج نیست چراکه با توجه به شیوع بیماری کووید ۱۹ و فراگیری ویروس کرونا، رعایت پروتکل های بهداشتی و فاصله اجتماعی را الزامی کرده است. همین مسئله باعث شده است که ظاهرا این دوره حراج بدون حضور اهالی رسانه (بدون استثناء) برگزار شود. این در حالی است که در دوره های پیشین در کنار خبرنگاران رسانه های مکتوب و تصویری داخلی، برخی از رسانه های خارجی هم این حراج را پوشش می دادند.

در غیاب اهالی رسانه، غایب بزرگتر این دوره حراج، خریداران هستند که البته در دوره های گذشته هم بسیاری از آنها شخصا در محل برگزاری جشنواره حضور نداشتند و نماینده آنها کار خرید و اعلام قیمت را انجام می داد. در این دوره این وضعیت به حالت حداکثری رسیده و تقریبا تمامی خریداران دارای یک نماینده تلفنی هستند که از روزهای قبل با آنها در ارتباط بوده و در مورد اثر و قیمت مد نظرشان به توافقهایی رسیده اند و در طول برگزاری آئین چکش زنی آثار هم به صورت تلفنی با هم در ارتباط هستند.

اما شرایط برای علاقمندان تماشای حراج تهران هم فراهم شده است. اگرچه تا امروز اثری از لینک نمایش زنده حراج بر روی سایت جشنواره نیست اما به گفته دست اندرکاران این حراج، مراسم به صورت زنده و مستقیم از دو طریق سایت جشنواره و آپارات پخش خواهد شد و تماشای آن برای عموم آزاد است. حتی ممکن است که این مراسم از طریق صفحه اختصاصی این حراج در اینستاگرام هم به صورت لایو پخش شود. حال باید دید که آیا زیرساخت های لازم برای پخش این برنامه در سطح وسیع فراهم است یا خیر.

سریال آقازاده برای حراج تهران تبلیغ بود یاضد تبلیغ؟

از طرفی دیگر شاید جالب باشد که ببینیم تاثیر چند قسمت جنجالی سریال پربیننده ماه های گذشته نمایش خانگی یعنی آقازاده که به تازگی به پایان رسیده است، بر جلب توجه همگانی به این رویداد هنری-اقتصادی تا چه حد بوده است. در واقع شاید اثر بهرنگ توفیقی و حامد عنقا که خود از حاضران نسبتا ثابت این حراج بوده و حتی به طور خانوادگی یکی از مجموعه داران مطرح محسوب می شوند، با طرح موضوعاتی از قبیل پول شوئی و فروش آثار تقلبی و کپی در یک حراج هنری (که بسیاری آن را شبیه سازی حراج تهران دانستند) بیشتر کارکرد روشنگری داشته یا یک تبلیغ و جلب توجه. شاید اتفاقات اخیر رخداده خواسته یا ناخواسته، سبب رونق این حراج شود.

این ویترین درآمدی همه هنرمندان و حتی هنرمندان خالق آثار حاضر در حراج نیست!

البته نکته قابل تامل دیگر در مورد حراج تهران و مواردی از این دست، تاثیر آن بر افکار عمومی در مورد میزان درآمد هنرمندان است. همانطور که اعلام دست مزدهای میلیاردی سلبریتی های سینمایی و ورزشی هم نگاه مردم را از مشکلات معیشتی بخش عظیمی از هنرمندان و ورزشکارانی که حتی اداره زندگی بسیار محقر و ساده برایشان سخت است و در تعطیلی های ناشی از کرونا و مشکلات اقتصادی حادتر هم شده، دور نگه می دارد؛ فروش های میلیاردی این حراج هم، حتی نمایندگان مردم و دولتمردان را به فکر حذف معافیت مالیاتی فعالیت های هنری و فرهنگی انداخته است!

به هرحال حتی با مراجعه به سایت حراج و قوانین شرکت در آن و یا حتی کاتالوگ این امر برای افراد ناآشنا روشن می شود که بسیاری از آثار عرضه شده در مالکیت هنرمندان نیست و به گالری دارها و مجموعه داران تعلق دارد و اصولا تنها صد نفر از هنرمندان که بخشی از آنها اصولا در قید حیات نیستند، نماینده همه جامعه هنری نیستند و نباید بر اساس آنچه که در یک رویداد اقتصادی-هنری رقم می خورد، به جان نحیف فرهنگ و هنری که مهمترین بخش دفاعی کشور در مقابل تهاجم فرهنگی است افتاد.

در نهایت برای این رویداد و همه رویدادهای هنری آرزوی موفقیت، صلابت و سلامت داریم و صد البته امیدواریم که دولتمردان و قانون گذارن هم با درک صحیح از ماجرا نسبت به حمایت و مراقبت از هنر و هنرمندان و فعالیت های فرهنگی هنری تصمیم بگیرند و آمار و ارقام و زرق و برق برخی اتفاقات هنری خواسته و ناخواسته دستاویزی برای کم کاری نشوند.