به گزارش خبرگزاری موج ایلام، بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت و شیخ الوزرای کابینه، با نامه درخواست ایجاد دفتر مستقل نفت و گاز استان ایلام موافقت کرده است. در ۲۳ دی ماه ۹٩؛ طرفداران هر سه نماینده فعلی استان می‌گویند که پاراف خبرساز، مبهم و پرحاشیه زنگنه نتیجه رایزنی‌های گسترده همه نمایندگان و همراهی ویژه شخص سلیمانی دشتکی استاندار ایلام در سازمان برنامه و بودجه، کمیسیون تلفیق و وزارت نفت است اما تیم رسانه‌ای خانم سارا فلاحی نماینده حوزه ایلام معتقد است که اتفاق تاریخی گرفتن دستور کتبی موافقت وزیر نفت با امکان سنجی تاسیس دفتر نفت و گاز غرب کشور در ایلام پس از طرح سوال فلاحی از وزیر در کمیسیون انرژی و با استناد به نامه ششم آبان فریدون عباسی دوانی رئیس این کمیسیون در سفر آبان ماه ایلام اتفاق افتاده است؛ وعده و رخدادی که هنوز روی کاغذ است و موافقان و مخالفان زیادی پیدا کرده است.

افسوس های ایلام فقیر اما بسیار ثروتمند

از سایر ظرفیت‌های توسعه استان از جمله اقلیم چهار فصل، قابلیت های بخش کشاورزی و دامپروری، دشت های حاصلخیز، رودخانه های دائمی و فصلی،جاذبه های سیاحتی و تاریخی،گیاهان دارویی کمیاب و نایاب، مرزی بودن «فرصت بی نظیر مرز بین المللی مهران»،نیروی انسانی کارآمد و تحصیل کرده و ... که بگذریم، ظرفیتها و ذخایر خدادادی نفت و گاز نهفته در استان ایلام خود به تنهایی برای خلق ثروت نه فقط برای استان ٦٠٠ هزار نفری ایلام بلکه برای کشور کفایت می‌کند.

بنا بر مطالعات انجام شده، استان ایلام ۹۰ درصد ذخایر نفت و گاز غرب کشور را در خود جای داده و در صورت آغاز و تکمیل طرح‌های مختلف حوزه نفت و گاز در آینده، سهم این استان از نفت غرب کشور ۹۸ درصد و از گاز ۱۰۰ درصد خواهد بود.

ایلام استانی است که یک تریلیون متر مکعب گاز شناخته شده و ذخایر ۱۷ میلیارد بشکه‌ای نفت دارد؛ نام نخبگان و متخصصانش در راه اندازی و مدیریت طرح های پتروشیمی،پالایشگاه و پتروپالایشگاه در سراسر کشور زبانزد خاص و عام است؛ ۱۳ میدان نفتی، ۵ میدان گازی و ظرفیت‌های اسمی و استخراج روزانه ۳۶۵ هزار بشکه نفت(شامل ۱۸۰ هزار بشکه چشم خوش، ۵۵ هزار بشکه دهلران، ۶۵ هزار بشکه آذر و ٦٥ هزار چنگوله)و نیز ظرفیت ۱۱ میلیون مترمکعبی و۱۰ هزار بشکه ای میعانات گازی میدان گازی تنگه بیجار از دیگر ظرفیت ها و داشته های این استان است.

علاوه بر ۱۳ طرح اجرا شده یا در دست اجرای حوزه نفت و گاز از جمله پتروشیمی ایلام، پالایشگاه ایلام،ان جی ال ۳۱۰۰ دهلران، میادین نفتی حوزه چشمه خوش و بیات دهلران و آذر و چنگوله مهران، فاز دوم پتروشیمی و پالایشگاه ایلام،راه اندازی پتروشیمی‌های مناطق دهلران،دره شهر،مهران و هلیلان و ...، در جغرافیای پرمواهب استان ایلام، میادین توسعه نیافته ای چون کولاک بزرگ،آبان، شاخه، دالپری،مهر، پایدار،دلاوران و میادین گازی باباگیر، بانکول، هلیلان و کبیرکوه وجود دارد. با این شرایط و داشته ها، نیروهای شاغل در تأسیسات نفتی استان ایلام به ویژه دهلران مجبورند برای انجام امور اداری روتین خود، ۴۰۰ کیلومتر آن طرف‌تر یعنی به استان کرمانشاه "زادگاه بیژن نامدار زنگنه وزیر پر رمز و راز و لجباز نفت" بروند استانی که سهمش از منابع نفت و گاز غرب کشور کمتر از ۱۰ درصد است و فعلاً به واسطه داشتن زنگنه در رأس وزارتخانه نفت، امتیازها و ثمرات این ثروت خدادادی را در حوزه جغرافیایی خود حفظ کرده است.

کمپین ها و تحرکات رسانه ای

در دوره فعالیت های نمایندگان مجلس نهم در رسانه‌های مختلف دیداری و شنیداری و فضای مجازی استان از جمله در برنامه‌های گفتگوی خبری صدا و سیما، برنامه های رسانه ای مختلفی برای طرح چالش مطالبه مردم از وزارت نفت در خصوص ضرورت انتقال شرکت نفت و گاز غرب کشور از کرمانشاه به استان مطرح و منتشر شد حتی در سال‌های ۹۵ و ۹۶ کمپین های متعددی با حضور فعالان حوزه مجازی و حوزه انرژی و دلسوزان استان شکل گرفت اما تاکنون نه آن برنامه‌ها و نه کمپین ها و پیگیری اداری در مجلس و دولت، منتج به نتیجه مطلوب برای مردم استان ایلام نشده است.

مردم استان ایلام چه می گویند؟

اهالی استان ایلام در حالی بیکاری فرزندانشان را به نظاره می نشینند که استانشان معدن غنی نفت و گاز است. محمودی از اهالی دهلران می‌گوید: در حالی که امید داشتم تنها فرزندم در این استان خود زادگاه خودش مشغول به کار شود اما برای کسب روزی حلال، آواره استان خوزستان شده است.

یکی دیگر از اهالی استان می‌گوید: در حالی که مناطق عملیاتی نفتی استان ایلام جولانگاه نیروهای غیر متخصص غیر بومی شده، در بغل گوشه تاسیسات نفتی و گازی استان، جوانان نخبه و تحصیلکرده ایلامی برای امرار معاش مجبور به انتخاب شغل کارگری یا راننده تاکسی شود.

از سوی دیگر آلودگی ناشی از فعالیت تأسیسات نفتی و گازی هم این روزها و ماه ها هم مردم را کلافه کرده است؛ تصاویری که این روزها در فضای مجازی استان ایلام منتشر می‌شود نشان می‌دهد که عدم نظارت مسئولان حوزه‌هایی چون پتروشیمی، تهدیدات زیست محیطی و انسانی را به مردم استان هدیه داده و سلامت استان و طبیعت بکر ایران را نشانه گرفته است. احمدی معلم بازنشسته ایوانی می گوید: تا امروز، سهم مردم استان از پتروشیمی پالایشگاه و دیگر طرحهای حوزه نفت و گاز به خطر افتادن سلامتی ساکنان آن است و سود و ثمره تأسیسات حوزه نفت و گاز آنچنان که باید سهم استان ایلام نمی‌شود.

استارت طرح‌های حوزه نفت و گاز در استان از دهه ۷۰ و از مجالس پنجم و ششم زده شد آن روزها صدای پای توسعه حوزه نفت و گاز آرام آرام شنیده شد تا به امروز که دعوا بر سر آوردن دفتر مستقل نفت و گاز است. در این مدت و در مجالس و دولت های مختلف، خیلی از مسئولان وقت و فعلی تلاش کردند افتخار آوردن دفتر نفت و گاز غرب کشور به ایلام را به نام خود ثبت کنند چه آنهایی که زنگنه را "خالو" خطاب می‌کردند و چه اعضای کمیسیون "نفت سابق" و "انرژی کنونی" و "استانداران ادوار و فعلی"، اما فعلا ایلام از قبل این رایزنی ها به نتیجه مطلوب نرسیده است و هم اکنون هم به نظر می‌رسد وزیر کهنه‌کار کرمانشاهی زرنگتر از این باشد که در ماه‌های پایانی وزارتش، سند نفت و گاز غرب کشور را از زادگاهش بگیرد و به نام ایلام بزند.

در ادوار گذشته برخی نمایندگان استان می گفتند که زنگنه در برابر طرح این مسئله گفته است که به واسطه فشار مردم کرمانشاه، موضوع انتقال دفتر از این شهر به استان ایلام برایش حیثیتی شده و هزینه‌های زیادی برایش خواهد داشت. برخی صاحب‌نظران می‌گویند این نگاه آزاردهنده آقای وزیر که سالهاست باعث تضییع حقوق مسلم مردم استان ایلام شده است در پاراف شلوغ و پر سر وصدایش "پاسخ به نامه رئیس کمیسیون انرژی و نمایندگان دوره یازدهم مجلس" هم خودنمایی می‌کند.کسانی که با الفبای کار اداری آشنایی دارند می‌دانند که این نوع نگارش و دستور ها از سمت وزیر با کدهایی که در آن هویداست، می‌تواند فرایند ایجاد دفتر مستقل نفت و گاز در استان ایلام را پیچیده‌تر و آینده این کار را مبهم تر سازد.

پاراف پر رمز و راز آقای وزیر

کنکاش در دستور اخیر وزیر نفت حاوی نکات قابل تأملی است از جمله ایشان عملاً به زیرمجموعه خود کد داده که تشکیل شرکت مستقل نفت و گاز نیازمند مجوز قانونی است. هرچند برخی صاحبنظران با تجربه معتقدند برای سهولت در کار، وزیر می تواند با یک بخشنامه دولتی این آرزوی ایلامیان را محقق سازد اما در صورت استناد به دستور اخیر وی و احتمالاً تفسیر از شرکت نفت و گاز استان ایلام به عنوان یک شرکت خصوصی، این شرایط با محدودیت های اصل ۴۴ مواجه خواهد شد و عملاً آن را غیرممکن می سازد. حتی در صورت تغییر در تفسیرها و ایجاد شرکت نفت و گاز ایلام به عنوان یک شرکت دولتی، فرآیند ایجاد آن به سهولت انجام نمی گیرد و قطعاً طولانی و پیچیده خواهد بود. ضمن اینکه بر خلاف دستور وزیر نفت، مرجع تعیین بار مالی در موارد اینچنینی، سازمان برنامه و بودجه است نه وزرا. مضافاً اینکه کارشناسان بودجه‌ریزی معتقدند که تحقق دستور وزیر، منوط به اختصاص ردیف بودجه‌ای در لایحه کمیسیون تلفیق است؛ این یعنی اینکه برای جلب نظر کمیسیون تلفیق و سازمان برنامه و بودجه به هم افزایی گسترده بین مسئولان ارشد استان به ویژه نمایندگان نیاز است. زنگنه کهنه کار ما را به آینده‌ و شرایطی احاله داده که معلوم نیست کی به سرانجام برسد و رایزنی های گسترده و خالو‌ خالوهای ما ایلامی‌ها به این وزیر کرمانشاهی جواب نداده و باید دید که وی ماه‌های پایانی وزارتش این حق مسلم مردم همزمان اش در استان ایلام را به آنها باز خواهد گرداند یا خیر؟ ایجاد دفتر نفت و گاز مستقل در استان ایلام یعنی در اختیار گرفتن و مدیریت بهره‌برداری، جذب نیرو و سرمایه در گردش حوزه نفت و گاز در استانی که به‌دلیل صعوبت در بهره‌برداری و تأخیر در افتتاح و بهره‌برداری از ذخایر بی‌مثالش از چرخه و مدار توسعه دور بوده و توسعه اش با تأخیر آغاز شده و شرایط امروزش هم به گونه ای است که هم اکنون تولید روزانه اش خوراک پالایشگاه‌های آبادان، حفاری شمال و دیگر استان‌ها می‌شود.

نه به داره نه به بار؛ این ضرب المثل ایرانی را بارها شنیده اید ضرب المثلی پرکاربرد و قدیمی که در مواقعی و افرادی به کار میرود که عجولانه از اتمام کار خبر می‌دهند غافل از اینکه اول راه است. به نظر می رسد این ضرب المثل مصداق حال و روز این روزهای ایلام نفت خیز است و فعالان رسانه‌ای بارها و بارها در تحلیل های پایگاههای اینترنتی و چت های گروهی از آن استفاده کرده اند. در این شرایط به نظر می رسد که نباید به دستور نیم بند وزیر نفت دلما را خوش کنیم چون وزیر کهنه کار با عقبه تجربه زیادی که از بالا و پایین های اداری در بین مجلس و دولت را دارد با اکراه حاضر شده این چند سطر را هم بنویسد.

مطالعه بررسی سوابق عضویت نمایندگان ادوار استان در کمیسیون انرژی و مشاغل آنها پس از نمایندگی شان نشان می‌دهدکه آنها هم در دوران وکالت و هم پس از آن نتوانستند از نامدار زنگنه امتیاز خاصی بگیرند چه روزهایی که می‌توانستند به عنوان وکیل مردم مطالبه کنند اما وقت خود را به جای جنجال و مطالبه‌گری صرف همراهی و عکس گرفتن با وزیر در سفرهای داخلی و خارجی کردند و چه پس از آن که جای به جای رفتن به حوزه‌های تخصصی قبل از نمایندگی، با گرفتن پاداش سکوت همراهی با وزیر نفت به این وزارتخانه پر زرق و برق نقل مکان کردند.

ایلام ثروتمند اما محروم تاکنون از این بده بستان ها و فعل و انفعال های مبتنی بر منافع فردی ثمره و خیری ندیده است و التماس و التجای برخی از چهره های استان ایلام هم در سال‌های گذشته تاکنون نتیجه ای برای استان ایلام نداشته و باید منتظر راهکارهای قانونی و لابی‌های پشت بند آن ماند. اکنون نوبت نمایندگان فعلی مجلس است که خود را در محک موکلانشان قرار دهند در دوراهی منافع مردم یا تضمین شغل آینده در متمول ترین وزارتخانه کشور که در رأس آن بیژن نامدار زنگنه نشان داده است که راه‌های دررو را خوب بلد است و بعید است در ماه‌های پایانی وزارتش دو دستی امتیاز نفت و گاز غرب کشور را به ایلامی ها بدهد چون برخی صاحبنظران معتقدند اگر اراده‌ای برای این کار داشته باشد با توجه به آماده بودن زیرساخت ها و نیروی انسانی موجود در استان ایلام، با یک بخشنامه دولتی این مهم امکان‌پذیر است.

چه باید کرد؟

اکنون که فصل دیگر از دوران صنعت نفت در استان ایلام آغاز شده، رسیدن به مراد مطلوب و حصول نتیجه دلخواه ایلامیان مستلزم بایدها و نبایدهای زیادی است؛ از ضرورت افزایش تعامل و همراهی مسئولان تا جریان سازی خبری و راهکارهای تخصصی رسانه ای.

ضمن قدردانی از زحمات و پیگیریهای مجدانه همه مسئولان سابق و فعلی، اما هواداران نمایندگان محترم فعلی و مسئولان ارشد استان باید با دور شدن از فضای هیجانی کاذب و حواشی و بازی‌های رسانه‌ای و سیاسی چند روز اخیر، تلاش کنند با هم‌افزایی و وحدت رویه، انرژی خود را صرف تعامل و همراهی برای نفوذ در لایه‌های مختلف کمیسیون‌های تخصصی مجلس به ویژه کمیسیون تلفیق و سازمان برنامه و بودجه و وزارت نفت نمایند. تجربه تلخ گذشته نشان داده که رقابت های منفی و کل کل کردن های بی‌حاصل نمایندگان و اطرافیان جز هزینه‌های سنگین،ثمره ای برای توسعه استان نداشته است.

در حوزه رسانه‌ای هم در ادامه تلاش‌ها و پیکار های قبلی باید با برنامه‌ریزی و مدیریت هدفمند فعالیت‌ها و پیام‌های رسانه‌ای، موضوع و مقوله مهم انتشار گسترده اخبار و تحلیل های مربوط به حوزه نفت و گاز استان ایلام در سطح ملی و منطقه‌ای در اولویت قرار گیرد.

فعالان رسانه ای باید با تشکیل اتاق‌های فکر و هم‌افزایی در اشتراک گذاری و انتشار گسترده مطالب تولید شده و ایجاد موج های رسانه ای زنجیروار برای نیل به هدف مشترک یعنی حک شدن ضرورت تحقق آرزو ومطالبه دیرینه و بحق مردم استان در ذهن مسئولان ارشد دولتی و مجلس تلاش کنند؛ باشد که با این رایزنی ها، دلسوزی ها، تعامل ها و پیکارهای اجرایی و رسانه ای، ایلامی ها دیگر گره بر باد نزنند، به آرزویشان برسند و نیروهای فعال و شاغل در حوزه نفت و گاز مجبور نباشند همچون درمان و ادامه تحصیل، راه استان های دیگر به ویژه کرمانشاه را در پیش گیرد.