به گزارش خبرگزاری موج قم، مدیریت زباله‌های خانگی، فرآیندی مهم در حوزه بهداشت و حفظ محیط زیست شهری و ارتقای ارزش افزوده اقتصادی است و دفع مقادیر عظیمی از زباله تولیدی می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری به لحاظ زیستی و بهداشتی داشته باشد.

رشد جمعیت و تغییر الگوهای مصرف، زمینه‌ساز افزایش تولید زباله است و هر چند دفن بهداشتی پسماند ، تا حدی می‌تواند شرایط را مدیریت کند، اما راهکارهای مناسبی در استفاده از زباله‌های بازیافتی و بازگشت مواد به چرخه تولید وجود دارد، راهکارهایی که اگر همراه با تفکیک زباله از مبداء توسط شهروندان اتفاق بیفتد، بازدهی خوبی در مدیریت پسماند قم ایجاد می‌کند.

وجود ۸ منطقه و ۹۶ درصد جمعیت شهری قم و همچنین زائرپذیری و ظرفیت‌های گردشگری در این شهر، موجب تولید روزانه بیش از ۶۴۰ تن زباله می‌شود که تنها نیمی از این زباله‌ها به کمپوست تبدیل شده و بخش زیادی به دلیل روش‌های نادرست در تفکیک از مبداء، دفن می‌شوند.

آموزش در جهت تفکیک صحیح پسماند، رابطه مستقیمی با افزایش ارزش افزوده زباله‌ها و حفظ محیط زیست دارد و در این آموزش‌ها نیز باید شاخصه‌های اجتماعی و فرهنگی را نیز اثربخش دانست، عدم تفکیک زباله، یک رویکرد ناصحیح در مدیریت پسماند است، در صورتی که با تولید کمپوست از زباله‌های تر، می‌توان بسیاری از مواد را به چرخه محیط‌زیست بازگرداند و با جداسازی مواد بازیافتی نیز ارزش افزوده خوبی در تامین هزینه‌های خدمات شهری ایجاد می‌شود.

پسماند تر، شامل انواع باقی‌مانده مواد غذایی، میوه و سبزی‌ها و همچنین پسماند خشک همچون انواع پلاستیک و لاستیک، فلزات و قوطی‌های کنسرو، شیشه‌ها و ظروف شیشه‌ای، کاغذ و مقوا در صورتی که از یکدیگر تفکیک شوند، می‌توان در مدیریت پسماند به موفقیت و بازدهی بهتری دست یافت.

در مدیریت پسماند سه مقوله مهم، کاهش زباله، استفاده مجدد و بازیافت وجود دارد، در این خصوص کاهش زباله با تغییر الگوی مصرف تحقق پیدا می‌کند، بدین معنا که با انتخاب صحیح کالاها، زباله کمتری تولید شود، خوشبختانه کاهش تولید زباله در سال جاری از ۷۰۰ به ۶۴۰ تن، ره‌آورد مدیریت صحیح مصرف توسط شهروندان استف اگر چه تا رسیدن به نقطه مطلوب، فاصله زیادی باقی است.

در جهت رسیدن به کاهش تولید زباله، باید حتی‌المقدور از مصرف کالاهای یک‌بارمصرف خودداری کرده و بی‌جهت چیزی را دور نینداخت، یعنی از مواد و کالاها استفاده صحیح و بهینه داشته باشیم تا علاوه بر صرفه‌جویی در هزینه خانواده، مصرف مواد اولیه و انرژی، مقدار کمتری زباله تولید شود، باید به این باور رسید که در جهت حفظ محیط زیست، بازیافت یک‌راه حل کامل و قطعی برای مدیریت پسماند نیست و باید در جهت کاهش زباله، قدم برداشت، چرا که آثار سوء ناشی از زائدات و پسماندهای شهری بسیار جبران‌ناپذیر است، در واقع اولین شاخصه در مدیریت پسماند، کاهش تولید زباله به شمار می‌رود.

در حوزه پسماند نیز، بهترین نوع از بازیافت پسماند های شهری زمانی اتفاق می افتد که این مواد در منزل توسط خود تولید کنندگان جدا شود و رسیدن به این مقصود، نیازمند مشارکت همه شهروندان و فراهم کردنزیر ساخت های لازم در زمینه تفکیک پسماند است.

مدیریت مطلوب پسماند شهری زمانی به نتیجه می‌رسد که عموم مردم در تصمیم گیری‌ها و سیاست‌گذاری و اجرای برنامه شرکت داشته باشند، ضمن اینکه از عوامل مشارکت، بالا بردن میزان اطلاع رسانی و آگاهی داشتن مردم از اهداف و نتایج یک طرح است.

به گفته مسئولان سازمان مدیریت پسماند شهرداری قم، فرآیند تفکیک، هزینه‌های ذخیره‌سازی و پردازش پسماند را کاهش می‌دهد و ۹۰ درصد از شهروندان، نسبت به تفکیک پسماند آگاهی دارند و جداسازی پسماندهای خشک، ارزش اقتصادی بیشتری برای مدیریت شهری به همراه دارد و از طرفی، بازیافت، در حفظ محیط زیست موثر است.

امروزه، کشورهای پیشرفته با تکنولوژی خوبی که دارند بسیاری از مواد را بازیافت می‌کنند که دارای صرفه اقتصادی مناسبی است، اما با توجه به اینکه ۷۰ درصد از پسماند‌ها تر است، بدون تفکیک، نمی‌توان به نتیجه مطلوب چه به لحاظ اقتصادی و یا زیست محیطی رسید، با توجه به اینکه هر شهروند قمی، ۳۴۰ گرم پسماند تولید می‌کند می‌توان با روش‌های مناسب، به مدیریت صحیح پسماند در مدیریت شهری قم رسید.

وقتی بالغ بر ۱۲۰۰ عوامل اجرایی در رفت و روب و جمع‌آوری زباله در قم فعال هستند و بیش از ۱۴۰ میلیارد تومان در طول سال هزینه نظافت شهر شده و مستقیم به پیمانکاران پرداخت و ۱۵۰ درصد هزینه از بیت‌المال نیز به زیرساختها و تجهیزات تحمیل می‌شود و این ارقام به غیر از هزینه‌های زیست محیطی به شهر است، بدان معناست که در حوزه مدیریت پسماند، نیاز به یک تحول بنیادین و مشارکت جدی‌تر شهروندان داریم.