به گزارش خبرگزاری موج همدان، مسعود پورصالحی، حقوقدان و فعال رسانه با اشاره به اینکه شهروندان رعایای مدیران نیستند با طرح موضوع حق بر شهر و اینکه همدان آنچه هست و آنچه باید باشد، به موضوعاتی همچون شهروند کیست؟ حقوق شهروندی کدام است؟ کجا می توان در پی این حقوق بود؟ حق بر شهر به چه می پردازد؟ و همینطور پرسش هایی که امروز در عالی ترین مدارج در این زمینه مورد بحث است، پرداخت.

نفعی که از نظر حقوقی حمایت شده را حق تعریف کرده اند، برخی نیز حق را از اختیارهای شخص معنا کرده اند حال حقیقی باشد یا حقوقی. شهروندی، یک موقعیت عضویت است که شامل مجموعه ای از حقوق و وظایف و تعهدات است و بر برابری عدالت و استقلال دلالت دارد(منوچهری و جعفری، ۱۳۸ :۱۳۹۳) نیز اصطلاح حقوق شهروندی برای نخستین بار در فروردین ۱۳۸۳ وارد نظام حقوقی ایران شد

ناگفته نماند در بسیاری از تعالیم دینی ما نیز بر نقش و  جایگاه انسان و احترام به حقوق او با رویکرد عدالت محوری در راستای تکریم انسان سفارش شده است.

حق بر شهر بدنبال نظارت بر شهر است

 امروز در مباحث شهرسازی موضوع حق بر شهر با تفاسیر مختلفی در راستای حقوق شهروندی و تامین آن روبرو بوده است و نیز بحث حقوق شهروندی که امروز به عنوان یکی از داغترین مطالبات مطرح است و در ارتباط با دولت و ملت تعریف می شود، هر یک را به انجام وظایف و تعهداتی مکلف می کند که ناشی از تلاش های جامعه بشری است.

رشد شهرنشینی و تاملاتی که در این حوزه برای دستیابی به حقوق شهروندی به میان آمده است موضوعی را تحت عنوان حق بر شهر مورد توجه قرار داده است، به صورت کلی آنچه بررسی ها نشان می دهد حق بر شهر بدنبال دستیابی به نظارت بر شهر است. این حق به دنبال مشارکت شهروندان در امور شهری است و شهررا متعلق به شهروندان می داند.

امروز فضاهایی شهری از جمله شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی (که در پی ارتقای محیطی که در آن زیست می کنند هستند)، شکل گیری سمن هایی که در پی ارتقای وضعیت موضوعات مختلف فضاهای شهری از حفظ محیط زیست، میراث فرهنگی و رفع معضلات ترافیکی، گذراندن اوقات فراغتی کیفی، تقویت مراکز بهداشتی درمانی، حمایت از زنان بی سرپرست یا بدسرپرست و تامین مسکنی شایسته و ... هستند دلیلی است بر اینکه شهروندان در پی همسان سازی نیازهای مدنی خود با فضاهای شهری هستند و تحت عنوان حق بر شهر به دنبال مراقبت از شهر هستند.

با تحقق شرایط ایده آل حکمرانی خوب می توان به سازنده و اثرگذاربودن تعامل شهروندان و مدیریت شهری ناظر بود که نتیجه آن کاهش مسایل شهری است( شیبانی و زارع ۱۳۹۷)

سرمایه داران یا بی خانمان ها، حق با کیست؟

رشد سرمایه داری و انباشت سرمایه از سوی صاحبان سرمایه در فضاهای شهری بسیار تاثیر گذار بوده است، اما به عنوان مثال زمانی که کسانی می توانند اقدام به ساخت وساز هایی که منجر به افزودن سرمایه آن ها می شود دارای حق باشند به همان میزان نیز افراد ضعیف از منظر مالی و فاقد مسکن نیز دارای حق هستند و در این مقطع یعنی حقوق برابر چه اتفاقی می افتد خواهید گفت انکه قدرت بیشتری دارد و از اینجاست که جامعه بشری در مبارزه ای برای نظارت بر شهر واقدام های لازم در این حوزه تحت عنوان حقوق شهروندی قرار می گیرد.

در این مسیر باید سازوکارهای مرتبط و شفاف به حقوق شهروندی از سوی دولت تعریف شود تا شهروندان بتوانند به ارزیابی و نقادی بپردازند و نظاره گر صرف نباشند و شناخت از این حقوق می تواند شهروندانی آگاه ومطلع را پرورش دهد.

اندیششمندان حق بر شهر را دارای مولفه هایی همچون حکمروایی شهری( درنظرگرفتن تعالی شهروندان و شهر و عرصه های عمومی و خصوصی )، سرزندگی شهری( ایجاد امنیت و برابری و راحتی برای همگان )، دسترسی فضایی( دسترسی شهروندان به مسکن، خدمات و تفریح) و شمولیت اجتماعی ( کارگران، زنان و مهاجران) که برای ان اراده جمعی نیاز است.

پس حکمرانی مطلوب در این حوزه باید زمینه مشارکت هر چه بیشتر شهروندان را ایجاد و شهروندان نیز در این حوزه مراقب و ناظر باشند و نسبت به مولفه های مطرح در حق بر شهر و دستیابی به آن بی تفاوت نباشند.