به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری موج، در قسمت اول برنامه گفت و گو محور «شب نشینی» حمید خزاعی کارشناس موسیقی کشور و از موسسین ارکستر آکادمیک تهران به عنوان مهمان برنامه معرفی شد. خزاعی گفت: موسیقی یک معجزه الهی است و هر آدمی در مواجهه با موسیقی تحت تاثیر قرار می گیرد. چون در دوران دبیرستان راهنمای خوبی نداشتم در گروه سرود و فضاهای مختلف فعالیت می کردم و بعد با راهنمایی دوستان کار بلد به این مسیر رفتم.

وی تصریح کرد: هیچ وقت انتهایی برای این فضا نمی بینیم و هنوز دارم در زمینه موسیقی تحقیق می کنم در این سال ها متمرکز حوزه موسیقی بودم. هرنوع موسیقی که ساختار درستی داشته باشد و آهنگسازی و تنظیم و صدای خواننده آن درست باشد، حائز اهمیت و احترام است. موسیقی پاپ سنتی خیلی هم عالی است. 

این موسیقی‌دان ایرانی افزود: من به عنوان عضوی کوچک از دنیای موسیقی اعتقاد دارم که هر موسیقی که اصول داشته باشد می تواند اثر هنری باشد باید دید هدفمان از موسیقی چیست و اثر با هنر و پیام همراه باشد، در فضای موسیقی ایرانی هم بیزینس اتفاق می افتد و در همه ژانرهای موسیقی این موضوع وجود دارد، نباید موسیقی را طرد کرد.

خزاعی درباره فعالیتش در زمینه موسیقی پاپ عنوان کرد: از خیلی سال پیش به من توصیه می شد که در فضای پاپ فعالیت کنم اما احساس آمادگی نمی کردم؛ در دو سه سال گذشته تجربه هایی با دوستان مورد اعتمادم داشتم و حس کردم صدایم آماده شده است.

وی درخصوص شعر و ادبیات فارسی ادامه داد: به نظر من شعر پارسی و اشعار شعرای بزرگ خودش موسیقی است و بیانگر همه چیز هست و موسیقی کمک می کند که این شعر به نحو بهتر به گوش مخاطب برسد وقتی موسیقی با کلام همراه می شود اصل مطلب آن کلام است که مخاطب آن را بفهمد. همه این ها در گرو فرهنگ غنی است که ما داشتیم و داریم.

این کارشناس و مدرس موسیقی اظهار داشت: اگر بخواهیم برای هر موضوعی در فضای هنر چارچوب تنظیم کنیم تولید اثر هنری سخن می شود، نوآوری در هر هنر نیازمند این است که از چارچوب ها پا را فراتر بگذاریم. اگر شهرام ناظری گل صد برگش عوام پسند است و دیگر کارها به اندازه آن عوام پسند نمی شود باز هم نباید نوآوری را کنار بگذاریم.

ضعف قدرت نظامی گستره زبان فارسی را کوچک کرده است

در بخش دوم برنامه مصطفی راضی جلالی مدیر دفتر شعر و ادبیات داستانی و دبیر اجرایی دوره های پیشین جایزه جلال آل احمد به عنوان مهمان معرفی شد. راضی جلالی گفت: ابن بطوطه در خاطراتش از جهانگردی هایی که انجام داد می گوید "در سریلانکا نه من می توانستم زبان پادشاه سریلانکا را بفهمم نه او زبان مرا می فهمید، ولی هر دو به زبان فارسی مسلط بودیم و از این طریق باهم حرف زدیم" یعنی گستره زبان فارسی تا این اندازه پهناور بوده است؛ اما این زبان به دلیل اتفاقات طبیعی، تکنولوژیک، اقتصادی، استعماری و وضعیت خود ایران، از آن شرایط فاصله گرفت. بخشی از این فاصله به دلیل بی کفایتی بعضی از پادشاهان دوره های مختلف از جمله قاجار و پهلوی بود که با داعیه حرکت ایران به سمت تجدد مدارس آموزش زبان های خارجی را در ایران راه اندازی کردند و بسیاری از افراد را از زبان ریشه دار خود فاصله دادند. از همین طریق سنت های فرهنگی ما دچار ضربه شد.

وی بیان کرد: در بسیاری از برخوردهای نظامی و سیاسی، فرهنگ و زبان قدرت نظامی غالب بر فرهنگ های دیگر تاثیر می گذارد؛ در دوران قاجار، قدرت نظامی کشور تضعیف شد و به همین دلیل این قدرت می توانست زبان فارسی را بیشتر در ممالک رایج کند که تضعیف قدرت گستره زبان فارسی را کوچک و کوچک تر کرد. 

مدیر دفتر شعر و ادبیات داستانی درباره اقدامات لازم برای گسترش زبان فارسی تصریح کرد: گسترش زبان فارسی فقط رفع کردن امور و مشکلات دانشجویان ادبیات فارسی نیست بلکه اقدامات گسترده تری باید انجام داد. امروزه زبان فارسی در دیگر کشورها آموزش داده می شود، ولی کافی نیست. مشکل ما این است که به کرسی های زبان فارسی در دیگر کشورها بسنده کرده ایم؛ در حالی که بردن ترجمه آثار فارسی به دیگر کشور ها علاقه مندان را جذب می کند که آثار را به زبان اصلی مطالعه کنند و همین امر گستره زبان فارسی را وسیع تر می کند.

راضی جلالی ادامه داد: استقبال از ادبیات معاصر در کشور به سبک زندگی ما بر می گردد. در ادبیات هرچه کاشتیم درو می کنیم. چقدر رسانه ها ادبیات ما را تبلیغ کرده اند؟ چقدر مردم را ترغیب کرده ایم که کتاب غیر از آشپزی بخوانند؟ آثاری که منتشر می شود درصد پایینی از آن آثار داخلی است و بیشتر آن ها ترجمه آثار ادبی نویسندگان خارجی است. علاقه مندی به داستان های ترجمه بیشتر است.

وی توصیه کرد: مردم باید به سمت مطالعه آثار نویسنده های فاخر ایرانی سوق داده شوند. نویسندگان داخلی ما چیزی از خارجی ها کم ندارند ولی فرصت معرفی آن ها نبوده است و مسلما مردم چیزی را دوست دارند که بیشتر می بینند. 

مدیر دفتر ادبیات داستانی اظهار داشت: ادبیات معاصر منثور در بازار کتاب بیشتر از شعر است. ناشران رغبت کمتری به چاپ شعر دارند، چون بخشی از انگیزه های آن ها اقتصادی است و وقتی بستر درست برای نیل ناشر به شرایط اتقصادی متعادل فراهم نیست، خودش چاپ کتاب های ترجمه را انتخاب می کند تا توسط مخاطب مورد اقبال قرار گیرد.

راضی جلالی گفت: از مدرسه شروع کنیم و ادبیات معاصر نظم و نثر را به سبد خانوار اضافه کنیم تا در کنار آثار کلاسیک به این زمینه ادبیات هم توجه شود. می طلبد تا در مدارس و پادگان ها بیشتر به معرفی ادبیات معاصر توجه شود.

وی افزود: امروزه ناشران تعداد زیاد چاپ کتاب را تیراژ ۲ هزار و ۳ هزار می دانند این در حالی است که در مملکتی که به ادبیات شناخته می شود، تیراژ دو هزار و سه هزار تعداد بسیار کمی است. روزگار کرونا روزگار سخت و بی رحمی است. طبیعت کار این است که هر رویدادی در جامعه رخ می دهد نویسندگان باید حرکت کنند و سیر کنند و مستندنویسی و یادداشت برداری کنند اما کرونا این فاکتور را از نویسندگان گرفته است و آن ها باید بنشینند در دفترهای خودشان و تصور خود از دنیا را به رشته قلم درآورند.

مدیر دفتر ادبیات داستانی درباره وضعیت نویسندگان خانم در ایران بیان کرد: در حوزه بانوان نویسنده نیز در کشور تلاش های زیادی شده است، آثار جدیدی از آن ها منتشر می شود؛ ولی دو سال غم انگیزی گذشته و بی خبری باعث شده مردم کمتر سراغ کتاب بروند، ناشران هم با احتیاط بیشتر سراغ آثار می روند و در دوسال اخیر کمتر از ۵۰ درصد سال های قبل تولید اثر داشته ایم.

راضی جلالی نظرش را درباره برخی از نویسندگان ایرانی اینطور تبیین کرد: جلال آل احمد عموی همه نویسندگان ایرانی است بسیاری از افراد می گویند داستان نویس نبود ولی نویسنده قهاری بود. رضا امیرخانی جلال آل احمد امروز ما است چون نگاه گسترده ای در حوزه مسائل اجتماعی دارد.

وی ادامه داد: محمدرضا بایرامی تولستوی ایران است آنقدری که شایسته است معرفی نشده ولی در اقلیم نویسی فوق العاده است. شجاعی هم در حوزه داستان نویسی کوتاه با رگه های مذهبی خیلی قهار و توانمند است. حسن حسینی صریح ترین منتقد شعر معاصر است، در کتاب خود درباره شاعران دفاع مقدس پیش بینی هایی کرد که خود شاعران این پیش بینی را درباره آینده شان نمی کردند.

گفتنی است؛ برنامه «شب نشینی» از دوشنبه تا جمعه هر هفته ساعت ۲۳:۳۰ به وقت تهران و ۲۱ به وقت وین بر روی آنتن شبکه جهانی جام جم می رود. محمد سلوکی و عبدالرضا امیراحمدی مجریانی هستند که هر کدام در شب‌های مختلف برای مخاطبان فارسی زبان سراسر دنیا «شب نشینی» را اجرا می کنند و تهیه کنندگان این برنامه نیز کاوه امیری جاوید و یوسف بچاری هستند. اطلاعات بیشتر درباره «شب نشینی» و مهمان های برنامه هر روز در صفحه اینستاگرامی @shabneshini.irani بارگذاری می شود.