به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج کرمانشاه، جنبه فاجعه بار قضیه شیوع گرد و غبار این است که مسئولان دولتی ما با وقوع هر حادثه‌ای که زمانبر می‌شود، گویی آن مشکل به امری عادی تلقی شده و به راحتی از مردم می‌خواهند که با معضل گرد و غبارها کنار بیایند، دوستی به شوخی می‌گفت « آیندگان از ما به عنوان "نسل جان سختان" یاد خواهند کرد که از گرانی، فشار اقتصادی، گرسنگی، کرونا، گرد و غبار و هزار درد دیگر توانستند جان سالم به در ببرند...»

برآورد هزینه‌‌ی روزهای تعطیلی ناشی از طوفان گرد و غبار می‌تواند شاخص دیگری از آثار مخرب این پدیده بر اقتصاد استان‌هایی مثل کرمانشاه باشد. تعطیلی اجباری فعالیت‌های اقتصادی در اثر طوفان گرد و غبار هم باعث «کاهش تولید» بنگاه‌های اقتصادی و هم باعث «افزایش هزینه‌ی پرداختی» ناموجه کارفرمایان اقتصادی به نیروی کار مزدبگیر خواهد شد. برای «برآورد کاهش تولید» ناشی از تعطیلی فعالیت‌های اقتصادی کرمانشاه با این حجم از آمار بیکاری در طول سال را بصورت سرانگشتی هم محاسبه کنیم، قطعا به رقمی جبران ناپذیر خواهیم رسید.

پدیده گرد و غبار دیگر مهمان ناخوانده نیست چون چند سالی است که گریبانگیر کشور شده و استان‌های زیادی را با مشکل مواجه کرده است، به اعتقاد کارشناسان عوامل طبیعی و انسانی در بروز و شدت این پدیده دخیل هستند چون مصرف بی‌رویه منابع آبی و خشک شدن تالاب‌ها و رودخانه‌ها آن‌ها را به کانون گرد و غبار تبدیل کرده است، همچنین رها کردن زمین‌های کشاورزی به علت کم آبی در کشورهای همسایه هم بر این موضوع دامن زده است.

عطسه، سرفه، تنگی نفس و احساس خفگی، این‌ها شاید در ظاهر علائم کرونا باشد؛ اما در هوای این روزهای کرمانشاه عادی‌ترین واکنشی است که سیستم تنفسی افراد سالم در برابر این گرد و غبار نشان می‌دهد، مه غلیظ صبحگاهی این ‌بار از جنس ریزگرد و خاک است و جذابیت چندانی ندارد، غلظت گرد و غبار آن چنان زیاد است که بوی خاک حتی در خانه هم به مشام می‌رسد و ناچار هر انسان سالمی به سرفه می‌افتد و به سراغ داده‌های به روز ایستگاه‌های برخط پایش کیفیت هوا رفتم، اوضاع هوای کرمانشاه در پنج ایستگاه بحرانی و خطرناک است.

واقع امر این است که طوفان گرد و غبار، محصول مستقیم توسعه‌ی ناپایدار در منطقه است که تا حدود زیادی به جنگ‌های سه دهه‌ی اخیر و مداخلات نادرست انسانی در اکوسیستم‌های منطقه مربوط می‌شود. در ظهور این پدیده، همان اندازه که کشورهای ترکیه و سوریه به خاطر بستن سد بر روی رودخانه‌ها و جنگ‌های خلیج فارس به دلیل به هم ریختن تثبیت هزاران ساله‌ی شن‌های بیابانی نقش دارند، کشورهای ایران و عراق نیز به خاطر مداخله‌ی گسترده در مسیر حرکت آب‌ها و خشکاندن هورها و باتلاق‌ها تاثیرگذار بوده‌اند. به طور کلی، خشکسالی، تخریب اراضی در جنگ‌ها، احداث سد بر روی رودخانه‌ها، کشت غیراصولی و کاهش پوشش گیاهی منطقه را می‌توان ۵ دلیل اصلی تشکیل پدیده‌ی گرد و غبار در منطقه به شمار آورد. بررسی متون علمی داخلی و خارجی مرتبط با گرد و غبار نشان می‌دهد که اکثر مطالعات انجام شده در زمینه‌ی تاثیر گرد و غبار بر کیفیت آب و هوا، بررسی‌های سینوپتیک، مدل‌سازی و پایش این پدیده توسط تصاویر ماهواره‌ای بوده است. با توجه به این‌ که گرد و غبار در ایران، پدیده‌ی جدیدی محسوب می‌شود، مطالعات علمی و پژوهشی چندانی در این زمینه انجام نشده است.

برای «برآورد هزینه‌ی تحمیلی» ناشی از تعطیلی نیروی کار بر کارفرمایان اقتصادی نیز به آمار روزهای تعطیل، تعداد نیروی کار مزدبگیر و دستمزد پرداختی روزانه بصورت دقیق امکان‌پذیر نمی‌باشد. از این رو، یکی از راه‌های باقی مانده برای بررسی آثار اقتصادی تعطیلی نیروی کار در اثر طوفان گرد و غبار در کرمانشاه استفاده از هزینه‌ی فرصت از دست رفته‌ی نیروی کار شاغل از طریق محاسبه‌ی ارزش افزوده سرانه‌ی نیروی کار در روز می‌باشد. برای محاسبه‌ی ارزش افزوده‌ی سرانه‌ی روزانه‌ی نیروی کار می‌توان از ارزش افزوده‌ی سرانه‌ی کل نیروی کار کشوری برای هاستنهای درگیر گرد و غبار استفاده کرد که از دقت بالایی برخوردار نیست و یا این‌ که با استفاده از ارزش افزوده‌ی سرانه‌ی استانی به این مهم دست پیدا کرد.

طوفان نارنجی در راه کرمانشاه

معاون اداره کل هواشناسی کرمانشاه از تشکیل طوفان گرد و خاک و ورود گرد و غبار گسترده به جو استان طی این هفته خبر داد و گفت: در این راستا هشدار نارنجی نیز صادر شده‌ است.

علی محمد زورآوند اظهار داشت: بر اساس آخرین تحلیل از داده های هواشناسی، موجی کم رطوبت از امروز تا ظهر چهارشنبه جو منطقه را تحت تاثیر می دهد.

وی ادامه داد: این موج علاوه بر رشد ابر در بعضی ساعات موجب وزش باد شدید توام با گرد و خاک محلی خواهد بود و مجدداً شرایط را برای تشکیل توفان گرد و خاک در منطقه و نفوذ غبار به جو استان فراهم خواهد کرد.

زوراوند تصریح کرد: غبار که مطابق معمول در نواحی مرزی و نزدیک به هسته توفان، از شدت بیشتری برخوردار است با غلظت و گستردگی بیشتری، سبب کاهش دید و کیفیت هوا در سطح استان خواهد شد.

معاون اداره کل هواشناسی استان کرمانشاه با اشاره به صدور هشدار نارنجی، اظهار کرد: هم اکنون توده گرد و غبار روی شهرهای عراق شکل گرفته و در حال نزدیک شدن به مرزهای استان کرمانشاه است.

وی ادامه داد: بررسی نقشه‌ها نشان می‌دهد تا ساعاتی دیگر گرد و غبار وارد جو استان شده و تا ظهر امروز نیمه غربی و به تدریج مرکز و نقاط شمالی و شرقی استان را در برخواهد گرفت.

زوراوند تصریح کرد: احتمالا تا ظهر فردا پدیده گرد و غبار در جو استان باقی بماند و پس از آن به تدریج شاهد بهتر شدن وضعیت خواهیم بود.

معاون هواشناسی کرمانشاه یادآوری کرد: در دو روز پایانی هفته اگر غباری در جو استان مشاهده شود؛ غالباً رقیق خواهد بود.

وی همچنین در خصوص دمای هوا نیز گفت: روزهای سه شنبه و چهارشنبه بطور نسبی شاهد کاهش دما خواهیم بود.

افراد عادی با ماسک ویژه گردو غبار وارد فضای عمومی بشوند

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه گفت: با توجه به وجود ریزگردها در فضای استان افراد بویژه بیماران، سالمندان، کودکان و مادران باردار حتی‌الامکان در زمان وقوع پدیده گرد و غبار از منزل خارج نشوند.

دکتر ابراهیم شکیبا افزود: بیماران و افراد آسیب پذیر و همچنین افرادی که بدلیل اشتغال به اموری که نیازمند به حضور مستمر در فضاهای باز است، در زمان خروج از منزل از ماسک های فنجانی (P۱, P۲) استفاده کنند.

وی اضافه کرد: در زمان حضور در هوای آزاد و خارج از منزل از دویدن و فعالیت هایی که منجر به افزایش تعداد تنفس فرد می شود، خودداری شود.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه تاکید کرد: بیماران مبتلا به آسم و افرادی که به دلیل گرد و غبار دچار تنگی نفس، سرفه های مکرر و درد قفسه سینه می شوند، در صورت تداوم علایم به پزشک مراجعه کنند و برنامه درمانی خود را ادامه دهند.

وی اظهار داشت: بیماران و افراد آسیب پذیر (سالمندان، نوزادان، کودکان و ماردان باردار) از تحرک و فعالیت زیاد در منزل نیز بپرهیزند و درب و پنجره ها را بسته نگه دارند.

دکتر شکیبا گفت: توصیه می‌گردد در زمان ایجاد گرد و غبار از مایعات، میوه‌ها و سبزیجات با هدف افزایش سرعت و میزان دفع سموم بیشتر استفاده شود.

وی عنوان کرد: شستشوی دست‌ها و استحمام می‌تواند به زدودن ذرات گرد و غبار از سطح بدن و جلوگیری از انتقال آن‌ها به مجاری تنفسی و گوارشی کمک کند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه همچنین افزود: از فعالیت‌های منجر به افزایش آلودگی هوا همچون روشن کردن آتش، تردد خودروها در معابر حتی المقدور خودداری شود.

وی در پایان گفت: بدلیل کاهش دید افقی و احتمال وقوع تصادفات و حوادث ترافیکی حتی الامکان از رانندگی و انجام اموری که نیازمند برخورداری از دقت و دید کافی است خودداری شود.

خطر گرد و غبار واقعا جدی است

سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست کرمانشاه گفت: هوای پنج شهرستان غربی استان با توجه به ورود ریزگردها و گرد و غبار در شرایط بحرانی و ناسالم قرار گرفت.

احد جلیلیان افزود: شاخص ساعتی کیفیت هوا AQI برای ایستگاه‌های قصرشیرین، سرپل ذهاب، اسلام آباد غرب، کرمانشاه و کنگاور عدد شاخص ۵۰۰ وضعیت قهوه ای (خطرناک بحران) را نشان داد.

وی اظهار داشت: در همین ساعت ایستگاه پاوه عدد شاخص گرد و غبار را ۱۹۶  وضعیت قرمز، هشدار و ناسالم است.