به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری موج، همه ما می‌دانیم که اشکال حیات موجودات به سلامت و عملکرد سالم و بهینه اقیانوس‌های جهان وابسته است. در واقع اقیانوس در مرکز نظام اقلیمی جهانی قرار دارد و عامل تنظیم آب و هوا و شرایط اقلیمی، غلظت گازها در اتمسفر، از جمله اکسیژنی که تنفس می‌کنیم، همچنین عامل تنظیم چرخه مواد مغذی و تأمین منابع مهم غذایی هستند.

اما با پیشرفت تکنولوژی و زندگی ماشینی و فعالیت‌های انسانی، به ویژه انتشار گازهای دی‌اکسید کربن، استفاده بی‌رویه از منابع و آلودگی باعث تخریب بوم‌سازگان‌های دریایی شده و نقش اقیانوس‌ها را از منظر تنظیم موارد یادشده به مخاطره انداخته است. بالاآمدن سطح آب دریا، ذوب شدن یخ‌ها، بالارفتن اسیدیته اقیانوس‌ها، گسترش نواحی مرده اقیانوسی، رویش گیاهان مضر دریایی، سفید ‌شدگی  مرجان‌ها، کاهش جمعیت و زیست‌گاه‌های آبزیان و ... همگی بیانگر شرایط زیان‌بار محیط زیستی در سطوح محلی و جهانی است.

از این‌رو یونسکو در تلاش است تا طریق کمیسیون بین‌الدول اقیانوس‌شناسی خود، نظامی برای نظارت و کنترل بر اقیانوس‌ها تعبیه کرده که برای پژوهش درحوزه تغییر اقلیم بسیار مؤثر بوده است و سازمان در استفاده از آن نقش راهبری دارد، استفاده کند. همچنین  بسیج افراد متخصص‌ برای گفت وگو در مورد یافته‌ها و روندهای جدید در زمینه گرم شدن اقیانوس‌ها و اسیدی شدن آنها و همچنین پژوهش در مورد نقش اقیانوس‌ها در کاهش تغییر اقلیم، از جمله راهکارهای حفاظت از این منبع بزرگ الهی است.

روز جهانی اقیانوس هر ساله هشتم ژوئن، مصادف با ۱۸ خرداد گرامی داشته می‌شود تا از اجرای اهداف توسعه پایدار حمایت و علاقمندی مردم را در حفاظت از اقیانوس و مدیریت پایدار منابع آن تقویت کند. سازمان ملل متحد شعار امسال روز جهانی اقیانوس را سیاره اقیانوس: «جزر و مد در حال تغییر است» را تعیین کرده کرده است.

آلودگی و صید بی‌رویه حیات اقیانوس‌ها را تهدید می‌کند

«محمد خالق‌پناه» اقلیم‌شناس و کارشناس محیط‌زیست با بیان اینکه آلودگی و صید بی‌رویه حیات اقیانوس‌ها را تهدید می‌کند، گفت: از دست رفتن بسیاری از زیستگاه‌ها، افزایش گونه‌های مهاجم و تغییرات آب و هوایی باعث شده که در سالانه هزاران میلیون دلار خسارت به امنیت انسان‌ها در هر جای کره خاکی و موجودات دریایی وارد شود.

وی در ادامه بیان داشت: اختصاص دادن یک روز از سال به اقیانوس‌ها در وقع تلاشی است تا ضمن برگزاری برنامه‌های خاص بتوان از این منبع بزرگ و الهی بهترین بهره‌وری را داشت. نخستین بار در 1992 پیشنهاد اختصاص دادن یک روز برای اقیانوس‌ها در اجلاس زمین در کشور برزیل مطرح شد، پس از آن در ۱۹۹۸ کمیسیون بین المللی بتوا اقیانوس‌شناسی یونسکو برای برگزاری یک مراسم بین‌المللی برای اقیانوس ها اقدام کرد و بعد از آن در ۲۰۰۲ سازمان شبکه جهانی اقیانوس‌ها تلاش کردند تا این روز را به کمک شبکه‌های باغ وحش، آکواریوم‌ها و گروه‌های زیست محیطی و سازمان‌های مردم نهاد در نقاط مختلف جهان را جشن بگیرد و در نهایت سازمان ملل در ۲۰۰۸ روزی را برای اقیانوس‌ها تعیین کرد و همه ساله عنوانی برای این روز در نظر گرفته می‌شود.

نقش اقیانوس‌ها در اقتصاد کشورها

این کارشناس محیط زیست با توضیح اینکه اقیانوس‌ها منابع بدون جایگزین هستند، تصریح کرد: اقیانوس‌ها به‌عنوان یک منبع بدون جایگزین هستند و نقشی مهم در حیات بشری و اقتصاد کشورها دارند. از این‌رو باید توجه داشت سلامت اکوسیستم دریایی بسیار مهم است و این مهم نقش مهمی در تصمیم دولت‌ها و ملت‌ها دارد. باید با همکاری‌های متقابل تعادل جدیدی را در دریاها و اقیانوس‌ها ایجاد کرد که تضمین‌کننده حفظ حیات و سرزندگی آنها باشد.

بیشتر بخوانید:

تهیه نقشه ای جامع از کف اقیانوس با استفاده از پهپادها

چرا اقیانوس منجمد جنوبی وسعت یافت؟

ساخت خودرویی با زباله بازیافتی اقیانوس

اقیانوس‌ ها چه نقشی در کاهش تغییرات آب و هوایی دارند؟

جوامع انسانی در اقیانوس ها زندگی خواهند کرد

اقیانوس‌ها نقش حیاتی در زندگی موجودات خاکی دارند

خالق پناه در ادامه بیان داشت: اقیانوس‌ها منشأ زندگی و نقش حیاتی در زندگی هفت میلیارد انسان و همه موجودات ساکن کره خاکی دارند. اقیانوس‌ها به‌عنوان  بدنه واحد و متصل به دریاها ۷۱ درصد از سطح زمین را پوشانده‌اند. همچنین نیمی از اکسیژن مصرفی انسان از اقیانوس‌ها است. دریاها و اقیانوس‌ها به‌عنوان تنظیم کننده اقلیم و آب و هوا مهمترین نقش را در تغییرات آب و هوایی ایفا می‌کنند. استفاده نادرست و بی‌رویه از منابع دریاها و اقیانوس‌ها سبب اسیدی شدن، کاهش اکسیژن، گرم شدن کره زمین و آسیب به این اکوسیستم حساس شده است و رفاه و سلامت بشری را به خطر انداخته است.  بالا آمدن سطح آب‌ها، زندگی میلیون ها نفر و بسیاری از موجودات زنده را تهدید می کند و باعث تغییراتی در نقشه‌های جغرافیایی زمین می شود.

کمک به حفظ و احیای محیط دریایی

این کارشناس محیط‌زیست کمک به حفظ و احیای محیط دریایی را بسیار مهم دانست و گفت: برگزاری نشست‌های علمی، کارگاه‌های آموزشی، پاکسازی سواحل و پایش مداوم محیط‌های ساحلی و دریایی از اصلی‌ترین باید در صدر برنامه‌ها در راستای کمک به حفظ و احیای محیط های دریایی کشور باشد.