، برنامه صف اول با حضور جلیل سالاری، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به بررسی موضوع عملکرد صنعت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی پرداخته شد که مشروح آن در ادامه بیان می‌شود.

جلیل سالاری در این برنامه گفت: زمانی که ما وارد مجموعه شدیم، مواجه با کرونا بودیم، مصرف کشور بسیار پایین بود، از یک طرف دیگر؛ دولت گذشته یک سری تعهداتی ایجاد کرده بود، شاید نزدیک ۱۱ میلیون بشکه بنزین تعهدات ایجاد شده بود. بخشی از تعهدات را مبالغش را هم گرفته و در خزانه هزینه شده بود.

معاون وزیر نفت افزود: برای صادرات، یعنی تعهد شده بود با یک قیمت ثابتی بدون این که محموله تحویل شود و یک بخشی از محموله هم صادرات شده بود ولی منابع آن وصول نشده بود، هنوز هم مشکل است؛ نزدیک ۳۸۵ میلیون دلار منابع، وصول نشده بود و به اشخاص واسطه صادر شده بود. این افراد مراجعه می‌کردند نزدیک ۲۴ تا ۲۵ شرکت بودند، اینها را باید تعیین تکلیف و رفع تعهد می‌کردیم.

وی افزود: در این بخش تلاش شد که تدریجاً آن تعهدات را، قیمت‌ها هم خیلی نازل بود شاید بشکه‌ای هشت تا ۲۸ دلار صادر شده بود؛ ولی بعد ما باید بشکه‌ای ۵۵ تا ۶۰ دلار این تعهدات را می‌دادیم، چون این مبالغ را دریافت کرده بودند. مبالغ هم به حساب‌های شرکت نبود، عملاً اینها به خزانه واریز شده بود و مصرف شده بود. تدریجاً هم شرایط به گونه‌ای بود که بخشی هم از مخازن مصرف شده بود. ما هم مواجه بودیم با ایام زمستان، قطعاً باید بخش ذخیره‌سازی را یک مقدار توسعه می‌دادیم، نیاز بود که ذخیره‌سازی را افزایش دهیم، از آن طرف مواجه بودیم با وضعیت سامانه مان، در ابتدای ورود به مجموعه؛ مشکل محک سامانه بود، چون به سامانه توجه نشده بود؛ بحث پشتیبانی آن، قشر زیادی از مردم بودند که مشکل کارت داشتند، شاید نزدیک یک تا یک و نیم میلیون نفر.

معاون وزیر نفت افزود: ما نزدیک ۱۵ میلیون کارت را در سه نوبت تأمین کردیم. زمان تحویل کارت به مردم؛ یکی از سؤالات مردم و درخواست‌ها بود. با اقداماتی که انجام شد، زمان را کوتاه کردیم، حتی یک سامانه درخواست گذاشتیم که نیازی به مراجعه به پلیس ۱۰+ نباشد که زمان یک ماهه شد. الان هم در بازه یک هفته کارت سوخت را به مردم تحویل می‌دهیم. به موازات آن، یکی از تکالیفی که در مجموعه بود، بحث تمرکز حساب‌ها و شفاف‌سازی بود. ما نزدیک ۸۰۰ حساب یک طرفه و دو طرفه داشتیم. اینها از سال ۹۷ تکلیف شده بود، کسی اقدام نکرده بود، این حساب‌ها را حساب واحد خزانه کردیم. تمام اینها را متمرکز کردیم.

وی افزود: شرکت‌های پشتیبان فعال شد و کارت‌خوان‌ها عملاً با توجه به شرکت‌های دانش‌بنیان بومی شد و الان ما یک سامانه جی‌تی‌اس هم گذاشتیم که مرتب پایش می‌شود. خرابی‌ها از ۴۵ درصد به زیر پنج درصد آمد. این اقداماتی که در این بخش در آن گام انجام شد. از آن طرف هم تلاش کردیم که هم مشکل خاموشی را حل کنیم، نه دیگر در آن زمستان ۱۸ میلیارد ما سوخت برای نیروگاه‌ها دادیم، مصارف یک دفعه رشدش صعودی شد؛ ۷۵ میلیون مصرف بود این عدد رسید به ۹۴، سال بعد رسید به ۱۰۵، بعد رسید به ۱۱۸ یعنی افزایش تصاعدی با همان زیرساخت‌های قبل، یک اتفاقاتی هم افتاده بود که هر گونه توسعه را ممنوع کرده بودند، یعنی در بخش ایجاد ذخیره، مخازن و غیره، ما آن مصوبات را اصلاح کردیم، عملاً رفتیم طرح‌های توسعه را در مجموعه‌ها شکل دادیم.

۴۶ میلیارد لیتر بنزین تا پایان ۱۴۰۳

جلیل سالاری ادامه داد: ما در سال ۱۴۰۰ این عدد نزدیک به ۳۷ و ۷ دهم میلیارد مصرف بنزین‌مان بود، ۱۴۰۱ این رسیده به ۳۸ و سه دهم، ۱۴۰۲ رسید به ۴۲ و سه دهم. الان ما پیش بینی ما ۴۶ است، یعنی تفاوت اینها یک عدد ۳۹ میلیون لیتری است و اگر ما نفت‌گاز و سایر فراورده‌ها را هم اضافه کنیم، یعنی ما ۴۱ میلیون لیتر در این بازه زمانی افزایش داشتیم. چه اتفاقی افتاده؟ ما تعداد ناوگان حمل و نقل‌مان هم در حوزه سواری سبک بخش بنزینی، هم دیزلی؛ حدود ۳۱ میلیون هستند با مجموعه موتورسیکلت‌ها که نگاه کنیم و غیره. پس این نشان می‌دهد که هم خودروها فرسوده است، نیاز به نوسازی ناوگان را انجام دهیم. اسقاط خودروها؛ همان طور در سال ۸۶ انجام می‌دادیم اتفاق بیفتد. از یک طرف دیگر میزان مصرف است.

وی افزود: ما گازوئیل داریم ۳۰۰ تومان، این شکاف قیمتی، خودش زمینه‌ای برای قاچاق است؛ بنابراین ما در بخش حمل و نقل، علیرغم این که تکلیفی از قانون ۹۳ و ۹۷ بوده، سامانه سپه‌تن و سیپاد بوده، اجرا نشده بود، ما الان سامانه پیمایش برخط خودمان آمدیم طرح مپینگ را گذاشتیم، بر اساس این دیگر از ماه آینده هم در حوزه خودروهای سنگین اجرا می‌کنیم که عملاً خودرویی که فعالیت دارد، عملکرد دارد، بتواند سهمیه سوخت خود را دریافت کند و امیدواریم با همین اقدامات هم بتوانیم بخشی از حوزه مدیریت مصرف را انجام دهیم.

وی افزود: نزدیک ۴۴ تا ۴۵ میلیون لیتر سوخت در نیروگاه‌ها به صورت میانگین مصرف می‌شود. این عدد یک عدد قابل توجهی است. به نیروگاه‌ها در حوزه راندمان توجه کردیم که بالأخره اینها باید در بخش راندمان که تکلیفی در برنامه ششم بوده؛ به تناسب باید به راندمان نیروگاه اضافه شود.

سالاری گفت: قطعاً بالأخره حوزه نیروگاه‌ها هم؛ حوزه راندمان را افزایش دهند، یعنی ما سی‌اچ‌پی‌ها را باید در این حوزه گسترش دهیم. این است که ۱۸ میلیارد مصرف سوخت مایع در بخش نیروگاهی است و نزدیک به ۸۵ تا ۸۶ میلیارد سوخت گاز را؛ یک عدد ۹۵ تا ۹۶ میلیارد قابل توجه است. ما صرفاً فقط در حوزه نیروگاهی مصرف کنیم. بالأخره در حوزه نیروگاهی هم به سوخت‌های تجدیدپذیر توجه شود و هم این که در بخش سی‌اچ‌پی‌ها و افزایش راندمان نیروگاه‌ها که باید یک بخشی هم مدیریت مصرفی است که باید به وسیله مردم اتفاق بیفتد. یعنی بالأخره باید

وی افزود: الان تمام سرمایه کشور را می‌بریم در سوخت و می‌سوزانیم. حساب کنید اگر ما ۱۰ تا ۲۰ درصد این سهم را کاهش دهیم، بررسی کردیم دیدیم اگر این اتفاقات بیفتد، عملاً ما ۵۰ درصد صرفه‌جویی داریم. یعنی شما حساب کنید مثلاً الان ۱۱۸ تا ۱۲۰ میلیون مصرف سوختمان، می‌رسد به ۶۰ میلیون، یعنی ۶۰ میلیون سوخت اضافه می‌شود، هم صادرات دارد، خوراک پتروشیمی‌ها و زنجیره پتروشیمی اضافه می‌شود.

سالاری افزود: اولین بار بود که شرکت ملی پالایش و پخش رفت در فراسرزمینی، علیرغم این که شرکت‌های پالایشی ما واگذار شده بود به بخش خصوصی، ما محوریت و مدیریت را انجام دادیم و از ظرفیت همین شرکت‌ها و نیروهای متخصص استفاده شد، آن یک پالایشگاهی بود که هم زبان اسپانیولی بود، هم تجهیزات؛ استانداردهای آمریکای لاتین بود. اینها نیاز بود، تجهیزات عمدتاً پایه آمریکایی داشت و این که ما بتوانیم تجهیز ایرانی را بقبولانیم برای آن شرکت‌ها، بسیار سخت بود. این بود که دفاتری را در داخل ایران شکل دادیم، کارشناسان اینجا حضور پیدا کردند، اینجا شرکت‌های تأمین کننده تجهیزات، سازندگان داخل آوردیم، از نزدیک توانمندی‌های ایران را دیدند و باور کردند و نمونه‌های آن را از نزدیک تست کردند.

وی افزود: این بود که خیلی از موارد آن هم مهندس معکوس شد، یعنی شرکت‌های فناور ما به آنجا رفتند و آن قطعات را از نزدیک حتی فاقد نقشه بودند، نقشه آن را تعیین کردند و براساس آن ساخت انجام شد و نتیجه آن هم این بود که یک و ۶، ۷ دهم میلیون قلم کالا را ما منعکس کردیم، منتقل کردیم، در شرایط خاص، می‌دانید یک فاصله‌ای سه چهار ماهه روی دریا، بخواهد این تجهیز برود آنجا، منتقل شود، بحمدالله هم لطف خدا بود، حمایتی که رییس جمهور شهید داشتند بر این قضیه و توجهی که در حوزه دیپلماسی بود، گام اول انجام شد و این قضیه هم محقق شد. ما حتی در حوزه کاتالیست، کاتالیست را منتقل کردیم آنجا، یعنی یک زمانی که بنزین صادر شده بود، ما کاتالیست را آنجا بردیم و تبدیل به بنزین شد و توانستیم بنزین را تولید کنیم.

سالاری گفت: ما تقریباً در حوزه پالایشگاهی شاید نزدیک به ۹۰ درصد کاتالیست‌ها را در داخل کشور تولید می‌کنیم. در شازند تجهیز شد، واحدهای شکست مولکولی تأمین شدند، کاتالیست داخلی استفاده کردیم.

سالاری با اشاره به ساخت پالایشگاه شهید سلیمانی گفت: پالایشگاه جدیدالاحداث است ازجمله پالایشگاه شهید سلیمانی در بندرعباس، یک طرح ۳۰۰ هزار بشکه‌ای است که همه اقدامات آن انجام شده است،پالایشگاهی است که باید از طریق بخش خصوصی انجام شود، با ۱۰ درصد مشارکتی که داشتیم، زمین آن آماده شده است، طراحی بنیادی آن انجام شده است، بحث‌های مجوزهای پدافندی آن گرفته شده است. امیدواریم الان دیگر فرآیند عملیات اجرایی آن شروع شود.