، بر اساس آخرین داده‌های Global Petrol Prices، لیست کشورهای دارای ارزان‌ترین قیمت‌ برق منتشر شده و طی آن دلیل این ارزانی نیز مورد بررسی قرار گرفته است.

ایران

ایران با 0.002 دلار (با دلار آزاد 58 هزار تومان در مرداد ماه 1403معادل حدود 116 تومان) در هر کیلووات ساعت ارزان‌ترین قیمت برق جهان را دارد. عوامل متعددی در پایین بودن قیمت برق در ایران نقش دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به فراوانی گاز طبیعی و نفت در این کشور اشاره کرد. ایران سومین ذخایر بزرگ اثبات شده نفت و دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی در جهان را داراست. از آنجا که ایران مانند بسیاری از کشورها نیاز چندانی به واردات سوخت‌های فسیلی ندارد، می‌تواند برق را با نرخ بسیار ارزان‌تری تامین کند.

انرژی در ایران تا حد زیادی تحت کنترل و مدیریت دولت است، به این معنی که دولت می‌تواند قیمت برق را بدون ایفای نقش بازار تعیین کند چرا که دولت از این ابزار برای حمایت از تولید، مشترکان خانگی کم برخوردار و.. استفاده می کند، بنابراین می‌توانند نرخ ها را پایین نگه دارند. در سال 2019، حدود 19 درصد از تولید ناخالص داخلی ایران صرف یارانه بخش انرژی شد. هدف این امر اطمینان از مقرون به صرفه بودن انرژی برای کل مشترکان و همچنین کمک به حمایت از صنایع محلی و تشویق رشد اقتصادی در کشور بوده است.

از طرف دیگر، در حال حاضر انرژی هسته‌ای و انرژی‌های تجدیدپذیر تنها یک درصد از کل چرخه تامین انرژی ایران را تشکیل می‌دهند، این در حالیست که با توجه به شرایط اقلیمی، این کشور توانایی تولید انرژی قابل توجهی از نور خورشید را دارد. ایران در نزدیکی خط استوا قرار داشته و تخمین زده می‌شود که حدود 90 درصد از مساحت ایران می‌تواند حداقل 300 روز در سال انرژی خورشیدی را تامین کند.

گفتنی است ایران در حال حاضر برای وارد کردن 10 هزارمگاوات برق تجدیدپذیر به شبکه برق تا پایان سال 2025 برنامه‌ریزی کرده است.

سوریه

سوریه با 0.003 دلار (معادل 174 تومان) در هر کیلووات ساعت دومین کشور دارای برق ارزان در جهان است. سوریه نیز مانند ایران دارای منابع داخلی از جمله نفت و گاز طبیعی است که از آن برای تولید برق خود استفاده می‌کند، بنابراین نیازی به پرداخت هزینه قابل توجهی برای واردات ندارد. بخش انرژی نیز تا حد زیادی توسط دولت کنترل می‌شود، بنابراین می‌توان قیمت‌ها را تعیین کند.

دولت سوریه برای کمک به دسترسی بیشتر مردم به برق، یارانه قابل توجهی در بخش انرژی صرف می‌کند. با این حال، این امر بودجه ملی را تحت فشار قرار داده است و به همین دلیل، اخیراً دولت دمشق شروع به حذف تدریجی و مرحله‌ای این یارانه‌ها برای کمک به بهبود وضعیت مالی عمومی کشور کرده است.

این چالش تا حد زیادی نتیجه جنگی است که بیش از یک دهه در این کشور در جریان بوده و نه تنها بر اقتصاد سوریه بلکه بر زیرساخت‌های حوزه انرژی آن نیز نیز تأثیر گذاشته است. این کشور اغلب شاهد خاموشی‌های متعدد و توزیع غیرقابل اطمینان انرژی است که دسترسی به برق را حتی با قیمت‌های پایین محدود یا در برخی موارد، غیرقابل استفاده کرده است.

کوبا

کوبا در حال حاضر در کنار سودان، مشترکا جایگاه سوم ارزان‌ترین برق جهان را در اختیار دارد. مصرف هر کیلووات ساعت برق در کوبا 0.006 دلار (معادل 348 تومان) هزینه دارد. این کشور واقع شده در آمریکای مرکزی دارای منابع داخلی است، بنابراین نیازی به واردات سوخت برای تولید برق ندارد و همین امر به پایین نگه داشتن قیمت‌ها کمک می‌کند. این مساله علاوه بر برق، شامل نفت، گاز طبیعی و همچنین منابع تجدیدپذیر هم می‌شود.

استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در سال‌های اخیر مورد توجه دولت کوبا قرار گرفته است. مقام‌های این کشور با نصب پنل‌های خورشیدی در هزاران خانه و سرمایه گذاری در انرژی بادی اقدام به استفاده از انرژی‌های دیگر کرده‌اند. هدف دولت کوبا این است که تا سال 2030 به میزان 25 درصد انرژی کشور را از منابع تجدیدپذیر تامین کند.

دولت کوبا همچنین طرح‌هایی را برای کاهش مصرف انرژی در این کشور اجرا کرده است که به پایین نگه داشتن تقاضا و قیمت‌ها کمک می‌کند. شهروندان کوبایی تشویق شده‌اند تا وسایل ناکارآمد را با وسایل کم مصرف جایگزین کنند و در کنار آن، آموزش در مورد شیوه‌های صرفه جویی در مصرف انرژی نیز ترویج می‌شود.

اخیراً برنامه‌هایی برای افزایش ۲۵ درصدی قیمت برق برای مصرف کنندگان عمده در مناطق مسکونی اعلام شده است. این اقدام با هدف کاهش کسری بودجه کشور و احیای اقتصاد کوبا انجام می‌شود. با این حال، این نگاه وجود دارد که مردم کوبا در حال حاضر از نظر مالی دچار بحران جدی شده‌اند و اقدام دولت برای افزایش قیمت برق، آنها را بیش از پیش تحت تاثیر قرار خواهد داد.

سودان

سودان با 0.006 دلار (معادل 348 تومان) در هر کیلووات ساعت در کنار کوبا سومین برق ارزان در جهان را دارد. بخش انرژی در سودان تحت کنترل دولت است و این امر به دولت اجازه می‌دهد تا قیمت‌ها را بدون رقابت تعیین کند. این کشور آفریقایی دارای منابع فراوانی از جمله نفت و گاز طبیعی است. سودان یک صادرکننده خالص انرژی است، به این معنی که بیش از نیاز خود انرژی تولید می‌کند و برای تولید برق نیازی به واردات ندارد.

با این حال، سودان به دلیل بی ثباتی سیاسی و زیرساخت‌های ناکافی و آسیب‌دیده با چالش‌های جدی مواجه شده است. میلیون‌ها نفر در سودان به دلیل بحران‌های اقتصادی زیر خط فقر هستند و بسیاری از مردم با وجود قیمت‌های پایین برق نمی‌توانند به برق دسترسی داشته باشند. همزمان، دولت سودان در تلاش برای ایجاد ثبات اقتصادی، قیمت برق را افزایش داده است. برخی اقشار اجتماعی پس از تعدیل‌های متعدد در قیمت برق، شاهد افزایش 13000 درصدی تعرفه‌ها بودند.

گمان می‌رود سودان به دلیل قرار گرفتن در کنار رودخانه نیل، پتانسیل قابل توجهی برای بهره بردن از انرژی آبی داشته باشد. در حال حاضر برنامه‌هایی برای ساخت سد روی رود نیل وجود دارد و با اینکه این سد چالش‌ها و جنجال‌های خاص خود را در مورد مسائل زیست‌محیطی و اجتماعی دارد، اما بدون تردید می‌تواند منبع انرژی کم‌هزینه‌ای برای سودان باشد.

اتیوپی

اتیوپی هم مانند سودان و کوبا با 0.006 دلار (معادل 348 تومان) به ازای هر کیلووات ساعت سومین کشور دارای برق ارزان در جهان است. دولت اتیوپی مانند دیگر کشورهای این فهرست، به منظور دسترسی بیشتر به برق برای مردم، به هزینه‌های برق یارانه پرداخت می‌کند.

اتیوپی مقداری نفت و گاز طبیعی داشته، اما منابع انرژی تجدیدپذیر فراوانی نیز دارد که دولت سرمایه گذاری قابل توجهی در آن حوزه انجام داده است. این سرمایه‌گذاری شامل انرژی خورشیدی، انرژی باد، برق آبی و زمین گرمایی است. در حال حاضر، 90 درصد برق اتیوپی از انرژی آبی، 8 درصد از انرژی بادی و 2 درصد از منابع حرارتی تامین می‌شود. این کشور پتانسیل تولید بیش از 60000 مگاوات برق از منابع تجدیدپذیر را دارد.

جدول کشورهای دارای ارزان ترین قیمت برق

در زیر 10 کشور اول دارای ارزان ترین قیمت برق معرفی شده‌اند: