، استان ایلام که بعنوان عروس زاگرس در کشور شناخته شده است در کنار جاذبه‌های گردشگری معروف خود، دارای فرهنگ غذایی جذابی است و انواع آش‌ها، خوراک‌ها، غذاها، شیرینی‌ها و نا‌ن‌های سنتی در ایلام طبخ می‌شود که از مشهورترین آن‌ها می‌توان به خورش تره‌ کوهی، ترخینه، قله ماسوا، کپه، کوفته سیرابی، آبگوشت بامیه و شله امیری اشاره کرد.

ترخینه

ترخینه، یکی از غذاهای مقوی ایلامی است که در فصل زمستان و به‌دلیل شیوع سرماخوردگی طبخ و خورده می‌شود.

ترخینه یکی از غذاهایی است که زنان ایلامی در اواخر فصل تابستان اقدام به تهیه آن می‌نمایند تا در فصل زمستان از این غذای لذیذ استفاده کنند.

 از مواد تشکیل‌دهنده آن می‌توان به یک نوع سبزی محلی به نام شلم، گوجه‌فرنگی، آب انار، ترخون، نعنا، پیاز، فلفل، زردچوبه، مایه خمیر، گندم، دوغ و پونه کوهی اشاره کرد.

 ترخینه را به‌عنوان غذای محلی دیگر استان‌های غربی کشور از جمله کرمانشاه، لرستان و کردستان نیز می‌شناسند و در فهرست آثار ملی استان ایلام جای دارد.

آبگوشت بامیه

آبگوشت بامیه از جمله غذاهای محلی و اصیل ایلامی است که با بامیه، گوجه‌فرنگی رنده‌ شده، گوشت گوسفند، پیاز، رب گوجه‌فرنگی، نمک، فلفل سیاه، زردچوبه و ادویه تهیه می‌شود و از عطر و مزه بسیار مطلوبی برخوردار است و همراه با نان تازه، سبزی خوردن و انواع ترشی سرو می‌شود.

ماسوا

ماسوا یا آش دوغ ایلام، یکی از غذاهای لذیذ ایلامی است که با برنج، دوغ، پیاز، پونه، روغن حیوانی، نمک و زردچوبه درست می‌شود. این غذا سرشار از کلسیم است و غذایی مفید برای پیشگیری از پوکی استخوان در سنین بالا و رشد استخوان در کودکان به شمار می‌آید.

شله امیری

شله امیری، یکی از غذا‌های محلی لذیذ ایلام است که با ترکیب ماش، برنج محلی (برنج عنبر بو)، پیاز، روغن محلی، نمک و فلفل تهیه می‌شود. این غذا به‌دلیل استفاده از ماش، دارای فیبر زیاد و طبعی گرم است و به‌عنوان دارویی برای درمان سرماخوردگی شناخته می‌شود.

خورشت تره

تره کوهی یک گیاه پرخاصیت است که در استان‌ها ایلام در فصل بهار به‌صورت خودرو می‌روید و غذاهای مختلفی با آن طبخ می‌شود. 

خورش تره کوهی، یکی از غذاهای خوشمزه ایلامی و استان‌های غربی کشور است که شباهت زیادی از لحاظ ترکیب و رنگ به قورمه سبزی دارد. گوشت گوسفندی، لپه (لوبیا قرمز یا لوبیا سفید)، روغن حیوانی، تره‌ کوهی، رب‌ گوجه‌فرنگی، پیاز، نمک، فلفل، زردچوبه و ادویه‌ مخصوص بومی از مواد اولیه این خورش محلی لذیذ هستند که با برنج سرو می‌شود.

کوفته سیرابی

کوفته سیرابی از کوفته های محبوب استان ایلام است که با سیرابی تازه درست می شود و مواد آن متشکل از سیرابی چرخ‌ کرده، آرد، روغن حیوانی، گیاهان معطر (آویشن، ترخون، پونه، نعناع)، پیاز و ادویه‌ های محلی است.

کپه یکی از غذاهای بسیار لذیذ و معروف ایلامی است که از محبوبیت خاصی برخوردار است و غذایی عربی محسوب می شود و طرفداران بسیاری دارد مواد تشکیل دهنده کپه برنج عنبر بو، گوشت چرخ کرده، سیب زمینی، کشمش، پیاز، زرده تخم مرغ، روغن، رب، فلفل، زرد چوبه وسبزی معطر است.