، درست زمانی که ما در این سوی شهر درگیر درس و سرویس مدرسه و بالا و پایین بودن نمره آنها هستیم؛ در آن سمت شهر مادرانی هستند که در اتاقکی واقع در حیاط مرکز توانبخشی اوتیسم فکور ۶ ساعت منتظر می مانند تا اگر فرزندشان به آنها نیاز داشت در دسترس باشند؛ مادرانی که می گویند دیگر طعم زندگی فراموشمان شده است و اغلبشان از کم بودن حق پرستاری و بالا بودن هزینه های دندانپزشکی و نداشتن بیمه تامین اجتماعی برای این کودکان گلایه می کنند چرا که بیمه سلامت که این بیماران اوتیسمی را پوشش داده کفاف دارو و درمان آنها را نمی‌کند.

۲۸۴ کودک اوتیسم در استان شناسایی شده است

مرکز توانبخشی فکور ویژه کودکان اوتیسم در ساختمانی دو طبقه در خیابان کشاورز اردبیل قرار دارد که به ۶۵ کودک اوتیسمی خدمات آموزشی و مشاوره ای ارائه می کند و به صورت دوره ای مادران آنها نیز تحت خدمات مشاوره ای قرار می گیرند چرا که نگهداری این کودکان در منزل راحت نبوده و مشکلات خاص خود را دارد. 

هانیه فکوری؛ مدیر و موسس  این موسسه توان‌بخشی به گلایه از خانواده هایی می‌پردازد که پس از سپری شدن زمان طلایی آموزش این کودکان که سن ۲ تا ۵ سالگی است به این مراکز مراجعه می کنند. 

او می‌گوید:  سامانه‌ای توسط سازمان بهزیستی در دسترس خانواده ها قرار گرفته تا اگر فرزندشان مشکوک به اوتیسم است در این سامانه ثبت نام کنند تا بتوانند از خدمات بهزیستی بهره مند شوند. 

فکوری انجام کارهای گفتاردرمانی، انجام حرکات ورزشی  و آموزش رنگ و استفاده از آنها در نقاشی و همچنین ارائه خدمات مشاوه و روانشناسی را از جمله اقداماتی بر می‌شمارد که برای توانبخشی این کودکان انجام می‌شود.

 او می گوید: این کودکان اغلب مشکلات رفتاری، حسی و گفتاری  و بلع غذا دارند و تکرار کلام دیگران  و عدم برقراری ارتباط چشمی از ویژگیهای آنهاست که ما سعی در تعدیل حس های آنها داریم.

حامد رضایی؛ مدیرکل بهزیستی استان اردبیل به شناسایی ۲۸۴ کودک اوتیسم در استان اشاره می کند  که تعدادی از آنها در  2 مرکز ارائه خدمات آموزش روزانه از خدمات توانبخشی استفاده می کنند. 

وی ادامه همچنین نوید راه اندازی مرکز توانبخشی اوتیسم دیگر را در شمال استان و شهر پارس آباد می دهد که در  مرحله تعیین مسئولیت است.

رضایی ایجاد پارک ویژه کودکان اوتیسمی را به عنوان یک مطالبه از شهرداری مطرح می کند که از مدتها پیش خواسته شده اما همچنان به مرحله اجرا نرسیده است.

کاشت حلزون برای کودکان دارای اختلالات شنوایی تا سن چهار سالگی رایگان است

مقصد بعدی مرکز توانبخشی خانواده و کودک مبتلا به اختلالات شنوایی بیان هست. جایی که کودکان کم شنوا و ناشنوا پس از دریافت سمعک و یا کاشت حلزون که مخارج آن بنا به گفته مدیر کل بهزیستی استان،  تا سن 4 سالگی  بر عهده سازمان بهزیستی است،  به این مرکز آورده شده اند تا با استفاده از ابزاری چون طبل و بلز گوش آنها را نسبت به انواع صداهای زیر و بم اطراف حساس کنند تا شاید بتوانند گوشه‌ای چند از تمام زیباییهای صداهای اطراف دریافت کنند.

مدیر کل بهزیستی استان اردبیل می گوید: در سنین 5 سال به بالا سازمان بهزیستی تنها 50 درصد هزینه کاشت حلزون و تهیه سمعک را پرداخت می کند. به گفته وی عمل کاشت حلزون در شهرهای رشت و تبریز انجام می‌گیرد.

حمزه محمودی؛ شنوایی شناس و مسئول مرکز توانبخشی بیان معتقد است اختلالات شنوایی تا 90 درصد قابل درمان هستند.

وی ادامه می دهد: این کودکان پس از دریافت خدمات و رسیدن به مرحله قابل قبول به مدارس عادی معرفی می‌شوند و به شکل مداوم توانمندیهای آنها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

الیسا، رهام، ماهان، نازنین و سهند به همراه خنده های کودکانه در یکی از اتاق های این مرکز مشغول یادگیری هستند.

مرکز حرفه آموزی معلولین ذهنی بالای 14 سال یسنا مقصد بعدی ما برای بازدید است که در آن دختران بالای 14 سال که صرفا معلولیت حرکتی دارند با مروارید و نخ و کاموا و صابون و دستهای ضعیف و کم توانشان تلاش می‌کنند تا آثار زیبایی در حد اثر یک شخص کاملا سالم خلق کنند و به راستی تلاششان قابل تحسین است. 

مدیر کل بهزیستی استان می گوید: در صدد راه اندازی پردیس توانمندسازی معلولان هستیم که بازارچه ای دائمی هم برای فروش آثار این افراد در آن تعبیه شود.

ماهانه بین 42 تا 48 میلیارد تومان به خانوار تحت پوشش بهزیستی استان پرداخت می‌شود

 وی می گوید ماهانه 12و نیم میلیارد تومان برای معلولان و در مجموع بین 42 تا 48 میلیارد تومان برای بیش از 27 هزار و 600 خانواده ای که در استان بنا به دلایل مختلف تحت حمایت سازمان بهزیستی هستند پرداخت می شود.

وی همچنین از تهیه 10 ویلچر ورزشی ویژه معلولان به ارزش 60 میلیون تومان خبر می‌دهد تا در اختیار معلولان علاقمند به شرکت در فعالیت ها و مسابقات ورزشی قرار گیرد. به گفته وی 430 نفر از معلولان استان فعالیتهای ورزشی انجام می دهند.

مسیر دیگری در پیش می‌گیریم تا به مرکز توان‌بخشی و نگهداری حضرت‌ ابوالفضل(ع) برسیم. جایی که به گفته یوسف غفرانی؛ مسئول این مرکز 257 مددجو اعم از معلول ذهنی و جسمی و افرادی با اختلالات روانی به صورت شبانه روزی در آن نگهداری می ‌شوند و اغلب تجهیزات آن و حتی اقلام مصرفی چون گوشت و برنج و دیگر وسایل مورد نیاز توسط خیرین تهیه و تامین می‌شود. 

۱۲۵ نفر پرسنل در مرکز توانبخشی حضرت‌ ابوالفضل(ع) به مددجویان ارائه خدمت می‌کنند

غفرانی می گوید: برخی از این بیماران به صورت  دوره ای خدمات فیزیوتراپی دریافت می کنند و اغلب خورد و خوراک آنها نیز مطابق برنامه‌ای است که مشاوران تغذیه در اختیار آنها قرار می‌دهد. به گفته وی ۱۲۵ نفر پرسنل در این مرکز و در قسمتهای مختلف به مددجویان ارائه خدمت می کنند. 

​

مددجویانی که بعضی فقط  به صورت خوابیده بر روی تخت خود قرار گرفته اند و حتی توان نشستن نیز ندارند و اینکه اگر این افراد سالم بودند چه رویاهایی که دنبال نمی کردند و اکنون حتی از انجام کارهای اولیه خود عاجزند. 

و آنچه که در تمام این مدت ذهن مارا درگیر می کند این است که آیا نمی شد جلوی‌تولد این افراد را که هرکدام به گفته مدیر کل استان ماهانه  17 میلیون تومان هزینه بر خانواده خود تحمیل می کنند، گرفته شود؟ 

 چرا قانون لغو غربالگری جنین تصویب شد؟ آیا جامعه  سالمند ما در سالهای بعد توان نگهداری این دست معلولان را خواهد داشت؟