به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری موج، تعرفه خدمات خاص پزشکی قانونی هر ساله طبق ماده سه قانون تشکیل سازمان پزشکی قانونی کشور و آیین نامه اجرایی ماده ۸ همین قانون، بعد از تایید رئیس قوه قضائیه به منظور عملی شدن به ادارات کل استان ها و مراکز ابلاغ می‌شود. مراکز پزشکی قانونی موظف هستند تعرفه های خدمات پزشکی قانونی را مطابق آیین نام جدید اخذ و به حساب خزانه واریز کنند و بخشی از این تعرفه مربوط به مومیایی کردن اجساد است.

در کل دو نوع مومیایی کردن وجود دارد. طبق علم باستان شناسی، انسان هایی هستند که به واسطه شرایط خاص اقلیمی و جغرافیایی مثل قرار گرفتن در معادن نمک، بیابان ها با آب و هوای گرم و سوزان یا مکان های سرد و یخ زده، پس از مرگ اجسادشان به همان شکلی که در زمان حیات بوده بدون تجزیه محافظت شده و از خطر از بین رفتن محفوظ مانده اند، مانند مرد نمکی که جسدش در معدن نمک چهرآباد در استان زنجان پیدا شد. 

 اما یک نوع دیگر از مومیایی کردن هم وجود دارد که به عنوان مومیایی کردن مصنوعی شناخته می‌شود. این روش مومیایی، فرایندی است که با استفاده از روش های مختلف توسط متخصصان برای جلوگیری از روند فساد یک جسد همچون تغییر رنگ، خروج مایع از منافذ جسد، باد کردن و متعفن شدن جسد و … صورت می‌گیرد. در این روش در ابتدا معده و روده فرد متوفی که محتویات آن دارای آلودگی بالاست خارج شده و سپس برای انجام مومیایی آماده می‌شود. 

مراحل مومیایی کردن اجساد در ایران

مسعود قادی پاشا در ارتباط با مومیایی کردن اجساد در کشور در گفتگویی اظهارداشت: از هر کشور دیگری اگر فردی تابعیت ایران داشته باشد یا در کشور ما زندگی کند، در صورت فوت، بررسی جسد، کالبدشکافی آن و... در صورت نیاز در پزشکی قانونی انجام می گیرد.

وی  در ادامه با بیان اینکه پس از این مسئله، جسد ضدعفونی و مومیایی شده و در صورت اینکه درخواستی باشد که به کشور دیگری تحویل داده شود، این عمل صورت می گیرد در مورد روند مومیایی کردن اجساد گفت: به طور کلی اجسادی که نیاز به انتقال به سایر کشورها را داشته باشند، مومیایی شدن آنها در پزشکی قانونی انجام می‌گیرد تا از این طریق از روند فساد جسد جلوگیری شود.

روش مومیایی کردن در ایران

در برخی کشور ها از روش انجماد، استفاده از انواع مواد شیمیایی، فیکساتور و روش‌های دیگر استفاده می‌شود اما در ایران این اقدام با استفاده از برخی مواد شیمیایی خاص صورت می‌گیرد. در ابتدا متخصصان مواد داخل روده و معده جسد را خالی می‌کنند و بعد با استفاده از دستگاه مخصوص مواد شیمیایی از طریق عروق به داخل تمامی بافت‌ها هدایت می شود. این اقدام موجب می شود تا در مدتی که برای نقل و انتقال جسد تا کشور مقصد صرف می شود جسد فاسد نشده و ظاهر خود را تا لحظه تدفین از دست ندهد.

بعد از انجام مراحل مومیایی شدن جسد در سردخانه پزشکی قانونی رفته تا تمامی مراحل قانونی آن انجام شود و بعد از این مراحل جسد منتقل می شود.

به گفته قادی پاشا، جسد معمولا بعد از 24 تا 48 ساعت و بسته به دمای نگهداری آن، به سمت روند فساد رفته و در صورت مومیایی شدن، به دلیل اینکه مواد به جسد تزریق شده تا آب امحا و احشا کشیده شود، جسد به سمت خشکی رفته و فساد در آن صورت نمی گیرد و بر این اساس، مدت زمان فاسد شدن جسد بسیار با تأخیر همراه می شود.

وی با بیان اینکه از لحاظ شرعی نیز مومیایی کردن جسد موانعی ندارد، گفت: تنها با مومیایی کردن، آب امحا و احشا جسد را گرفته و مانع از فساد آن می شویم و این عمل امروزه از طریق تزریق مواد به داخل جسد صورت می گیرد، در حالی که در قدیم این مسئله از طریق نخ کتان و استفاده از موم انجام می شد.

مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران عنوان کرد: در صورتی که جسد در محیطی سرد و خشک یا گرم و خشک باشد، به صورت طبیعی به سمت مومیایی شدن پیشرفته و دربسیاری از قسمت های جنوبی کشور، خود به خود اجساد حالت مومیایی پیدا می کند.

مدیرکل پزشکی قانونی تهران در پاسخ به اینکه هزینه مومیایی کردن هر جسد در پزشکی قانونی چقدر است، گفت: طبق جدول تعرفه های پزشکی قانونی هزینه مومیایی کردن به تنهایی 3 میلیون تومان است. البته هزینه نگهداری، تابوت و غیره هم در تعرفه ها عنوان شده است.

مومیایی کردن اجساد اموات در کشور ممنوع است

وی در پاسخ به اینکه آیا اگر یک شهروند ایرانی درخواست کند تا امواتش مومیایی شود این کار را انجام می دهید گفت: مومیایی کردن اجساد در ایران ممنوع است و این کار تنها برای اتباع خارجه که در کشور فوت می کنند و برای سالم ماندن جسد و جلوگیری از فساد جسد در مسیر انتقال انجام می شود.

نظر آیت الله العظمی مکارم شیرازی درباره مومیایی کردن اجساد 

آیت الله مکارم شیرازی در پاسخ به این سوال که  آیا وراث می توانند جسد مورّث خود را به جاى دفن در قبر، به صورت مومیایى یا در شیشه الکل نگهدارى نماید؟ این کار در صورت عدم جواز، مجازات دارد، گفت: این کار جایز نیست و مشمول تعزیر است مگر در صورتی که ضرورتی ایجاب نماید.

نظر آیت الله هاشمی شاهرودی درباره حکم مومیایی کردن میت مسلمان

هاشمی شاهرودی در پاسخ به این سوال که  آیا مومیایی کردن جنازه میت مسلمان جایز است، گفت: در صورتى که قبلا میّت تجهیز شده باشد (غسل و کفن کاملاً انجام شده باشد) مومیایى کردن میّت مسلمان فی نفسه اشکال ندارد بشرط عدم قطع اجزا بدن وعدم هرگونه هتکى نسبت به حرمت میت مسلمان وعدم تأخیر در کفن و دفن میت.