به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج،حال جنگل های شمال کشور خوب نیست و اندک اندک به سمت نابودی پیش می روند، جنگل هایی که شاید به تاریخ بپیوندند.

کارشناسان معتقدند درختان جنگل های هیرکانی آخرین دوره زندگی خود را سپری می کنند زیرا بیماری ها و آفات وارداتی به جان آن ها افتاده است و تیشه به ریشه شان می زند.

میثم فلاح راد  گیاه شناس در این خصوص به موج گفت :‌ درختان جنگلی در استان گیلان با آفات و بیماری های مختلفی دست و پنجه نرم می کنند پروانه برگ خوار، پوست‌خوار شمشاد، پروانه سفید اشجار، پروانه ابریشم‌باف ناجور، سوسک برخوار توسکا و نیز بیماری بلایت شمشاد و شانکر شاه بلوط از جمله آفاتی است که در سال های اخیر به جان این این درختان کهنسال افتاده است و کمر به نابودی آنها بسته است

وی در ادامه افزود :‌ اما در این میان بیشترین آسیب به شمشادهای گیلان رسیده است زیرا از سال ۹۳ اولین نشانه های آفت شب پره در این درختان دیده شده است و تا به امروز مهار آن ها ممکن نشده است.

فلاح راد با اشاره به اینکه آفت پروانه برگ خوار وارداتی است ادامه داد:شمشادهای شمال در مساحتی بالغ بر ۲۵ هزار و ۸۹ هکتار پراکنده شده اند.

این گیاه شناس در خصوص این آفت توضیح داد: این پروانه به طور طبیعی در شرق آسیا زندگی می کند. ده سال قبل آلمانی ها از طغیان این آفت در کشورشان خبر دادند و این گستردگی ادامه پیدا کرد تا از طریق جنگل های آذربایجان وارد ایران شد، اما بیماری بلایت که بازهم شمشادها را درگیر کرده است ۷ سال پیش برای نخستین بار در ایران دیده شده است آن موقع این بیماری تنها در تالش دیده می شد اما امروزه مرز آن تا گلستان کشیده شده است.

فلاح راد ادامه داد: عامل این بیماری، نوعی قارچ است و باعث چروکیدگی و ایجاد لکه‌های قهوه‌ای در برگ گیاه و مرگ سریع و گسترده بافت‌ها در بخش عمده یا همه قسمت‌های هوایی گیاه می‌شود.

این کارشناس معتقد است شمشاد هیرکانی، درختی همیشه‌ سبز و بومی در جنگل‌های هیرکانی در شمال ایران است که در فهرست گونه‌های گیاهی در خطر انقراض اتحادیه بین‌المللی حفظ طبیعت (IUCN) قرار دارد و در سال‌های اخیر بر اثر شیوع بیماری سوختگی و آفت شب‌پره، آسیب زیادی دیده است.

چندی پیش قائم‌مقام دفتر حفاظت و حمایت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور نیز اعلام کرد : از ابتدای امسال تاکنون ۶۶ هزار و ۸۸۷ هکتار از جنگل‌های هیرکانی در استان‌های گیلان، مازندران و گلستان بر اثر آفت‌ها و بیماری‌های درختی خسارت دیده است.

مسعود ملکی افزود: بیش‌ترین خسارت، مربوط به بیماری وارداتی سوختگی شمشاد بود که به تنهایی ۵۲ هزار هکتار از عرصه‌های جنگلی شمال کشور را آلوده کرده است.

وی درباره مهم‌ترین اقدامات انجام شده برای مهار آفات و بیماری‌های درختان جنگلی، به‌ویژه آفت و بیماری شمشاد افزود: شناسایی مناطق آلوده به آفت و بیماری و تهیه نقشه پراکنش و همچنین شناسایی نوع آفت یا بیماری، نخستین گام ما بود.

ملکی ادامه داد: اقدام دیگر ما، اجرای برنامه‌های آموزشی برای آشنایی مجریان و بهره‌برداران و کارشناسان با نوع آفت یا بیماری و آثار آن‌ها در قالب کارگاه‌های آموزشی و تهیه دستور کار اجرایی برای مدیریت بعضی آفات و بیماری‌ها بود.

 ملکی تأکید کرد: البته اقدامات واپایشی (کنترلی) در مساحت‌های محدود انجام شد، ولی به علت مشکلات مالی ادارات کل منابع طبیعی و هزینه‌های بسیار بالای واپایش بیماری و به دلیل مقاومت بیماری و همچنین وسعت، سرعت و شدت انتشار آن و شرایط محیطی، این اقدامات چندان موثر نبوده است.

وی یادآور شد: لازم است اقدامات حفاظتی - حمایتی از قبیل شناسایی پایه‌های مقاوم، تکثیر شمشاد به روش ریز ازدیادی (کشت بافت)، کشتِ درون‌شیشه‌ای، نگهداری در شرایط فراسرد، تولید نهال در محیط بسته (گلخانه) و نظایر آن انجام شود. این مسئول سازمان جنگل‌ها درباره آخرین وضعیت آفت شب‌پره شمشاد نیز گفت: بر اساس آخرین آمار و اطلاعات دریافتی، در حدود پنج هزار هکتار از رویشگاه‌های شمشاد شمال کشور در استان‌های گیلان و مازندران به این آفت آلوده هستند.

ملکی افزود: با توجه به این‌که مدت زمان زیادی از وقوع این آفت در کشور نمی‌گذرد (کمتر از یک سال)، سرعت و شدت گسترش و خسارت آن به حدی بود که با ایجاد چهار نسل و تراکم بسیار بالا توانست آسیب فراوانی به شاخه و برگ و حتی پوست تنه درختان شمشاد وارد کند.

او بیان کرد: در این باره نیز اقدامات واپایشی با استفاده از روش میکروب‌شناختی، شکار با نصب تله‌های نوری و فرومونی انجام شد که با توجه به مشکلات ناشی از شرایط بیماری سوختگی شمشاد، توفیقی حاصل نشد و ضرورت دارد سازمان‌های مختلف متولی منابع طبیعی، محیط زیست، حفظ نباتات، گردشگری، موسسات تحقیقات جنگل و گیاه‌پزشکی کشور، دانشگاه‌ها و مراکز علمی دیگر برای اتخاذ تصمیم و راهکارهای درست و سازگار و عملی، اقدام کنند.

قائم‌مقام دفتر حفاظت و حمایت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور گفت: الان کرمینه‌های (لاروهای) آفت شب‌پره در حال زمستان‌گذرانی در لابه‌لای برگ‌ها و به حالت چسبیده درون پیله‌های سفیدرنگ هستند و در بعضی روزها با گرم‌شدن نسبی هوا از پیله خارج می‌شوند و غذا می‌خورند. به گفته ملکی، به نظر می‌رسد در سال آینده مشکلات حادتری در عرصه‌های شمشاد از نظر خسارت و گسترش آفت رخ دهد.

وی در عین حال تأکید کرد: یکی از اقدامات مفیدی که در حال پیگیری است، تولید حدود یک میلیون نهال شمشاد در شرایط ویژه است.

این مسئول سازمان جنگل‌ها خاطرنشان کرد: ادارات کل منابع طبیعی درگیر مشکل بودجه و تأمین امکانات و تجهیزات مربوط به پیشگیری و واپایش آفت هستند و لازم است دولت و سازمان‌های مرتبط همکاری کنند، وگرنه با زوال و نابودی توده‌های شمشاد در آینده‌ای نزدیک مواجه خواهیم شد.