به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، دولت اعلام کرده که قرار است به زودی بخش دوم اصناف و مراکز تجاری در شهرهای بزرگ و بخصوص تهران بازگشایی شوند. این درحالی است که بسیاری از کارشناسان و پزشکان و حتی مدیران سلامت کشور، به شدت با این اقدام مخالف هستند و معتقدند که این تصمیم می تواند به فاجعه ای ملی منجر شود. در تهران اما این وضعیت شاید بغرنج تر باشد، چرا که بازگشایی صنوف در همین یکی دو هفته اخیر نیز نشان داده که مجددا داریم به روزهای اوج کرونا و افزایش تدریجی مبتلایان نزدیک می شویم.

از سویی، یکی از نهادهایی که وظیفه تامین سلامت شهر را برعهده دارد شهرداری و به تبع آن، شورای شهر است؛ چرا که عملا اداره کلانشهر چند میلیونی تهران بدون حضور مدیریت شهری بی معنا و غیرممکن است. با این وجود به نظر می رسد مدیران ارشد کشورعلاقه ای ندارند که نظرات اعضای شورا و شهرداری تهران که درصف مقدم مبارزه با کرونا هستند را در تصمیم گیری هایشان لحاظ کنند و آنها را دخالت در امور دولت می دانند. همین مساله اتفاقا باعث اختلافی جدی بین دولت و شهرداری و شورا شده است تاجاییکه برخی از اعضای شورا چند روز قبل آمار ستاد کرونا را غیرواقعی عنوان کرده بودند و در مقابل ستاد کرونا نیز در انتقادی تند و تیز، از اعضای شورا خواسته بود تا در حیطه وظایف خودشان اظهارنظر کنند. با این وجود شنیدن و خواندن سخنان ناهید خداکرمی، رییس کمیته سلامت شورای شهر تهران می تواند ابعاد جدیدی از وضعیت کرونا در تهران را برایمان ترسیم کند. سخنانی که ترکیبی است از انتقادها و گلایه ها و واقعیت هایی در مورد آنچه در انتظار تهران در روزهای آینده و پس از بازگشایی مرحله دوم اصناف خواهد بود، است.  

 این روزها با بازگشایی اصناف و مراکز تجاری و اداری شاهد افزایش ترددها و تجمع ها در سطح شهر هستیم. از دید شما به عنوان رییس کمیته سلامت شورای شهر که یکی از وظایف آن رصد سلامت شهر و شهروندان است، واقعا این اقدام را تصدیق می کنید؟ و اینکه فکر نمی کنید که این تصمیم، می توانید باعث اوج گیری مجدد کرونا در پایتخت شود؟

اینکه می گویید ما مسئول رصد سلامت شهر هستیم تا حدودی درست است. چون وظایف شهرداری براساس بند 10 ماده 55 قانون شهرداری ها کاملا مشخص است. براساس این بند، برای شهرداری در مواقع بحرانی وظایفی ترسیم شده که باید توسط شهرداری ها اجرا شود تا تضمینی باشد برای سلامت شهروندان. ما هم بر همین مبنا، از هفته اول آغاز مشاهده ویروس کرونا با تمام توان تلاش کردیم تا ضمن مشارکت در تضمین سلامت شهروندان و ضدعفونی کردن شهر، وظایفی که ستاد مبارزه با کرونای استان تهران برایمان مشخص کرده بود را نیز به بهترین وجه انجام دهیم.

حتی مصوبه ای را برای مدیریت و کنترل پیشگیری از انتشار ویروس کرونا در شورا به تصویب رساندیم تا شهرداری از لحاظ قانونی مشکلی برای انجام وظایف محوله و به همان نسبت، بعدها بهانه ای برای قصور احتمالی در این زمینه را نداشته باشد.

تهران باید قرنطینه می شد

اما در عین حال اختیارات ما در شورا محدود است و نمی توانیم برای شهر و اداره آن تصمیم بگیریم. به عنوان مثال در جلسه 4 اسفندماه سال گذشته و در صحن شورا از شهرداری درخواست کردیم تا نحوه تردد در شهر و حتی ورودی خودورها به پایتخت را پیگیری کند. در واقع از نهادهای بالادست و مسئول بخواهد تا هر چه سریعتر فکری برای ترددهای بی رویه خودروها در معابر بکنند. ولی از آنجاییکه متاسفانه در کشور ما با نوعی رخوت و کندی در تصمیم گیری مدیریتی مواجهیم و اصولا مدیران ارشد چندان اعتقادی به شنیدن صدای کارشناسان خارج از نهادهای خود ندارند! در این مورد هم صدای ما شنیده نشد. بنابراین از دید ما به عنوان مدیران شهر، باید تهران قرنطینه می شد. ولی باز هم همانطور که گفتم، از آنجاییکه ما مسئول تصمیم گیری در این زمینه نبودیم، قاعدتا فریادهایمان راه به جایی نبرد. نه ما، که حتی وزارت بهداشت هم به نوعی نظرش همین بود ولی در طول این مدت به خاطر فشارهای زیادی که روی این وزارتخانه بوده، در بسیاری از مواقع مجبور شده تا از مواضع خود کوتاه بیاید. 

این را برچه اساسی می گویید؟ یعنی با وزارت بهداشت تعامل دارید؟

بله. یکی از دستاوردهای خوب کرونا این بود که در مدت زمانی که از آغاز آن می گذرد، شاهد تشکیل کمیته مشترکی بین وزارت بهداشت، سه دانشگاه علوم پزشکی و شورا و شهرداری بودیم. اتفاقا این سه نهاد هماهنگی واقعا بسیار خوبی با هم داشته اند و خروجی آن یکسری دستورالعمل ها و تصمیم های اجرایی برای شهر بود. خوشبختانه عید نوروز کمک بسیار خوبی بود برای اینکه کرونا تا حد زیادی کنترل شود. اما متاسفانه بعد از تعطیلات و بدون درنظر گرفتن نقطه نظرات کارشناسی وزارت بهداشت و شورای شهر و شهرداری، به یکباره شاهد بازگشایی بسیاری از اصناف و ادارات بودیم که می توانست خطری جدی برای شهر 8 میلیونی تهران باشد.

دولت می توانست در بحران کرونا بهتر عمل کند

البته این دیدگاه کارشناسی ما بود که معتقدیم اولویت باید با سلامت شهروندان باشد.  ولی از منظری دیگر و از آنجاییکه کشور ما به خاطر تحریم ها و شرایط نابسامان اقتصادی در وضعیتی سخت و حتی بحرانی قرار دارد و دست دولت واقعا خالی است، دولت شاید چاره ای جز بازگشایی اصناف و ادارات را نداشت. چون اگر چرخه اقتصادی کشور به جریان نمی افتاد معلوم نبود چه خواهد شد. گرچه معتقدم دولت می توانست بسیار بهتر از این عمل کند و با کمک گرفتن از نخبگان و کارشناسان حوزه های مرتبط، راهکارهایی را برای برون رفت از این شرایط در پیش می گرفت که هم سلامت شهروندان تضمین شود و هم اقتصاد جامعه آسیبی جدی نبیند.

یعنی معتقدید که این بازگشایی می تواند باز هم باعث افزایش آمار مبتلایان و تلفات ناشی از آن شود؟

مسلما همین طور است. کما اینکه در چند روز گذشته شاهد افزایش تدریجی آمار مبتلایان در تهران بودیم که می تواند درصورت تداوم این رویه، منجر به موج دوم اوج گیری مبتلایان به کرونا در پایتخت شود. ببنید، درست است که با تلاش و مهارت پزشکان کشورمان آمار خوب و شاید بی سابقه ای در مورد درمان شوندگان داشتیم ولی، این دلیل نمی شود که فکر کنیم بیماری مهار شده و یا اینکه دیگر اوج نخواهد گرفت.

ضمن آنکه در کنار کادر پزشکی، خود شهروندان هم نقش بی مانندی در کنترل نسبی کرونا در شهرهای بزرگ و بخصوص تهران داشته اند. چه بسا اگر مردم خودشان فاصله گذاری های اجتماعی را رعایت نمی کردند، شاید شاهد فاجعه ای ملی بودیم. من وقتیکه رفتار مردم کشورمان را با سایر کشورها مقایسه می کنم، به خوبی تفاوت آنها را احساس می کنم. شهروندان ما بدون هیچ گونه اعمال فشاری و به صورت داوطلبانه تمام تلاش خود را برای خود مراقبتی و رعایت بهداشت می کنند تا هم خودشان و هم خانواده و اطرافیانشان کمتر به این ویروس منحوس و البته خطرناک مبتلا شوند. این چیزی نیست جز آثار اصالت فرهنگی مردم ایران زمین.  

ولی گویا قرار است بقیه صنوف و مراکز تجاری هم در تهران و سایر شهرها بازگشایی شوند که به این ترتیب تقریبا زندگی به روال گذشته برخواهد گشت. خب در چنین شرایطی و با رویه ای که شما عنوان می کنید، به نظر می رسد اوج گیری مجدد کرونا واقعا دور از ذهن نباشد.

متاسفانه همین طور است. در عمل، گام دوم بازگشایی صنوف می تواند خطری جدی و تهدیدی برای پایتخت و سلامت شهروندان باشد. چون از لحاظ علمی، افزایش تردد و رفت و آمدهای شهری از مهمترین دلایل گسترش ویروس کروناست. ولی همانطور که گفتم کاری از دست ما برنمی آید! چون تصمیم گیرنده، نهادهای دیگری هستند. ما در حیطه وظایف خودمان پیشنهاد برداشته شدن طرح ترافیک را داشتیم که عملیاتی شد ولی تصمیم گیری در مورد بقیه موارد، خارج از اختیارات ماست. تنها کاری که می توانیم بکنیم این است که از دولت بخواهیم تا اگر هم می خواهد بقیه صنوف را نیز بازگشایی کند، پروتکل های سخت گیرانه ای را تدوین و اجرایی کند تا سلامت شهروندان آسیب کمتری ببیند.       

پس یعنی وزارت بهداشت هم از دید کارشناسی، مخالف بازگشایی صنوف بوده و هست؟

بله. ولی خب تصمیم ها جای دیگری گرفته می شود! من گاهی واقعا دلم برای دکتر زالی (رییس ستاد مبارزه با کرونای تهران) می سوزد. چون تصمیم ها و نقطه نظرات این ستاد، همگی نصفه و نیمه اجرا می شود. بخصوص اینکه آنها در خط مقدم مبارزه با کرونا هستند و از نزدیک هر روز روند حرکتی ویروس را در پایتخت رصد می کنند و می دانند دقیقا وضعیت چگونه است. بنابراین وقتیکه دکتر زالی از شرایط کنونی اظهار نگرانی می کند؛ در حقیقت هشداری است برای همه ما که باید واقعا همگی به شدت نگران باشیم و از خودمان مراقبت بیشتری کنیم، وگرنه برای ما ایده آل این بود که فاصله گذاری اجتماعی که از نیمه دوم اسفندماه آغاز شده، تا نیمه دوم اردیبهشت هم ادامه پیدا می کرد. ولی حالا که قرار است بازگشایی ها ادامه پیدا کند، درخواست می کنیم یک مقدار فاصله زمانی بازگشایی ها را طولانی تر کرده و عجله نکنیم!  یادمان باشد که تهران، پایتخت ایران است و نمی توانیم آن را به شکل انتزاعی اداره کنیم بلکه هر اتفاقی که در تهران رخ دهد؛ ممکن است در آینده ای نزدیک در سایر شهرها هم اتفاق بیافتاد. ضمن آنکه مردم هم باید خودمراقبتی بیشتری از خود داشته باشند. مثلا براساس مطالعاتی که ما در شهرداری داشته و داریم، در تهران شهروندانی که فشارخون داشته اند بیشتر در معرض ابتلا به کرونا و مبتلا شدن حاد آن بوده اند. پس باید علاوه بر بیماران مبتلا به عوارض قلبی و تنفسی، باید شهروندانی که فشار خون دارند نیز به شدت مراقب خود باشند.