به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری موج، با وجود گذشت سه ماه از انتشار ویروس کرونا در تهران همچنان انتقادهای زیادی به عملکرد مدیریت شهری مطرح می شود. اینکه برچه اساسی معابر این همه با هزینه ای گزاف ضدعفونی می شوند ولی در عوض، شهرداری همچنان به دنبال اجرا شدن طرح ترافیکی است که می تواند باعث افزایش حجم مسافرت ها با مترو و اتوبوس و در نهایت افزایش مبتلایان به کرونا شود. محمدحسین بوچانی، رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران اما معتقد است که تمامی اقدامات شهرداری برگرفته از تجارب سایر کشورها است. وی از بیش از ۱۲۰ پژوهشی می گوید که در مورد آثار کرونا بر زندگی پایتخت نشینان تهرانی داشته و دارد. از آمار مناطقی که بیشترین مبتلایان را داشته اند تا آثار روانی کرونا بر مردم تهران.

در طول سه ماهی که از آغاز انتشار ویروس کرونا می گذرد شاهد انتقادهای فراوانی نسبت به عملکرد مدیریت شهری در این حوزه بودیم. اما شهرداری در پاسخ به اکثر این انتقادها همیشه استدلال می کرد که این اقدامات بر اساس پروتکل های بین المللی و تجارب سایر کشورهاست. اقداماتی مانند ضدعفونی کردن معابر و مراکز عمومی، توقف اجرای طرح ترافیک و.... از سویی چند وقت پیش در خبری از زبان شما خواندم که گویا تعداد زیادی تحقیق و پژوهش در مورد کرونا و تاثیرات آن روی زندگی شهری پایتخت نشین ها داشته اید. اولا این تحقیقات در مورد کدام بخش های کرونا بوده و اینکه آیا واقعا نتایج آن در عملکرد شهرداری لحاظ شده است یا خیر؟

ما در مورد کرونا و کلا، همه بحران ها با دو نوع تصمیم گیری و واکنش مواجهیم. یکی تصمیم گیری هایی که در سطح ملی انجام می شود مثل تصمیم گیری در مورد بسته شدن مدارس و دانشگاه ها، صنایع و.... و یکسری تصمیم گیری ها که باید به صورت محله ای در شهرها گرفته شود. در بخش اول ما دخالتی نداشتیم. تمرکز ما  بیشتر روی این مساله بود که تجارب شهرهای بزرگ جهان مثل توکیو، سئول، لندن و.... در مورد کرونا را به سرعت جستجو کنیم و آن را برای استفاده در تهران بومی سازی کنیم. مثلا برای ما خیلی مهم بود که بدانیم پروتکل های جهانی در مورد دفن فوت شدگان یا انتقال آنها از بیمارستان ها و محل فوت به آرامستان ها باید چگونه باشد؟ یا اینکه توزیع مواد غذایی و بازارهای میوه و تره بار در شهری مثل تهران باید تابع چه دستورالعملی باشد؟ یا مثلا شستشوی وسایل حمل و نقل عمومی تابع چه دستورالعمل هایی باید باشد ؟ .... ما به دنبال جوابی برای این سوال ها و ده ها سوال دیگری بودیم که تهران و شهروندان با آن مواجه بودند. برای همین در گام اول شروع کردیم به جستجوی تجارب سایر کشورها و شهرهای بزرگ جهان در رویارویی با کرونا. نتایج این جستجوها نیز همگی در اختیار شهرداری قرار می گرفت تا در اداره شهر از آنها استفاده شود. از سویی طبق قراردادی که با دانشگاه های تهران، پزشکی ایران و شهید بهشتی داشتیم مطالعات گسترده ای روی جامعه ای 4 هزارنفری از تهرانی هایی که به کرونا مبتلا شده بودند، انجام شد که اتفاقا نتایج جالبی را هم به همراه داشت. گزارش کامل این تحقیق هم به ستاد مبارزه با کرونای تهران ارسال شده است.

یعنی در این مطالعات مشخص شده بود که کدام مناطق آلوده تر هستند؟

بله. یکی از فاکتورها همین بود. اما شاید بد نباشد که بدانید در مورد تعداد مبتلایان تفاوت معنا داری بین مناطق مختلف وجود نداشت. یعنی میزان ابتلا تقریبا در همه مناطق در یک سطح بود. اما در مورد فوت شدگان ناشی از کرونا آمار در مناطق مختلف با هم تفاوت آشکاری داشتند. 

مثلا فوتی های کدام مناطق بیشتر بودند؟

این گزارش محرمانه است و در اختیار ستاد ملی کرونا قرار دارد و آنها باید جزییاتش را اعلام کنند. ولی همین قدر بگویم که به طور کلی مناطق جنوبی و مرکزی تهران بیشترین تعداد فوتی ها را داشتند. مثلا اگر درست به خاطر داشته باشم منطقه ۱۲ جز مناطقی بود که بیشترین آمار فوتی ها را داشت. ما نتایج این مطالعات را در اختیار ستاد کرونای تهران  قرار دادیم تا آنها مطابق این پژوهش ها، برای مقابله با کرونا برنامه ریزی کنند.

و سن مبتلایان به کرونا در تهران بیشتر در چه طیفی بود؟

بطورمتوسط سن مبتلایان 59 سال بود. 

در این پژوهش روی ابعاد روحی - روانی مبتلایان به کرونا هم بررسی شده بود؟

بله. اتفاقا یکی از فاکتورها همین بود. نتایج این بررسی ها نشان می داد قریب 45 تا 50 درصد بهبود یافتگان ناشی از بیماری کرونا درتهران به انواع بیماری های روحی روانی مبتلا شده اند. این بیماری ها بخصوص در زنان بیشتر از مردان بود. 

در مورد طرح ترافیک چطور ؟ آیا در این مورد هم تحقیقاتی انجام شده بود؟

بله. یکی از مهمترین عوامل موثر در انتقال کرونا، کنترل و محدود کردن حمل و نقل و تردد در سطح شهرها بود. تحقیقات ما نشان می داد که در تمامی شهرهای بزرگ جهان در اوج انتشار ویروس کرونا، سیاست مدیران شهری در درجه اول ماندن در خانه ها و تردد هر چه کمتر در سطح معابر بود و در وهله دوم، استفاده کمتر شهروندان از سیستم های حمل و نقل عمومی بود. حتی براساس پروتکل های بین المللی بهترین گزینه برای  تردد در شهرها، استفاده از دوچرخه بود. در تهران هم با توجه به هشدارها و توصیه هایی که به مردم شد خوشبختانه استفاده از مترو و اتوبوس در روزهای اوج انتشار کرونا به شدت کاهش پیدا کرد بطوریکه در این ایام؛ حدود 70 درصد از ظرفیت وسایل حمل و نقل عمومی ما خالی بودند. بنابراین همانطور که گفتم پروتکل های بین المللی و تجارب شهرهای بزرگ همگی توصیه می کردند که "باید" اولا حمل و نقل در سطح شهرها به حداقل برسد و ثانیا اگر قرار به تردد است باید حمل و نقل عمومی گزینه آخر باشد.

اما این که عملا با سیاست های شهرداری مغایرت دارد! از آن طرف نتایج تحقیقات و پژوهش های شما تاکید می کند که باید استفاده از حمل و نقل عمومی به حداقل برسد و از سویی شهرداری تاکید دارد که باید طرح ترافیک مجددا اجرایی شود! مگر شما نتایج تحقیقاتتان را به مسئولان شهرداری منعکس نکرده اید؟

چرا... ما همه این گزارش ها را به شهرداری و بخش های مرتبط با آن ارسال کرده ایم .... ولی خب ما فقط مسئول انجام این تحقیق ها هستیم و باید نتایج آن را منعکس کنیم. اما تصمیم گیری با خود مدیران شهرداری است و ما دخالتی در آن نداریم. 

خود شهرداری حدود ۶۰ هزار نیرو دارد که گفته می شود تمامی آنها غربال شده اند. نتایج این غربالگری منتشر نمی شود؟

همانطور که گفتید شهرداری در مدت یاد شده تمامی 58 هزار نیروی خود را تحت پوشش غربالگری قرار داد که واقعا کار بزرگی بود و هیچ سازمانی نتوانسته بود این کار را انجام دهد. نتایج این غربالگری هم در حال استخراج است که به زودی به نهادهای مرتبط اعلام خواهد شد.

الان هم باز رصد شهر تهران در برابر کرونا ادامه دارد؟

بله.  البته در برخی موارد جنس تحقیقات تا حدودی عوض شده است. مثلا ما حالا به دنبال این هستیم که بهترین ماده ضدعفونی کننده برای معابر که کمترین تاثیر را روی محیط زیست داشته باشد، کدام ماده است؟ ولی در هر صورت تاکنون بیش از 120 تحقیق و پژوهش با موضوع کرونا در سطح شهر تهران انجام شده که همچنان هم ادامه دارد.