به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج؛ دهه سوم اسفندماه سال ۹۸ درست چند روز بعد از آغاز قرنطینه خانگی ناشی از گسترش ویروس کرونا، در شرایطی که وزارت بهداشت تلاش می کرد تا ثابت کند که آمار و گزارش هایی که منتشر می کند؛  واقعی و بر مبنای شفافیت است، اعلام شد که سامانه ای برای معرفی نقاط پر خطر محله های پرخطر شهرهای مختلف کشور ایجاد شده تا شهروندان این محلات، مراقبت بیشتری از خود داشته باشند. در آن زمان، در خبری که وزارت بهداشت با افتخار در مورد این سامانه منتشر می کرد آمده بود:  "مرکز تحقیقات بیماری های غیرواگیر پژوهشگاه علوم و غدد متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، با همکاری بانک مرکزی و معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و با استفاده از زیرساخت RABIT، امکان بررسی محلات پرخطر شهرستان های کشور بر اساس تردد بیماران مبتلا به کرونا را فراهم ساخته است. این اطلاعات به صورت مرتب در حال به روز رسانی هستند.  برای ساکنین محله های پر خطر حتما توصیه می شود موارد آموزشی مندرج در سامانه را با دقت مطالعه کرده و اجرا نمایند. همچنین در بخش خودارزیابی شما می توانید وضعیت خود از نظر ابتلا به بیماری کرونا را بررسی کنید."

به عبارتی قرار بود این سامانه در همان زمان مرجعی باشد برای انتشار آخرین اطلاعات در مورد کرونا در کشور و تلاشی برای شفاف سازی در این زمینه. گرچه همان زمان هم انتقادهایی به این اقدام وزارت بهداشت وارد می شد. انتقادهایی مانند اینکه چرا در حالیکه سامانه خود ارزیابی کرونا ایجاد شده، بخشی از این سایت دوباره به ارزیابی کرونا، آنهم به شیوه ای متفاوت و ابتدایی تر از سایت خودارزیابی کرونا، اختصاص پیدا کرده است یا اینکه چرا اطلاعات و اخبار؛ مطالب آموزشی و نظرسنجی های بارگذاری شده در این سایت وجاهت علمی چندانی ندارد و همان اطلاعات عمومی است که هر روز در تمامی سایت ها و کانال های فضای مجازی منتشر می شود.

سایتی برای یک ماه

این سایت دارای ۴ بخش مختلف شامل: سوالات متداول، مناطق پرخطر، اینفوگرافیک و بخش مشارکت های عمومی است که البته دو بخش ابتدایی آن به نوعی یکسان است یعنی هر دو حاوی مطالب علمی کاربردی زندگی روزمره شهروندان است! در بخش اینفوگرافیک این سایت نیز که قرار بود ابزاری باشد برای اطلاع رسانی آسان و ساده به شهروندان در خصوص کرونا و رفتارهایی که در مواجهه با آن باید در پیش بگیرند نیز، تبدیل به بخشی شده که تا امروز تنها ۱۱ تصویر اینفوگرافی اطلاع رسانی در آن بارگذاری شده است. این درحالی است که تمامی سایت های خبری و اطلاع رسانی و حتی کانال های مرتبط در فضای مجازی، در طول چند ماه گذشته، چندین برابر این مقدار اینفوگرافی برای اطلاع رسانی در خصوص کرونا تولید و منتشر کرده اند! همین عوامل باعث شد تا انتقادهای فراوانی به این اقدام وزارت بهداشت مطرح شود.

ارزیابی مسکوت مانده

با این حال اینها تنها اطلاعات ناقص این سایت عجیب ملی نیستند. این سایت بخشی هم برای سنجش و ارزیابی بیماری کرونا دارد. گذشته از اینکه این بخش برای سنجش، معیارها و جمع بندی به شدت ضعیفی را دارد، طراحی آن این سوال را مطرح می کند که چرا در جایی که وزارت بهداشت سامانه مجزایی را برای خود ارزیابی شهروندان طراحی کرده که به مراتب پیشرفته تر و دقیق تر از این سایت است، باز هم در این سایت دوباره بخش مشابهی تدارک دیده است؟ آن هم به شکلی چنین ناقص و ابتدایی! جالب تر اینکه این بخش از سایت یعنی بخش خودارزیابی کرونا از دهم اسفند سال گذشته به روز نشده است! یعنی از همان ابتدای افتتاح آزمایشی سایت و حتی قبل از اعلام خبر آغاز به کار رسمی آن.

پنهان کاری یا...؟

 اما شاید جالبترین و در عین حال قابل تامل ترین بخش این سایت بخشی باشد که فلسفه وجودی آن را تشکیل می دهد. بخشی به نام اعلام نقاط پرخطر شهری از لحاظ ابتلا به کروناست تا شهروندان با اطلاع از وضعیت محل زندگی خود و همچنین نقاطی که می خواهند در آنها تردد داشته باشند، تدابیر بهداشتی لازم را در نظر بگیرند یا از تردد در این نقاط خودداری کنند. بررسی این بخش نشان می دهد که تا اوایل اردیبهشت ماه، این بخش به صورت روزانه، به روز می شده است. بطوریکه کافی بوده نام استان و شهر مورد نظر را انتخاب کنید تا وضعیت آن برای کاربر مشخص شود. اما داستان از جایی آغاز می شود که نگاهی به آخرین تاریخ به روز رسانی این بخش از سایت داشته باشیم. آخرین به روز رسانی این بخش از سایت نیز مانند بخش ارزیابی کرونایی، به مدت ها قبل بر می گردد. یعنی به گفته خود سایت دقیقا به دوم اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ .

به عبارتی بیش از دو ماه و نیم است که هیچ اطلاعاتی در مورد نقاط پرخطر آلوده به کرونا در این بخش بارگذاری نشده است! این در حالی است که بعد از رفع محدودیت ها و قرنطینه های خانگی روز به روز بر آمار مبتلایان به این ویروس خطرناک افزوده می شود و شاید بیش از هر زمان دیگر نیاز به اطلاع رسانی درست و آگاه سازی شهروندان از خطرات ناشی از اهمال در رعایت پروتکل های بهداشتی احساس می شود. یک منبع موثق که نمی خواهد نامی از وی برده شود در مورد"چرا"یی رها شدن این سایت و عدم به روزرسانی آن به خبرنگار موج گفت: راستش را بخواهید نمی دانم چرا وزارت بهداشت به یکباره این سایت را که قرار بوده، یکی از مهمترین ابزارهای این وزارتخانه برای اطلاع رسانی به شهروندان و در واقع پلی بین مسئولان و آنها باشد، رها کرده و اطلاعات آن را به روز نمی کند. اما تصورم این است که شاید دلیل آن را باید در دستورات ستاد ملی کرونا جستجو کرد. 

وی در توضیح این استدلال خود گفت: یعنی منظورم این است که به احتمال زیاد ستاد ملی کرونا برای آنکه مبادا انتشار این اطلاعات باعث ایجاد رعب و وحشت در بین شهروندان شود؛ دستور داده تا این اطلاعات منتشر نشود.

اما حتی اگر این فرضیه درست هم باشد باز این سوال مطرح است که چرا در حالیکه مسئولان ستاد ملی کرونا مدعی هستند که تمام آمار و اطلاعات مرتبط با مبتلایان و فوتی ها و نقاط آلوده و وضعیت بیمارستان ها و... را به صورت شفاف با شهروندان درمیان می گذارند، حاضر نیستند ساده ترین اطلاعات سایتی که خود بنیان گذار آن بوده را به روز رسانی کنند؟ از سویی شهروندان حق دارند که بدانند هزینه چنین سایت پرطمطراقی که ۴ وزارتخانه و سازمان و نهاد شامل مرکز تحقیقات بیماری های غیرواگیر پژوهشگاه علوم غدد ومتابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، صدا و سیما، موسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی ایران و یک شرکت معتبر دارویی اسپانسر آن هستند، چقدر است و از جیبشان چقدر بابت طراحی و راه اندازی آن هزینه شده است! 

به هر تقدیر به نظر می رسد این ابزار اطلاع رسانی که می توانست یکی از نشانه های صداقت و شفافیت عملکرد وزارت بهداشت و ستاد ملی کرونا باشد، نه تنها هفته هاست که بلااستفاده باقی مانده که به نوعی انگشت اتهام پنهان کاری را متوجه این وزارتخانه کرده است. تریبونی که شاید می توانست مسبب نجات گروه عظیمی از شهروندان باشد و امروز می توان گفت، کاملا به فراموشی سپرده شده و هیچ یک از مسئولان وزارت بهداشت نیز در واکنش به مسکوت ماندن این سایت و "چرا"یی آن حاضر به ارایه توضیحی نیستند.