کرونا باعث شده تا وضعیت پیچیده ای در کشور حاکم شود؛ شرایطی که خیلی ها آن را ناشی از سوء مدیریت می دانند. سوء مدیریتی که باعث شده تا در روند درمانی و پیشگیری از کرونا، تقریبا در همه چیز اختلاف نظر وجود داشته باشد. از اجرای طرح ترافیک تا اخبار ضد و نقیض در مورد کمبود دارو و کادر پزشکی؛ از شایعاتی که در مورد احتمال ابتلای مجدد انسان ها به کرونا وجود دارد تا احتمال کم شدن فعالیت ویروس کرونا به خاطر افزایش گرما.

دکتر مسعود مردانی، فوق تخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته علمی ستاد مقابله‌ با کرونا در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج اما پاسخ های جالب و قابل تاملی به ابهامات و اخبار تایید نشده درمورد کرونا می دهد.

آقای دکتر، گویا قرار شده لغو طرح ترافیک تهران یک هفته دیگر هم ادامه داشته باشد. این درحالی است که شهرداری تهران مدعی است که در طول این هفته که طرح ترافیک لغو شده، آمار مسافران مترو و اتوبوس تفاوت محسوسی با زمانیکه طرح اجرا می شد ندارد. به اعتقاد شما و سایر کارشناسان کمیته کشوری کرونا، آیا این ادعای شهرداری درست است؟ اگر درست است این سوال مطرح می شود که چرا این طرح این هفته نیز لغو شد؟

البته هنوز بررسی و پژوهش میدانی خاصی در مورد تاثیر لغو طرح ترافیک روی آمار مبتلایان و فوتی های کرونا در تهران انجام نشده است، ولی آنچه که ما شاهد هستیم این است که با لغو طرح ترافیک، شاهد کاهش آمار مبتلایان بوده ایم. گرچه تعداد آمار مبتلایان یک نظام چند علیتی است؛ یعنی به عوامل مختلفی مرتبط است. خوشبختانه از ۱۵ تیرماه تا ۱۵ مردادماه که تاکید و هشدارهای وزارت بهداشت و ستاد ملی کرونا براستفاده از ماسک در معابر و مراکز عمومی آغاز شد؛ خوشبختانه مردم تهران همکاری خوبی را داشتند و می توان گفت تقریبا ۸۰ درصد شهروندان تهرانی خود را مقید به رعایت استفاده از ماسک و پروتکل های بهداشتی و رعایت فاصله گذاری های اجتماعی می دانند. از سویی شهروندان خوشبختانه با درک وخامت موضوع ترجیح می دهند سفرهای غیرضروری کمتری در شهر داشته باشند که این مساله باعث کاهش نسبی تردد ها در سطح شهر شده است. همین طور دور کاری بخشی از کارمندان و محدودیت در روند فعالیت مراکز تجاری و پاساژها و.... در نهایت همه این موارد در کنار هم باعث شده تا به مدد الهی شاهد کاهش آمار مبتلایان و فوتی ها باشیم.

پس بالاخره معتقد هستید که لغو طرح ترافیک یکی از شاخصه های موثر در کاهش تعداد مبتلایان هست یا نه؟

صد درصد همین طور است. این نظر و اعتقاد شخصی من و بسیاری از همکاران متخصص و همچنین تعدادی از اعضای ستاد کروناست.

موضوع  پرحاشیه بعدی، بحث برگزاری مراسم محرم است. با وجود موافقت وزارت کشور و ستاد ملی کرونا با برگزاری مراسم محرم؛ بسیاری از پزشکان متخصص به جد معتقدند که برگزاری این مراسم می تواند باعث شدت گرفتن و حتی موج سوم کرونا در کشور و بخصوص تهران شود. حتی تعدادی از پزشکان طی نامه ای به مسئولان در این مورد اخطار داده اند و خواستار لغو برگزاری این مراسم شده اند. شما هم با این گروه از متخصصان موافقید؟

بله. مسلما اگر دسته های عزاداری در خیابان ها به راه بیافتاند حتما باید منتظر موج جدید کرونا؛ آنهم با شدتی به مراتب بیشتر از امروز و حتی شاید فاجعه ای انسانی باشیم. چرا باید با راه اندازی دسته های عزاداری در سطح معابر، جان هزاران و شاید میلیون ها انسان هموطن خود را به خطر بیاندازیم؟ حتی مقام معظم رهبری هم در سخنان هوشمندانه و مدبرانه اخیر خود تاکید کردند که باید مسئولان و همه اقشار جامعه تابع نظرات پزشکان و ستاد ملی کرونا باشند. همه ما، از خادمین امام حسین (ع) و دوستدار سرور و سالار شهیدان هستیم و عاشقانه در سال‌های معمول، در این مراسم شرکت می کنیم، ولی در این شرایط، واقعا احتمال اینکه برگزاری مراسم محرم امسال، می تواند جان بسیاری از هموطنانمان، اعضای خانواده هایمان، و عاشقان محرم و سردار کربلا را به خطر اندازد.

اینطور که گفته می شود، گویا موضوع غیبت پرستاران و پزشکان در بیمارستان ها و مراکز پزشکی واقعا جدی است. یعنی بخش اعظمی از کادر پزشکی مراکز درمانی دیگر حاضر نیستند در محل های کار خود حاضر شوند و همین شبکه درمانی ما را با چالشی جدی مواجه کرده است. این مطالب تا چه حد درست هستند؟

متاسفانه این ادعا کاملا درست است! مثلا الان یکی از بیمارستان های خصوصی ۶ بار است که برای جذب پرستار و پزشک آگهی زده است ولی کسی مراجعه نمی کند! از سویی گروهی از کادر پزشکی و پرستاران خودشان مبتلا به کرونا شده اند و نمی توانند در محل کارشان حاضر شوند. بخشی از پرستاران هم به خاطر مخالفت های همسرانشان دیگر به مراکز درمانی محل خدمتشان نمی روند. یک سری از پرستاران هم می گویند: حقوقی که شما به ما می دهید، پول خون ماست و ما حاضر نیستیم دیگر کار کنیم. در نتیجه به شدت از لحاظ کادر درمانی در مضیقه هستیم. چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی. این موضوع به قدری جدی است که این هفته یکی از بخش های ویژه کرونایی در بیمارستان لقمان به خاطر کمبود کادر درمانی تعطیل شد. آن وقت هموطنان ما همه در راه جاده شمال هستند.

از لحاظ تجهیزات مراقبتی چطور؟ بیمارستان ها و مراکز درمانی ما، مشکلی در این مورد ندارند؟

خوشبختانه فعلا مشکلی نداریم. اما ما باید برای یکسال آینده برنامه ریزی کنیم تا از لحاظ تجهیزاتی مانند: گان، ماسک، عینک و... با مشکلی در مراکز درمانی مواجه نباشیم. البته این برنامه ریزی و پیش بینی در حال انجام است تا مساله ای پیش نیاید. 

این خبر که گفته می شود تعدادی از مراکز درمانی و بیمارستان های خصوصی به خاطر بالا بودن هزینه ها، تعطیل شده اند یا در شرف تعطیلی هستند، درست است؟

بله. همانطور که می دانید طی ماه‌های اخیر اتحادیه های مختلف، قیمت کالاها و محصولاتشان را بارها افزایش داده اند. این درحالی است که تعرفه های پزشکی تنها ۱۵ درصد افزایش پیدا کرده است. برای همین همه مراکز درمانی خصوصی فعلا دارند از جیب می خورند و از ارزش افزوده سهام هایشان خرج می کنند. برای همین خیلی از بیمارستان ها و مراکز درمانی دیگر قادر به ادامه فعالیت نیستند. حتی تاجاییکه من خودم شاهد بوده ام، تاکنون ۲-۳ تا از بیمارستان های خصوصی همکاران ما تعطیل شده اند یا با ظرفیتی بسیار پایین کار می کنند. البته این فقط مختص مراکز درمانی نیست. تحریم ها و فشارهای اقتصادی و بی پولی مردم باعث شده تا شهروندان برای تامین کالاهای بهداشتی در ایام کرونا از جیبشان هزینه کنند چون در سبد درآمدی خانواده هایشان، چیزی برای تهیه وسایل حفاظت شخصی و بهداشتی لحاظ نشده است.

ولی فکر نمی کنید اگر به همین منوال پیش برویم، در صورت ادامه رویه شیوع این بیماری از لحاظ کادر درمانی به مشکل بربخوریم؟

نه. ما تجربه ۸ سال جنگ تحمیلی را داریم. در آن شرایط سخت ما بدون کمک حتی یک پزشک لبنانی، فلسطینی، عراقی، اماراتی و... از پس درمان رزمندگان و شهروندان برآمدیم حالا هم شرایط سخت تر از آن زمان نیست. من معتقدم در مورد درمان کرونا ما از هر لحاظی که کمبود داشته باشیم از نظر نیروی انسانی و کادر درمانی به مشکلی برنخواهیم خورد.

آقای دکتر، اگر موافقید کمی از بخش های عمومی کرونا فاصله بگیریم و به مباحث علمی و تخصصی در مورد این ویروس بپردازیم. در مورد احتمال ابتلای چند باره به این ویروس نظریات مختلفی وجود دارد. گروهی از متخصصان بر این باورند که با یکبار ابتلا به کرونا، فرد در برابر این ویروس بیمه و مصون می شود ولی در مقابل، گروهی دیگر معتقدند که فرد با وجود ابتلا به کرونا ممکن است مجددا هم به این ویروس مبتلا شود. بالاخره کدامیک از این دو نظریه معتبر و درست است؟

واقعیت این است که هنوز هیچ کس به درستی جواب این سوال را نمی داند. ولی به طور کلی عملکرد ویروس ها به گونه ای است که چنانچه فردی یکبار به آن مبتلا شود، یک مصونیت مادام العمری نسبت به آنها در بدن فرد ایجاد می شود. ما فکر می کنیم در مورد ویروس کرونا نیز وضعیت به همین منوال است. منتهی از آنجاییکه چند  مورد محدود از ابتلای مجدد شهروندان به این بیماری دیده شده، برخی از همکاران ما احتمال ابتلای دوباره فرد به کرونا را رد نمی کنند. برای همین به همه آنهایی که یکبار به کرونا مبتلا شده اند توصیه می شود همچنان نکات بهداشتی و استفاده از ماسک و... را با جدیت ادامه دهند. 

وزیر بهداشت اعلام کرده که ۵-۶ گروه داروساز در حال تحقیق روی ساخت واکسن و داروهایی برای کرونا هستند. از سویی بخشی از افکار عمومی معتقد است در جاییکه کشورهای صاحب نام و پیشرو داروساز جهان هنوز توفیقی در مورد ساخت دارو واکسن کرونا به دست نیاورده اند و اعلام کرده اند که به این زودی ها نیز امکان چنین کاری را ندارند، چطور ما با این اطمینان ادعا می کنیم که می توانیم واکسن این دارو را بسازیم؟

فکر می کنم منظور وزیر بهداشت واردات و بسته بندی داروهای خارجی بوده است! چون ما الان داروهای مورد نیاز در روند درمانی کرونا را از کشورهایی مانند چین و هند و پاکستان وارد می کنیم و فقط اینجا بسته بندی می کنیم! فکر می کنم که بهتر است که مسئولان ما اینقدر پزعالی با جیب خالی ندهند! ما هنوز از نعمت اینترنت پرسرعت برای برگزاری ویدیو کنفرانسی جلساتمان بی بهره هستیم، آنوقت مدام داریم چنین ادعاهایی را مطرح می کنیم!

مردم انتظار داشتند که افزایش دمای هوا باعث کم کاری ویروس کرونا و در نتیجه کاهش آمار مبتلایان کرونا بشود ولی این اتفاق نیافتاد و حتی برعکس، شاهد آغاز موج دوم کرونا در اوج گرمای تابستان بودیم. 

هنوز این ادعا در حد یک تئوری است. تا الان چیزی که مسلم است این است که کرونا پیرو جوان و ثروتمند و فقیر و ... نمی شناسد و همه را نشانه رفته است. پیش بینی ما این است که تاکنون بیش از ۲۵ میلیون نفر از هموطنان به این ویروس مبتلا شده اند ولی ۸۰ تا ۸۵ درصد از مبتلایان علایم خفیفی داشته اند یا اصلا علامتی نداشته اند و حتی ممکن است متوجه هم نشده باشند.

پس باید گفت خدا شهریور و پاییز را به خیر کند! چون در این دو ماه آنفولانزا نیز به این بیماری اضافه می شود و احتمالا شاهد اوج گیری تصاعدی آمار بیماران خواهیم بود.

متاسفانه همین طور است. برای همین به تمامی شهروندان بخصوص کهنسالان، افراد مبتلا به دیابت و بیماری های قلبی و همچنین کادر پزشکی توصیه می شود که حتما واکسن آنفولانزا بزنند. حالا که بحث به اینجا رسید اجازه دهید این خبر را هم اعلام کنم امسال برای اولین بار ۵ برابر سال‌های گذشته سفارش خرید واکسن آنفولانزا از کشورهای اروپایی داده شده که اولین پارتی آن در همین چند روز اخیر وارد ایران شد و دپو شده است.