به گزارش خبرگزاری موج؛ حادثه فوت نوجوان ۱۴ ساله در بوستان لاله تهران، شوک بزرگی برجامعه و افکار عمومی بود. در طول چند روزه گذشته اخبار و گزارش ها و مصاحبه های زیادی در این زمینه منتشر شده است. مطالبی که در ظاهر به نظر می رسد در آنها مدیران شهری تلاش می کنند تا پیمانکاران پارک لاله را مقصر اصلی معرفی کنند. در حالیکه یک طرف اصلی قضیه شهرداری منطقه ۶ است که باید روی عملکرد پیمانکار نظارت داشته باشد تا چنین حوادثی رخ ندهد. برای تجزیه و تحلیل آنچه تاکنون اتفاق افتاده و نقش هر یک از طرفین ماجرا یعنی پیمانکار و شهرداری منطقه ۶، گفتگویی با آرش حسینی میلانی رییس کمیته محیط زیست شورای شهر انجام داده ایم که در زیر می خوانید. گفتگویی که در آن میلانی هم به مقصر بودن شهرداری اشاره می کند و هم به قصور پیمانکار.

همانطور که مطلع هستید، در این هفته شاهد بروز حادثه ای تلخ در بوستان لاله تهران بودیم. حادثه ای که براثر آن یک نوجوان ۱۳-۱۴ ساله بر اثر برق گرفتگی ناشی از تیر چراغ روشنایی پارک فوت کرد. اما در طول این مدت به نظر می رسد هر چه که گفته می شود در مورد پیمانکاران و قصور آنهاست. در حالیکه خیلی ها معتقدند باید به نقش نظارتی شهرداری و کم کاری احتمالی وی در این زمینه نیز پرداخته شود. به نظر شما به عنوان رییس کمیته محیط زیست شورای شهر؛ این حوادث از کجا ناشی می شود؟ و اینکه چرا اصولا هر سال شاهد بروز یکی – دو مورد از این حوادث در سطح پارک های شهر هستیم؟

ریشه این مساله برمی گردد به چگونگی اجرای اصول "HSE " در بوستان ها و مراکز عمومی شهری. همانطورکه می دانید "HSE "فرآیندی است که دو موضوع ایمنی و بهداشت را دریک مجموعه، یک مرکز، یک محله یا یک شهر بررسی می کند تا اطمینان حاصل کند که خطری سلامت و ایمنی کارکنان آن مجموعه یا شهروندان یک شهر یا بازدیدکنندگان و مشتریان یک مرکز تجاری یا تفریحی و... را تهدید نمی کند. مشکل از جایی شروع می شود که در شهرداری تهران اصول "HSE " شاید ظاهرا و اسما استقلال پیدا کرده و در سطح مناطق مختلف اجرا شود ولی در عمل به نظر نمی رسد که چندان جدی گرفته شده باشد و در نتیجه کارآیی لازم را داشته باشد. چرا که اگر داشت، نباید به قول شما هر سال شاهد یکی – دو حادثه مشابه فوت این نوجوان تهرانی می بودیم.

البته در این شکی نیست که حادثه خبر نمی کند، ولی این دلیل نمی شود که همه حوادث را نیز به گردن تقدیر و سرنوشت بگذاریم. یک وقتی حادثه در نقطه پرخطر و پرریسکی رخ می دهد و به همین دلیل ممکن است بگوییم در این مورد کاری نمی شد کرد. ولی زمانی حادثه در یک نقطه در ظاهر بی خطر بروز می کند که اصلا انتظارش را نداریم و دلیل آن اهمال برخی از مسئولان یا دست اندرکاران یا پیمانکاران آن مجموعه هاست که آن وقت اصلا پذیرفته شدنی نیست. درست مثل این حادثه... دلیلی ندارد نوجوانی که برای بازی به پارکی رفته و فقط دستش را به طور اتفاقی به بدنه یک پایه چراغ روشنایی گرفته، دچار حادثه شود و حتی فوت کند! این نشان می دهد که حتما یک جای کار می لنگد.

منظورتان این است که به خاطر درست اجرا نشدن اصول "HSE "، هر از چند گاهی شاهد بروز چنین حوادثی هستیم؟

این را من نمی گویم. بررسی های کارشناسی می گوید. سال گذشته یک بررسی جامعی در مورد اجرای "HSE " در شهرداری تهران انجام شد. براساس این بررسی ها اصول ایمنی و بهداشت دربخش های مختلف شهرداری تهران فقط به مقدار ۲۲ درصد اجرایی شده است. یکی از شاخص های بررسی "HSE " فاکتور "عدم تطابق" است. واقعیت این است که در شهرداری تهران عدم تطابق های بسیاری در مورد اصول ایمنی و یهداشت وجود دارد. به زبان ساده، موارد زیادی وجود دارد که با معیارهای ایمنی همخوانی ندارد یا اصول ایمن سازی در مورد آنها رعایت نشده است. البته در مورد بخش بهداشت، شرکت شهر سالم، گواهینامه های لازم را می گیرد ولی در بخش خدمات شهری معلوم نیست چه کسی باید روی ایمنی مراکز تحت مدیریت شهرداری نظارت داشته باشد که آیا اصول ایمنی در این مراکز رعایت می شود یا خیر؟ برای همین چندین بار در کمیسیون سلامت موضوع را پیگیری کردیم تا بحث نظارت بر ایمنی زیر مجموعه معاونت خدمات شهری قرار گیرد.

البته شهرداری بخش های دیگری مثل مترو و اتوبوس ها و... را هم دارد که باید ایمنی آنها نیز تضمین شود ولی عمده فعالیت شهرداری که با خدمات اجتماعی مرتبط می شود در حوزه خدمات شهری است. الان این لایحه ساختار "HSE " در حال پیگیری است تا از این حالت ستادگونه خارج شود و جایگاه درست و واقعی خود را پیدا کند. همین الان با انتشار ویروس کرونا؛ بخش بهداشتی  "HSE " بسیار پررنگتر و جدی تر شده و وقت آن است که به بخش ایمنی آن هم توجهی درخور بشود. ما تقریبا در همه بخش های شهرداری در زمینه رعایت اصول "HSE " مشکل داریم. حتی در آتش نشانی که تازه کارهای خوبی در این زمینه در آن شده است. مثلا ما در مورد بررسی اصول "HSE " چک لیست هایی داریم که باید فاکتورهای آن توسط کارشناسان مربوطه بررسی شود و ببینند که آیا این فاکتورها رعایت شده یا خیر؟ اما خود این چک لیست ها؛ ایرادهایی جدی دارند و بسیاری از مواردی که باید چک شوند در آنها لحاظ نشده است. نتیجه این نقایص این می شود که انباری در پارک چیتگر به خاطر جرقه برق آتش می گیرد یا نوجوانی در پارک لاله دچار برق گرفتگی می شود و فوت می کند! چرا؟ چون کنترل کردن این موارد اصلا در چک لیست های "HSE " شهرداری نیست.

اما در طول این هفته شاهد آن بودیم که تقریبا همه مدیران شهری تلاش می کردند تا پیمانکار را مقصر جلوه دهند و اصلا کسی صحبتی از تقصیر شهرداری منطقه ۶ در این زمینه نمی کرد!

به هر حال بین پیمانکار و کارفرما یک قراردادی نوشته شده که در آن شرح وظایف هر کدام به وضوح عنوان شده است. در این مورد پیمانکار زمانیکه می خواهد یک بوستان را تحویل بگیرد باید همه موارد را چک کند و اگر نقصی و خرابی وجود داشت به کارفرما اطلاع  دهد تا آن را رفع کند.

در مورد این حادثه گویا گفته می شود به خاطر جنس نامرغوب و طراحی نامناسب چراغ روشنایی این حادثه رخ داده است. با این حساب پیمانکار جدید چرا باید مقصر باشد؟

باید اسناد مکتوب پیمانکار را بررسی کرد. اگر این نقص را به شهرداری گزارش داده باشد و شهرداری آن را رفع نکرده باشد طبیعتا وی تنها مقصر این حادثه نخواهد بود. ضمن آنکه همانطور که شما هم اشاره کردید پیمانکار قبلی هم باید پاسخگو باشد و حتی کسانیکه در خرید و نصب این چراغ مسئولیت داشته اند.

جالب است که گفته می شود پیمانکار جدید بوستان لاله حتی با شهرداری منطقه ۶ قرار دادکاری هم نداشته است! خب اگر اینگونه باشد که شهرداری منطقه ۶ خودش یکی ازمقصران اصلی خواهد بود!

من چنین چیزی را نشنیده ام. ولی اگر اینگونه باشد، مسلما قضیه فرق خواهد کرد!

ولی باز هم اینجا تناقضی وجود دارد. اینکه فرض کنیم قصور از سوی پیمانکار بوده باشد. آیا شهرداری نباید روی عملکرد وی نظارت داشته باشد؟ آیا زمانیکه این چراغ ها خریداری شده است؛ نباید شهرداری منطقه ۶ روی خرید پیمانکار و نصب آن نظارت می داشت؟

ما نافی مسئولیت شهرداری نیستیم. به هر حال باید بازرس شهرداری منطقه ۶ طبق چک لیستی که دارد این موارد را چک کند. باید ریسک ایمنی و بهداشت را بسنجد. بلکه می گویم باید تمامی مدارک بررسی شود، محل بازدید کارشناسی شود و... و تازه بعد از آن بنشینیم و در مورد میزان تقصیر هر یک از طرفین صحبت کنیم. در واقع یکسری اصول و ضوابط بهره برداری وجود دارد که تضمین کننده ایمنی و بهداشت است. مثلا باید دید که آبیاری به چه صورتی انجام می گرفته؟ عایق بندی پایه چراغ نورانی چگونه بوده است ؟ و....

صادقانه بگویید... آیا الان واقعا این بازرسی روی عملکرد پیمانکار و چک کردن فاکتورهای ایمنی و بهداشت در شهرداری صورت می گیرد؟

اگر هم انجام شود ممکن است فقط در حد پرکردن گزارش های کاغذی باشد! ولی باید این موارد واقعا جدی گرفته شود. جان مردم جای شوخی ندارد. بخصوص اینکه اکثر این حوادث برای کودکان و نوجوانان رخ می دهد. درحالیکه این عزیزان به واقع آینده سازان کشورمان هستند و ثروت هایی هستند که از دست دادنشان حقیقتا غیرقابل جبران است. اصلا فاجعه است. برای همین قرار شده تمامی مسئولان  مرتبط با این مساله دربوستان ها و شهرداری های مناطق را دعوت کنیم تا گزارشی از وضعیت بوستان های اصلی مختلف تهران به دست بیاوریم و گزارش آن را به مردم اعلام می کنیم. از همین جا اعلام می کنم اگر بوستانی از نظر ما نا ایمن تشخیص داده شود، حتما نام آن را به مردم اعلام می کنیم. البته این وظیفه شهرداری است که این کار را بکند ولی ما برای جلوگیری از تکرار چنین حوادثی به عنوان نمایندگان مردم تصمیم گرفتیم خودمان آستین بالا بزنیم. در این مورد هم با هیچ کس تعارف نداریم.