به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، دو سال قبل بود که بارش باران در روزهای پایانی اسفند و آغاز فصل بهار  سبب جاری شدن سیل دربرخی از استان شمالی، مرکزی و جنوبی کشور شد و نه تنها باعث بروز میلیاردها هزار تومان خسارت و خرابی صدها خانه و ساختمان شد که موجب شد تا جان شماری از شهروندان نیز گرفته شود. اما این پایان روزهای سخت و سیاه مردم این استان ها نبود. یکسال بعد دوباره بارش شدید باران باعث شد تا با بروز آبگرفتگی،  خانه ها و معابر در استان خوزستان در آب غوطه ور شوند.حادثه ای که اینبار هم با وعده و وعیدهای مسئولان برای اینکه حتما با اقداماتی مانند احداث فاضلاب جلوی تکرار این حادثه را خواهند گرفت، در ظاهر خاتمه پیدا کرد. ولی به مصداق مثل معروف تا سه نشه بازی نشه، امسال هم این قصه برای سومین بار دامن مردم خوزستان و ۵ استان دیگر را گرفت. اینبار هم بارش های چند روز اخیر ابتدا شهرهای خوزستان را به زیر آب برد و بعد استان های بوشهر،کرمان ، هرمزگان ،فارس و یزد  را نیز درگیر کرد.

طبق اعلام کارشناسان، در فصل بارش، حجم زیادی از باران در  مدت زمان کوتاه می بارد و سیلاب های مهیبی را پدید می آورد که اگر  زیرساخت های فاضلاب شهری، باز بودن معابر آبی و پاکسازی آنها در حد کفایت تامین نشده باشد، بی شک، باعث بروز آبگرفتگی و سیل های مهیبی خواهد شد. اما با این وجود سیستم فاضلاب استان خوزستان چندین سال است که دیگر قادر به تحمل سیلاب ها نیست و آن را پس می زند و سر از کوچه ها و معابر و حتی خانه های مردم شهرها و روستاها در می آورد.

سیل چند باره اخیر در استان بوشهر نیز بار دیگر ثابت کرد که وضعیت فاضلاب آن باید به صورتی جدی در دستور کار مسئولین قرار گیرد. با این وجود نه معلوم شد که وام ۷۲۹ میلیون دلاری بانک جهانی برای احداث فاضلاب در خوزستان در کجا صرف شد و نه خبری از آغاز احداث این پروژه دیده می شود. این وضعیت در جاده های بین شهری این استان ها نیز به شکلی دیگر مردم را گرفتار خود کرده است. پنج سرنشین  دو خودرویی که یکشنبه شب در حال عبور از جاده پارسیان بودند هرگز تصور نمی کردند که تا دقایقی دیگر براثر بارندگی و ریزش کوه و لغزندگی جاده به دره افتاده و جان خودرا از دست خواهند داد. اما این اتفاق افتاد تا آنها ۵ نفر از ۹ کشته این آبگرفتگی باشند. عمق فاجعه اینبار اما آنقدر زیاد بود که پای بسیاری از مسئولان قضایی و مدیران دستگاه های نظارتی را نیز به این حادثه باز کرد.

واکنش هایی که شاید مهمترین آنها واکنش رئیس قوه قضائیه باشد که رئیس سازمان بازرسی کل کشور را به استان خوزستان فرستاد تا درباره قصور احتمالی موجود در مهار سیل و کاهش صدمات به ساکنان شهرهای خوزستان بررسی کند و گزارشی بدهد .

روز دوشنبه ۱۷ آذر ماه  تماس تلفنی با سامانه اورژانس خبر از غرق شدن پسر بچه ۱۲ساله‌ای داد. با این وجود به گفته رئیس اورژانس پیش بیمارستانی جیرفت، در این حادثه به رغم تلاش کارکنان عملیات احیا تا بیمارستان امام حسین (ع) منوجان انجام شد، اما پسربچه مدت زمان زیادی در آب مانده بود و متاسفانه فوت کرد.

۲ کشته در بوشهر

بارش شدید باران در نقاط مختلف استان بوشهر موجب آبگرفتگی و انسداد مسیرها و محورهای مواصلاتی شد و متاسفانه در دشتستان با بیشترین میزان بارش دو کشته بر جا گذاشت و در شهرستان گناوه نیز موجب آبگرفتگی تخریب منازل شد.

قربانی اول این بارندگی های سیل آسا در روز  یکشنبه  و در سیلاب دشتستان زن جوانی بود که بر اثر سقوط در یکی از دره‌های فصلی برازجان غرق شده و جسد او چند ساعت بعد توسط نیروهای هلال احمر پیدا شد.  حادثه دوم نیز مربوط به زن جوان اهل روستای سوک  در منطقه تنگ‌ارم از توابع دشتستان بود  که بر اثر ریزش کوه دچار حادثه شده و فوت کرد. بنا بر اعلام اورژانس ۱۱۵دشتستان،  زن ۳۴ساله از خانواده ی عشایر و دامدار   در روستای سوک از توابع بخش ارم شهرستان دشتستان، به دلیل ریزش کوه و گیر افتادن در زیر آوار جان خود را از دست داد.  

اما این بارش ها خسارت های سنگینی هم به منازل مسکونی شهروندان استان های سیل زده وارد آورد. مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان بوشهر درباره عملیات کمک‌رسانی به متاثران از سیل و آبگرفتگی در این منطقه گفت: در پی بارش شدید باران در دشتستان بوشهر، با اعلام گزارش ناپدید شدن یک خانم در اطراف شهر برازجان، تیم های عملیاتی دشتستان به منطقه اعزام شدند و پس از سه ساعت جستجو به مسافت ۱۰کیلومتر در قسمت دره شن شهر برازجان این زن  پیدا شد .

در همان استان در روستای گمارون از توابع بخش مرکزی گناوه چند منزل روستایی بر اثر بارش شدید باران تخریب شده که امداد رسانی به آنها توسط نیروهای هلال احمر انجام شد.  

جهانگیر دهقانی مدیرکل بحران استانداری بوشهر با بیان اینکه شهرستان دشتستان بیشترین میزان بارش ها را داشته است، گفت: هشدارهای لازم مبنی بر ورود سامانه بارشی شدید در  روز یکشنبه به تمامی دستگاه های عضو ستاد مدیریت بحران اعلام شده بود اما روند طوری بود که متاسفانه در کمتر از سه ساعت بارش های شدیدی به وقوع پیوست .

 به گفته مدیرکل بحران استانداری بوشهر یکی از علل چنین حوادثی، ورود روان آب ها از استان های بالادست فارس، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان است که منجر به افزایش میزان آورد رودخانه و طغیان آنها شده و همچنین سرازیر شدن این حجم آب به رودخانه های شهری، و در نهایت آبگرفتگی شدید معابر و برخی منازل شده و می شود.

دهقانی افزود:علت اصلی وقوع حوادث، آورد رودخانه ها از بالادست و باردندگی شدید در حوزه های آبریز استان بوده، به طوری که در مدت ۳ساعت حدود ۱۶۵میلیمتر باران باریده است.

در عین حال غلامرضا حاجیانی مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان بوشهر هم از تخلیه آب ۷۰واحد مسکونی که دچار آبگرفتگی شده بودند در این استان خبر داد که در نوع خود شاید بهترین سند برای وسعت این فاجعه باشد.

 دشواری‌های سیل در فارس

بارش شدید باران در روزهای شنبه و یکشنبه مردم استان فارس را نیز بی نصیب نگذاشت. بر اثر این بارش های شدید در شیراز بسیاری از محلات و معابر و برخی واحدهای مسکونی و تجاری دچار آب گرفتگی شدند و مردم در مناطقی از جمله شهرک فرهنگیان، خیابان‌های ملاصدرا، پاسداران، بعثت و هفتم تیر( ۲۰متری سینما سعدی) شیراز ار جمله محلاتی بودند که با بیشترین مشکل ناشی از آب گرفتگی مواجه بودند. محله سعدی نیز یکی دیگر از همین محل ها بود . همان محله ای که در سیل فروردین ۹۸   نیز اهالی آن با خسارت های زیادی مواجه شدند. در کازرون نیز بارندگی شدید و سیلاب، خساراتی به تأسیسات آب شرب برخی روستاها در بخش جره و بالاده کازرون وارد کرد و سیلاب وارد برخی خانه‌ها شد.

همچنین به گفته فرماندار شهرستان ممسنی، بارش باران اخیر به ۶۰ درصد راه‌های عشایری این شهرستان زیان‌های کلی و جزئی وارد کرده است. در جهرم نیز برخی معابر در نقاط مختلف شهرستان دچار آب گرفتگی شد و زیان‌های ناشی از توفان و باد در شهر جهرم، سقوط یک تیر برق و بسته شدن مسیر میدان معلم به سمت چهارراه جانبازان را برای ساعاتی به دنبال داشت. شهرستان‌های آباده، استهبان، مرودشت، رستم، خنج، ارسنجان، نی‌ریز، خرم‌بید، قیر و کارزین، فراشبند، خرامه و لامرد نیز یکشنبه به دلیل شدت بارش‌ها تحت تأثیر سیل و آب گرفتگی قرار گرفتند و مشکلاتی برای برخی شهروندان در این شهرستان‌ها ایجاد شد.

 رضایی کوچی معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار فارس بعد از ورود سیل به شهر در مصاحبه ای اعلام کرد که  خوشبختانه در شهرستان‌هایی که با مشکل جاری شدن سیلاب و آب گرفتگی مواجه شدند تلفات انسانی نداشتیم.

موج بارش ها در برخی از مناطق اما به صورت برف بود. مناطقی مانند خلخال و نقاط مرتفع لرستان .رییس اداره راهداری حمل و نقل جاده‌ای خلخال گفت: ارتفاع برف در برخی از محورهای کوهستانی و گردنه‌های بلند این شهرستان از ۵۰سانتیمتر گذشت.معروف خسروی افزود: بارش برف موجب یخبندان راه‌های ارتباطی بین‌شهری و روستایی این شهرستان شد.

سرهنگ نجات حمزه فرمانده پلیس راه اردبیل - سرچم نیز گفت: سطح راه‌های منطقه جنوب استان اردبیل بویژه جاده‌های منتهی به گیلان برفی و یخی بوده و نیازمند استفاده از زنجیرچرخ برای تردد خودروهای عبوری است.

رضا صبوری رییس اداره هواشناسی سبزوار هم خبر از بارش نخستین برف پاییزی ارتفاعات شمالی و جنوبی این شهرستان داد و گفت : دمای هوای شهرستان سبزوار تا انتهای هفته جاری در طول شب‌ها به زیر صفر خواهد رسید.

باز هم وعده!

به نظر می رسد رسم وعده دادن مسئولان قرار نیست هیچ وقت تمام شود. رییس سازمان مدیریت بحران کشور با تشریح آخرین وضعیت استان‌های درگیر سیل و مداخلات جوی از ارائه درخواست افزایش رقم وام‌های معیشتی و جبران خسارت سیل زدگان به دولت خبر داد.

اسماعیل نجار با بیان اینکه بارش های اخیر سبب بروز آبگرفتگی و سیلاب در برخی از مناطق استان های خوزستان، بوشهر، فارس، کرمان و هرمزگان شد گفت: متاسفانه شدت این بارش ها خساراتی را به هموطنان ما به خصوص در دو استان بوشهر و خوزستان وارد کرد که در حال پیگیری برای جبران آن هستیم.

رییس سازمان مدیریت بحران کشور با اشاره به وضعیت استان خوزستان گفت: در برخی از شهرهای این استان سال‌هاست که به دلیل نبود نهرهایی برای جمع آوری و انتقال آب‌های سطحی مشکلاتی ایجاد می‌شود. در این شهرها عمدتا با پمپ های قوی اقدام به تخلیه آب می‌شود که سال گذشته نیز با پیگیری سازمان مدیریت بحران کشور چندین دستگاه پمب قوی برای تخلیه آب اختصاص داده شد.

نجار در مورد وضعیت فعلی استان خوزستان گفت: در حال حاضر دراین استان مشکل جدی وجود ندارد و عمده ارزیابی ها برای تعیین خسارات و جبران آنها نیز به اتمام رسیده است.  در مجموع چهار هزار درخواست برای وام تعمیرات و ۱۰۰۰درخواست برای وام ساخت واحدهای تخریبی و نوسازی در این استان تایید شده است. علاوه بر آن ۶۰۰۰وام معیشتی نیز به حادثه دیدگان پرداخت خواهد شد.

وی در مورد وضعیت استان بوشهر نیز گفت: در این استان همچنان ارزیابی ها ادامه دارد و فرآیند تعیین خسارت هنوز انجام نشده است. اما پس از نهایی شدن مانند استان خوزستان وام های معیشتی، تعمیری و نوسازی به آسیب دیدگان داده خواهد شد.

نجار با بیان اینکه بارش ها در این استان کم سابقه بوده است، گفت: در مناطقی از استان بوشهر در عرض سه ساعت بیش از ۱۶۰میلیمتر بارندگی داشتیم که بسیار زیاد است. از طرفی دیگر در برخی نقاط مانند وحدتیه، دلیل آبگرفتگی شکستگی چند درخت و افتادن آن به رودخانه بود. این درخت ها در زیر پلی متوقف شده و آب نیز پشت آن انباشت شده و مشکلاتی را ایجاد کرده بود.

رییس سازمان مدیریت بحران کشور   از پرداخت اجاره بها برای اسکان موقت سیل زدگان خبر داد و گفت: به این افراد مبلغی داده خواهد شد تا به شکل موقت محلی را برای اسکان خود انتخاب کنند. که این مبلغ علاوه بر مبلغی است که تحت عنوان وام معیشتی و جبران خسارت پرداخت خواهد شد.

 امدادرسانی  در کوهستان

اما این پایان ماجرا نبوده و نیست . معاون عملیات سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر از ارائه خدمات متنوع امداد و نجات، اسکان و تغذیه اضطراری به آسیب دیدگان از برف و کولاک در ۲۰محور کوهستانی ۱۱استان از سوی امدادگران و نجاتگران هلال احمر خبر داد.

محمد باقر محمدی افزود: بارش برف در ١١ استان آذربایجان شرقی، زنجان، سمنان، قزوین، قم، گلستان، گیلان، مازندران، مرکزی و همدان گزارش شد که   ۱۸۰نفر در ٢٠ محور کوهستانی امدادرسانی شدند.

وی توضیح داد: ٥٤ نفر از در راه ماندگان برف و کولاک که در میان آنان شماری زن و کودک نیز حضور داشتند در پایگاه‌های امداد و نجات و اماکن امن و گرم اسکان اضطراری یافته و ۲۳خودروی گرفتار در برف و کولاک نیز از سوی نیروهای امدادرسان هلال احمر رهاسازی شدند.

حادثه پارسیان  

مدیرکل مدیریت بحران استانداری هرمزگان گفت: بر اثر بارندگی عصر یکشنبه در شهرستان پارسیان،دو دستگاه خودروی پژو پارس و وانت پراید با پنج سرنشین دچار سانحه شدند.

مهرداد حسن‌زاده افزود: به علت جاری شدن سیلاب و ریزش کوه، پنج سرنشین دو خودروی پژو پارس و پراید وانت مفقود شدند، که با پیگیری اداره کل مدیریت بحران هرمزگان و تلاش‌های نیروهای امدادی و عملیات خودروها و مفقود شدگان پیدا شدند.در این سانحه چهار نفر از هموطنان خود را از دست دادند و یک نفر هم با حال وخیم به مراکز درمانی پارسیان اعزام شد که ساعتی پیش جان خود را از دست داد.

اتوبوس ناکام

علاوه بر اینها یک دستگاه اتوبوس در جاده صفاشهر به آباده در شمال فارس نیز به کوه خورد که مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان دلیل آن را لغزندگی جاده و شمار مجروحان را ۳۳نفر اعلام کرد.

 حسین درویشی اظهار کرد: اعضای تیم واکنش سریع جمعیت هلال احمر خرم‌بید به حادثه دیدگان انحراف اتوبوس و برخورد با کوه امدادرسانی کردند و۶نفر از مجروحان به صورت سرپایی درمان شدند و ۵مصدوم با همکاری دو تیم اورژانس خرم بید به مراکز درمانی انتقال یافتند.

سرهنگ مهدی میناخانی جانشین رییس پلیس راه فرماندهی انتظامی استان زنجان هم گفت: وقوع کولاک و کاهش دید افقی و لغزندگی سطح آسفالت در آزادراه زنجان - قزوین، موجب تصادف زنجیره‌ای خودروها شد و بر اثر برخورد چهار دستگاه خودروی سواری و ۲دستگاه کامیون با یکدیگر اتفاق افتاد ۲نفر مصدوم شده و به منظور مداوا به بیمارستان منتقل شدند.

 راه های بسته

علاوه برسیل ، بارش برف نیز در بسیاری از جاده های بین شهری باعث مسدود شدن آنها و توقف رفت آمد شد. کلیم اله وثوقی مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان اردبیل گفت: بارش برف و کولاک راه ارتباطی ۱۰۰روستای این استان را مسدود کرده و راهداران برای بازگشایی آنها تلاش می‌کنند.بیشتر روستاهایی که راه ارتباطی آنها مسدود شده  در شهرستانهای گرمی، مشگین شهر و خلخال واقع هستند.

 جواد یوسفی معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان زنجان هم  اعلام کرد که برف و کولاک شدید یکشنبه شب در استان زنجان راه ۴۲روستا را مسدود کرد.

وی اضافه  کرد: در حال حاضر تردد در جاده های زنجان –طارم، دندی –تخت سلیمان و زنجان –تهم –چورزق همراه با زنجیرچرخ امکانپذیر است.

نماینده ویژه!

با دستور رییس قوه قضاییه ، رییس سازمان بازرسی کل کشور عازم خوزستان شد تا از نزدیک دلایل بروز این آبگرفتگی مشابه سیل را بررسی کند. وی با اشاره به اینکه باید پیش از بروز مشکلات پیش آمده نسبت به پیش بینی آنها و چاره اندیشی برای رفع آنها در استان اقدام می‌شد گفت: استان خوزستان هراز گاهی با بحران‌های متعددی روبه رو می‌شود که از جمله آنها سیلاب، ریزگردها و آب‌گرفتگی در پی بارشهاست.

حجت الاسلام والمسلمین حسن درویشیان در نشست بررسی معضلات و مشکلات فاضلاب و آب‌گرفتگی برخی شهرهای استان در اداره کل بازرسی خوزستان اظهار داشت: در روزهای اخیر نیز مشکلات این استان در بخش فاضلاب و آب‌گرفتگی با شدت بیشتری در حال تکرار است و دستگاه‌های اجرایی با مسکن‌های موقت سعی در رفع این شرایط دارند.

رئیس سازمان بازرسی کل کشور با اشاره به اینکه تخلیه آب بارندگی با استفاده از پمپها بعد از هر بارش را نمی‌توان یک راهکار اساسی دانست افزود: برای جلوگیری از بروز چنین بحران‌هایی باید پیش بینی‌های لازم صورت می‌گرفت.

درویشیان اضافه  کرد: قرار است تا اقدامات صورت گرفته و یا کوتاهی‌های محتمل نسبت به انجام وظایف دستگاه‌های اجرایی مربوطه مورد بررسی قرار بگیرد.

وام غیب شده!

رئیس سازمان بازرسی کل کشور با اشاره به اینکه ممکن است در نحوه هزینه‌کرد وام بانک جهانی جهت اجرای خطوط شبکه فاضلاب در اهواز و یا حتی دیگر اعتبارات اختصاصی دولت به منظور اجرای پروژه‌های مرتبط کوتاهی صورت گرفته باشد بدون اینکه موضع گیری خاصی کند گفت: در این رابطه گزارشی جامع و کارشناسی تهیه خواهد شد تا در اختیار رئیس قوه قضائیه و دیگر مسئولان کشور از جمله رئیس جمهوری قرار گیرد.

وی  اضافه کرد: این هیأت همچنین به وظایف شهرداری‌ها در خصوص جمع آوری آب‌های سطحی و همچنین تکالیف شرکت آب و فاضلاب استان نسبت به تعهدات آنها در قبال پیشگیری از بروز چنین اتفاقاتی نیز ورود خواهد کرد.

وی با تهدید مسئولانی که به نحوی در انجام وظایف خود اهمال کرده اند، درباره  انجام وظایف دستگاه‌های اجرایی برای جلوگیری از بروز بحران آب‌گرفتگی در شهرهای استان گفت: ممکن است در این رابطه ترک فعلی نسبت به وظایف تعیین شده صورت گرفته باشد و اگر بررسی‌ها چنین موضوعی را نشان دهد به طور حتم مسئولان این دستگاه‌ها باید پاسخگو باشند. ضمن آنکه اگر وظایف تعیین شده مربوط به مسئولان گذشته نیز باشد مسئولان وقت باید پاسخگو باشند.

درویشیان اضافه کرد: باید توجه داشت که در بعضی موارد بی توجهی در انجام وظایف خسارت‌های جبران ناپذیری را برای شهر، استان و کشور در پی دارد که تبعات آن حتی از اختلاس بدتر خواهد بود.

رئیس سازمان بازرسی کل کشور با تاکید بر اینکه بررسی موضوع فاضلاب و آب‌گرفتگی شهرهای استان خوزستان در اولویت بررسی‌های قوه قضائیه و این سازمان قرار دارد گفت: از جنبه حقوق عامه، برخورداری شهروندان از آب آشامیدنی سالم، سیستم مناسب دفع فاضلاب یک حق انکار ناپذیر است و حق مردم است که نسبت به این موضوع و بروز چنین شرایطی اعتراض داشته باشند.

اما شاید آخرین خبرها در این زمینه به موضوع تلاش وزارت کشور برای اختصاص بودجه ای برای اعطای وام به خسارت دیدگان باشد.  سید سلمان سامانی معاون هماهنگی و سخنگوی وزارت کشور از نامه وزیر کشور به رئیس سازمان برنامه و بودجه به منظور جبران خسارت سیل چند روز اخیر استان خوزستان خبر داد و گفت:وزیر کشور طی نامه‌ای به منظور جبران خسارت سیل خوزستان از رئیس سازمان برنامه و بودجه خواسته است نسبت به طرح و اختصاص ۲ هزار و ۳۵ میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال اعتبار هزینه‌ای و تضمین پرداخت مابه التفاوت سود و کارمزد تسهیلات بانکی به مبلغ ۴۰۰۰ میلیارد ریال اقدامات لازم را انجام و پس از تصویب در اختیار بنیاد مسکن انقلاب اسلامی قرار دهد تا با رعایت ضوابط و مقررات و نظارت سازمان مدیریت بحران کشور هزینه شود.

وی در ادامه تصریح کرد:همچنین نسبت به طرح و اختصاص مبلغ ۲۴۰ میلیارد ریال اعتبار تملک دارایی‌های سرمایه‌ای جهت تأمین تجهیزات تخلیه آب (تامین ۸۰ عدد پمپ SP ) اقدام کند.

 با این وجود این وام ، همچنان با ابهامات فراوانی مواجه است. اول اینکه هنوز مشخص نیست که نحوه هزینه کرد آن به چه صورت خواهد بود؟ ثانیا چگونه ممکن است در حالیکه هنوز سیل تمام نشده، به گفته رییس سازمان بحران کشور حدود 5 هزار شهروند خوزستانی برای دریافت وام ثبت نام کرده باشند؟! و از همه مهمتر اینکه، آیا حضور رییس سازمان بازرسی کشور حقیقتا می تواند باعث درمان ریشه ای مشکل سیل در خوزستان باشد و آیا واقعا با خاطیان برخورد خواهد شد یا...؟ سوالاتی که افکار عمومی بی صبرانه منتظر پاسخ گرفتن در مورد آنهاست!