به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری موج، با وجود اینکه وزارت بهداشتی‌ها و پزشکان صاحب نام، بارها و بارها در مقابل طب اسلامی موضع گیری های تند و تیزی را داشته اند در روزهای پایانی سال ۱۳۹۹، ۲۶ تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرحی را با عنوان "ایجاد سازمانی طب اسلامی" تقدیم هیات رییسه مجلس کردند!

بعد از حاشیه های فراوانی که بین طب سنتی پزشکی نوین مطرح شده است ، ظهور  نوع جدیدی از طب کهن با عنوان طب اسلامی آنهم بعد از ظهور کرونا به چالشی جدید بین پزشکان بدل شده است.  با تایید رسمی شیوع ویروس کرونا در ایران در روزهای پایانی بهمن ماه سال ۹۸، بحث‌های گوناگونی درباره استفاده از طب سنتی برای مقابله و درمان بیماری کووید۱۹ مطرح شد. استفاده از طب سنتی پیش از کرونا نیز در ایران و دیگر کشورها مرسوم بوده اما در این زمینه توصیه‌های کسانی که خود را متخصص و مروج "طب اسلامی" معرفی می‌کنند بسیار جنجال‌برانگیز شد.

از روغن بنفشه تا ادرار شتر!

توصیه‌های کرونایی متخصصان "طب اسلامی" با اظهارات عباس تبریزیان، که پدر این طب در ایران خوانده می‌شود، سر از شبکه‌های مجازی درآورد و مدتها موضوع انتقاد و حتی تمسخر بخشی از کاربران شد.

تبریزیان که زمانی با به آتش کشیدن کتاب "اصول طب داخلی هاریسون" که یکی از منابع  و مراجع بین‌المللی علم پزشکی به شمار می‌رود، جنجالی به پا کرده بود برای درمان کرونا نیز به بیماران تجویز کرده بود تا پنبه آغشته به روغن بنفشه را در مقعد خود فرو کنند.

هنوز این جنجال فروکش نکرده بود که "حکیم مهدی سبیلی"، یکی دیگر از چهره های شناخته شده طب تازه نوظهور اسلامی و مدیر "انجمن علمی و آموزشی طب الصادق"،  در یک فیلم ویدئویی به معرفی یافته‌اش برای درمان کرونا پرداخت و مقابل دوربین لیوانی از ادرار شتر را سرکشید.

این رویه ادامه داشت تا اینکه در دی ماه امسال و زمانی که هنوز هیچ واکسنی وارد ایران نشده بود و بحث درباره واردات آن ادامه داشت عده‌ای از طرفداران طب اسلامی جلو وزارت بهداشت علیه واکسن کرونا دست به تظاهرات زدند. بر پلاکاردی که یکی از معترضان در دست داشت نوشته شده بود: «نه  به واکسن خارجی، نه به واکسن داخلی، ما واکسن "داروی امام کاظم" داریم.»

از واکسن کرونا تا ژن ایمان!

اما این نیز پایان ماجرا نبود. عبدالحسین خسروپناه، امام جمعه موقت دزفول میانه اسفند ماه در یک برنامه تلویزیونی مدعی شد تا آن زمان سه بار کرونا گرفته و هیچ دارویی، حتی داروهای سنتی به بهبود او کمک نکرده اما با "داروی امام کاظم و داروی جامع امام رضا" شفا یافته است.

"در عین حال، پدر طب اسلامی" یکی از مخالفان سرسخت استفاده از واکسن برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کووید۱۹ است. تبریزیان ۱۹ بهمن مدعی شد کسانی که واکسن کرونا دریافت ‌کنند "ژن ایمان و اخلاق و نجابت را از دست داده و تمایل به همجنس‌بازی پیدا می‌کنند".

گرچه اظهارات تبریزیان در مخالفت با واکسن کرونا با واکنش و انتقاد تند مقام‌های ارشد وزارت بهداشت روبرو شد. کار این اختلاف نظر تا جایی بالا گرفت که حتی پای مراجع تقلید را نیز به ماجرا باز کرد.

آیت الله ناصر مکارم شیرازی، از مراجع تقلید مطرح قم در این زمینه معتقد است: مجموعه‌ای به نام طب اسلامی وجود ندارد و تنها اشاراتی در قرآن و روایت اسلامی به پیشگیری از بیماری و درمان آن شده است، اما آن‌ها را نمی‌توان به صورت یک علم مطرح کرد.

آیت‌الله فاطمی نیا نیز تابستان ۹۸، پیش از بالاگرفتن بحث‌ها بعد از پاندمی کرونا گفته بود چیزی به نام طب اسلامی وجود ندارد و "طب‌الرضا" دروغ است. شماری دیگر از مراجع تقلید نیز به شدت با استفاده از مفهوم طب اسلامی مخالفت کرده‌اند.

عقب‌نشینی وزارت بهداشت

اختلافات بین طب سنتی و طب نوین اما همیشه هم با موضع گیری طب نوین همراه نبوده است بلکه حتی اخیرا، اظهار نظرهای مسولان وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی حکایت از آشتی تلویحی این دو شاخه پزشکی دارد. به عنوان مثال رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی چندی پیش در مراسم راه‌اندازی «مرکز خدمات طب سنتی ایران ویژه بیماران کرونایی»، احداث این مرکز را گامی در جهت تحقق سیاست‌های ابلاغی رهبر جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد.

علیرضا زالی که فرماندهی ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران را هم بر عهده دارد، روز یک‌شنبه، ۱۸ آبان «پدیده قطعه قطعه شدن در طب نوین را آفتی دانست که طب سنتی ایرانی گرفتار آن نیست» و افزود: «در طب سنتی ایران به بیمار به‌عنوان «موجودی با کرامت» و «صاحب اشرافیت دردمند» می‌نگرند که نگاهی کلی است.»

همانطور که دیده می شود اظهارات اخیر مقامات وزارت بهداشت درباره طب سنتی، نشانگر تغییر موضع‌ این وزارتخانه در خصوص طب سنتی است. این در حالی است که همانطور که گفته شد وزارت بهداشت بارها ادعاهای فعالان طب سنتی را درباره درمان کرونا با داروهای گیاهی رد کرده بود.

این واکنش‌ها از سوی طرفداران طب سنتی، برخی روحانیون و حتی نمایندگان مجلس مورد انتقاد قرار گرفته بود.

کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و داروی ایران نیز در آبان ماه امسال از «صدور مجوز تولید چهار داروی گیاهی» برای درمان کمکی کرونا‎ خبر داده و گفته بود که این داروها در زمان حاضر در کشور تولید و بعضاً توزیع می‌‌شوند.

خبر تائید داروهای گیاهی درمان کرونا از سوی وزارت بهداشت در حالی از سوی کیانوش جهانپور مطرح ‌شد که خود او بارها توصیه‌های طب سنتی برای درمان کرونا را مصداق «کلاهبرداری» عنوان کرده بود.

مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا هم اخیرا طب سنتی را «طب شیادی» نامیده و گفته بود: «وقتی مکانیزم‌های ایجاد بیماری در کرونا هنوز برای همه محققین دنیا شناخته نشده است، طب سنتی می‌خواهد چه کاری انجام دهد؟»

معاون کل وزارت بهداشت ایران نیزروز ۱۵ آبان در مورد نام‌گذاری برخی داروهای ادعایی «درمان‌کننده کرونا» در ایران به نام امامان شیعه گفت که «هیچ دارویی نداریم که منصوب به امامی باشد.»

ایرج حریرچی در ادامه گفته بود: «از آن‌جا که بیش از ۵۰ درصد مبتلایان کرونا، بدون هیچ دارویی و ۸۰ درصد بیماران با عوارض جزیی بیماری بهبود می‌یابند، حتی اگر به آنها شربت آلبالو هم بدهیم خوب می‌شوند.»

آتش دوباره شعله ور شده

حالا طرح جدید ارایه شده به مجلس در مورد طب اسلامی باعث شده تا دوباره آتش اختلافات بین پزشکان نوین و سنتی و مذهبی شعله ور شود. این حاشیه ها تا جایی پیش رفته که بارها پزشکان و وزارت بهداشت اعلام کرده اند که نه تنها چیزی به نام طب اسلامی وجود ندارد بلکه، فقط «طب مکمل» می تواند تحت شرایطی خاص مورد تایید باشد و اظهارات برخی مدعیان طب اسلامی به نوعی مداخله در درمان محسوب شده و می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری را برای بیماران به دنبال داشته باشد، با این وجود اما، در روزهای پایانی سال ۱۳۹۹، ۲۶ تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرحی را با عنوان "ایجاد سازمانی طب اسلامی" تقدیم هیات رییسه مجلس کردند.

در بخشی از متن این طرح آمده است: "در آیات و روایات و آموزه‌های اسلامی به دستورات پزشکی متعددی اشاره شده است که در حال حاضر برخی از متخصصین با استفاده از آموزه‌های اسلامی به ایجاد شاخه‌ای از طب مکمل، تحت عنوان طب اسلامی پرداخته‌اند که این طب نیز موفقیت‌های بسیاری در درمان بیماری‌ها را داشته است. با توجه به اینکه این دو شاخه از طب در سراسر کشور توسعه یافته است و از طرفی برخی افراد غیرمتخصص در این دو حوزه اقدام به سوء‌استفاده می‌کنند، لازم است که این دو رشته از طب تحت نظارت یک سازمان قانونی فعالیت کنند و صدور مجوز فعالیت آنها و همچنین برخورد با متخلفان و بررسی تخلف آنها توسط این سازمان انجام شود. این سازمان کاملاً غیردولتی بوده و بودجه آن از حق عضویت اعضا تأمین می‌شود و تحت نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فعالیت خواهد کرد.

ولی شاید پر حاشیه ترین بخش این طرح، بخشی باشد که براساس آن شرایط افرادی که می توانند به عنوان طبیب در این شاخه فعالیت کنند. براین اساس از جمله شرایط عضویت در این سازمان داشتن گواهینامه پزشکی و تخصصی طب سنتی (مورد تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) یا مدرک سطح دو حوزه علمیه (مورد تایید مدیریت مرکز حوزه علمیه) و تایید سه نفر از مجتهدین حوزه طب اسلامی، داشتن حسن شهرت اجتماعی، نداشتن محکومیت کیفری موثر و... می باشد.

این طرح، اما همانطور که پیش بینی می شد واکنش‌های بسیاری را از سوی وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشکی و... به دنبال داشت. رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، در توییتی با کشیدن خط قرمزی روی جمله«تایید سه نفر از مجتهدین حوزه طب اسلامی» این طرح نوشت: انا لله و اناالیه راجعون و علی الاسلام السلام ...

کیانوش جهانپور، در توئیت های دیگری نوشت: "طب اسلامی، واژگان ابداعی است برای فرار از آزمون منطقی، مغالطه انتساب به منبع مقدس است برای گریز از پاسخگویی، ربطی به طب سنتی و طب ایرانی که تجارب مدون هزاران ساله بشری است هم ندارد، عموما ربطی به آموزه های دینی سلامت هم ندارد، راهبرد جدیدی است برای دین زدایی و لوث کردن اعتقادات"

وی همچنین نوشت: "فرار از کارآزمایی و آزمون علمی و منطقی شاه بیت این مدعیان: «کسانی که از راهکارهای طب اسلامی نتیجه خوبی نمی‌گیرند، ممکن است لازم باشد در اعتقاداتشان تجدیدنظر کنند و صادقانه‌تر و خالصانه‌تر رفتار کنند و قلب و عملشان یکی باشد» ".

رئیس کل سازمان نظام پزشکی نیز در همین راستا با صدور نامه ای خطاب به رئیس مجلس شورای اسلامی نسبت به طرح ایجاد سازمانی با عنوان طب اسلامی واکنش نشان داده خواستار توقف چنین طرح هایی در مجلس شورا شد.

محمدرضا ظفرقندی با ذکر اینکه طرح شماری از نمایندگان مجلس برای ایجاد سازمان طب اسلامی موجب وهن چهره علمی ایران می‌شود از رئیس مجلس خواسته "از آسیب روزافزون شبه علم و روش‌های انحرافی و وهن‌آلود پیشگیری شود".

وی درمتن این نامه نوشت: اخیرا طرحی از سوی ۲۶ نفر از نمایندگان مجلس که اکثرا هم کارشناس و متخصص امور  طبابت و پزشکی نیستند، برای ایجاد سازمان طب اسلامی-ایرانی خدمت جنابعالی ارائه شده است. جنابعالی به خوبی واقفید که مقوله خطیر پزشکی مسئله‌ای کاملا علمی وتخصصی است و با جان و سلامت انسان‌ها ارتباط مستقیم دارد. در دنیای امروز و در علوم طبیعی فقط روشهای علمی مستند و مبتنی بر شواهد پذیرفته شده و می‌تواند مرجعیت اقدام و عمل در همه امور و بویژه امر مهم طبابت باشند. "

ظفرقندی همچنین در نامه خود تاکید کرد که "طرح ایجاد سازمانی با عنوان طب اسلامی که حتی در حوزه های علمیه و نزد مراجع محترم‌ هم‌ بارها مورد نقد و تردید جدی قرار گرفته و نیز ورود افراد غیر مجاز به حوزه طب وطبابت بدون  شک موجب وهن اسلام و ایران در مجامع علمی و بین‌المللی خواهد شد. "

وی همچنین خطاب به رییس مجلس شورای اسلامی، نوشت: "امید است با اهتمام جنابعالی ودیگر نمایندگان محترم مجلس از شأن و منزلت علم مبتنی بر شواهد و تخصص لازم در مقوله تأمین سلامت مردم محافظت واز آسیب روزافزون شبه علم و روشهای انحرافی و وهن آلود پیشگیری شود. "

حال باید دید سرنوشت این طرح چالش‌برانگیز چه می‌شود؟ طرحی که شاید بتواند به ایجاد شاخه جدیدی از علم پزشکی منجر شود که البته تاکنون به زعم اکثر پزشکان و اساتید و مسولان وزارت بهداشت ، هیچ گونه توجیه علمی نداشته و ندارد. گرچه  بعید نیست چند وقت بعد، مسولان مربوطه دوباره تغییر موضع دهند و به حامیان طب اسلامی بدل شوند! طرحی که می تواند به یکی از نخستین چالش های جدی بین مجلس با وزارت بهداشت و حتی دولت بدل شود.