به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، سکته مغزی زمانی رخ می دهد که یک لخته خونی موجب انسداد شریان خون رسان به مغز می شود (سکته مغزی ایسکمیک) و یا یک رگ خونی مغز پاره شده و خونرسانی به بخشی از مغز متوقف می شود (سکته مغزی هموراژیک) و در عرض چند دقیقه پس از این حادثه سلول های مغز شروع به مردن می کنند.

سکته مغزی یک اورژانس پزشکی است و درمان آن باید بلافاصله انجام شود، اقدامات سریع می‌تواند میزان تخریب مغزی را کاهش داده و از عوارض بعدی جلوگیری کند.

خبر خوب اینکه در حال حاضر در جهان تعداد کمتری از انسان‌ها به علت سکته مغزی می‌میرند.

علت بروز سکته مغزی

یکی از دلایل متداول سکته مغزی ضخیم و سخت شدن دیواره رگ های خونی است. پلاکت های ساخته شده از چربی، کلسیم، کلسترول و ... انعطاف رگ های خونی را از میان می برند. لخته خون ممکن است موجب مسدود شدن رگ خونی غیر قابل انعطاف و بروز سکته مغزی ایسکمیک شود. عامل اصلی سکته مغزی هموراژیک در اکثر موارد عدم درمان فشار خون بالا است که سبب انفجار رگ خونی ضعیف می شود. معمولاً این افراد علایم خبرکننده ای مانند سردرد و تشنج دارند که منجر به پاره شدن رگ های مغزی می شود.

یکی دیگر از دلایل بروز سکته های مغزی حرکت لخته خون از قلب یا عروق گردن است که وارد مغز می شود مبتلایان به رماتیسم قلبی یا بیماران قلبی که ریتم قلبشان دچار مشکل است و کسانی که دچار سکته های قلبی شده اند یا مشکل دریچه ای دارند مستعد ابتلا به سکته های مغزی هستند.

علائم سکته مغزی

اگر ما یا یکی از نزدیکانمان دچار سکته مغزی شد، لازم است توجه خاصی به زمان شروع علائم داشته باشیم، بعضی از درمان‌ها در صورتی بیشترین تاثیر را خواهند داشت که بلافاصله بعد از ایجاد سکته مغزی تجویز شوند.

علائم و نشانه‌های سکته مغزی

_اشکال در تکلم و فهم مطالبی که شنیده می‌شوند: امکان دارد دچار گیجی شده، لغات را نامفهوم بیان کنیم یا در فهم کلمات دچار مشکل شویم.

_فلج یا بی‌حسی صورت، دست‌ها و پاها: ممکن است به طور ناگهانی بی‌حسی، ضعف و یا فلج در صورت، بازوها و پاها ایجاد شود که معمولاً یک قسمت از بدن را درگیر می‌کند. سعی کنیم هر دو دست خود را همزمان بلند کرده و روی سر خود قرار دهیم، اگر یکی از دست‌ها شروع به افتادن کرد، احتمالاً ما دچار سکته مغزی شده‌ایم. همچنین، ممکن است یک سمت دهان ما هنگام خنده دچار افتادگی شود.

_مشکلات بینایی در یک یا هر دو چشم: ممکن است مشکل تاری دید ناگهانی در یک یا هر دو چشم احساس کنیم یا ممکن است دچار دوبینی شویم.

_سردرد: سردردی که به صورت ناگهانی شروع شده و بسیار شدید است، می‌تواند نشانگر یک سکته مغزی باشد. این سردرد تا جایی شدت دارد که ممکن است همراه سرگیجه، منگی، حالت تهوع و گاه تغییر در سطح هوشیاری باشد.

_مشکل در راه رفتن: ممکن است بلنگیم و یا تعادل خود را از دست دهیم. همچنین، ممکن است به طور ناگهانی درک خود را از مکان یا جایی که در آنجا قرار داریم، از دست بدهیم.

انواع سکته مغزی

سکته مغزی به سه دسته تقسیم می شود که بر حسب درجه شدت خطرات و عوارض نامگذاری شده است:

سکته مغزی ایسکمیک

متداول ترین نوع سکته مغزی، ایسکمیک، نام دارد. تقریبا از هر ۱۰ سکته مغزی ۹ مورد در این گروه قرار می گیرند. عامل بروز سکته مغزی، لخته خونی است که در رگ درون مغز ایجاد شده است. لخته خون ممکن است در نقطه ای خاص گسترش یافته یا از سایر نقاط بدن به مغز رسیده باشد. اگر سرخرگی که خون را به مغز می رساند، بسته شود، این نوع سکته مغزی رخ می دهد. علل متعددی باعث بسته شدن رگ خونی می شوند، مثلا رسوب چربی ها در شریان ها (آترواسکلروز) باعث تشکیل لخته خونی می شود. گاهی اوقات، در اثر بی نظمی ضربان قلب، یک لخته خونی در قلب ایجاد می شود. سپس این لخته خونی به جای دیگری از بدن می رود که در آنجا سرخرگ رساننده خون به مغز را می بندد.

سکته مغزی هموراژیک

وقتی یک رگ خونی در مغز پاره شود و باعث خونریزی در مغز شود، این نوع سکته رخ می دهد که آن هم دلایل متعددی دارد.سکته مغزی هموراژیک بسیار نادر و مرگ بار است. این نوع سکته وقتی بروز می کند که یک رگ خونی ضعیف در مغز منفجر شود. نتیجه این نوع سکته، خونریزی شدید درون مغز است که متوقف کردن اش بسیار دشوار است.

حمله ایسکمیک گذرا

در واقع یک سکته مغزی ناقص است که در اثر گرفتگی رگ خونی رخ می دهد. اگرچه حمله ایسکمی گذرا موجب آسیب دائمی مغز نمی شود، ولی باعث بروز علائم سکته مغزی می شود که چند دقیقه و یا حتی چند ساعت طول می کشند. شما به عنوان علامت سکته مغزی نباید از این حالت چشم پوشی کنید.

چه ‌موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر در ما علائم و نشانه‌های سکته مغزی ظاهر شد، حتی اگر احساس می‌کنیم که علائم کاملا از بین رفته است، بدون اتلاف وقت به پزشک مراجعه کنیم.

اگر در نزدیکانمان این علائم را دیدیم، سریع فکر کنیم و موارد زیر را انجام دهیم:

_صورت: از بیمار بخواهیم لبخند بزند، آیا یک طرف صورت افتادگی دارد؟

_بازوها: از بیمار بخواهیم که هر دو بازوی خود را بالا بیاورد، آیا یک بازو به سمت پایین منحرف می‌شود؟ یا یک بازو توانایی بالا آمدن ندارد؟

_تکلم: از بیمار بخواهیم یک عبارت ساده را تکرار کند، آیا کلمات او نامفهوم است؟

اگر هرکدام از این علائم را مشاهده کردیم، بلافاصله با اورژانس تماس بگیریم.

عوامل خطرساز سکته مغزی

شناخت عوامل سکته مغزی، کلید پیشگیری از آن محسوب می‌شوند:

_سن: سکته مغزی در تمام سنین امان دارد که اتفاق بیفتد ولی بروز آن در افراد مسن تر بیشتر احتمال دارد.

_جنسیت: مردان بیش از زنان به سکته مغزی مبتلا می شوند.

_سابقه سکته مغزی: احتمال سکته در افرادی که سابقه قبلی سکته مغزی یا سکته گذرا دارند، بیشتر است.

_سابقه خانوادگی: احتمال سکته مغزی در افرادی که یکی از اعضای خانواده آنها به سکته دچار شده ، بیشتر است.

_دیابت و بیماری های خاص

_فشارخون بالا: فشارخون بالای کنترل نشده می تواند  زمینه سازی بسیاری از سکته های مغزی باشد.

_بیماری های قلبی: یکی از عوامل ایجاد کننده سکته مغزی، صداهای اضافی و ضربان های سریع و ناکامل قلبی است.

_تنگی شریانها: تشکیل پلاک ها در شریان های مغزی می تواند احتمال سکته مغزی را بالا ببرد که البته تشخیص این امر با شنیدن به وسیله گوشی پزشکی میسر است.

_کشیدن سیگار: سیگار می تواند موجب افزایش فشارخون و صدمه به سرخرگ ها گردد.

_چاقی: چاقی خطر ابتلا به فشار خون بالا، بیماری های قلبی، دیابت و بالاخره سکته مغزی را افزایش می دهد.

_اعتیاد: الکل و کوکائین علاوه بر افزایش فشارخون، احتمال بروز سکته مغزی را نیز افزایش می دهند.

بیشتر بخوانید:

۸۰ درصد سکته های مغزی بر اثر لخته خون به وجود می آید

ویروس کرونا منجر به سکته مغزی شود

کمک به بیماران سکته مغزی برای برطرف کردن مشکلات حرکتی