به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، سرطان جزو واژه‌هایی محسوب می‌شود که به‌تنهایی دلهره‌آور و ترسناک است به‌ویژه اگر فرد یا نزدیکان وی به این بیماری مبتلا شوند. اما از ابتلاء به برخی از انواع سرطان می‌توان جلوگیری و یا با تشخیص اولیه، بسیاری از سرطان‌ها را درمان کرد.

۴فوریه (برابر با ۱۵بهمن) هر سال، در تقویم سلامت بین‌المللی روز جهانی سرطان نام‌گذاری شده است. در این تاریخ، به منظور افزایش آگاهی‌، تشویق به پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان سرطان تلاش می‌کنند.

روز جهانی سرطان توسط اتحادیه کنترل بین‌المللی سرطان برای حمایت از مبتلایان به این بیماری نام گذاری شده است.

شعار امسال (2023) روز جهانی سرطان "فاصله‌ها را کم کنیم" اعلام شده است.

منظور از کم کردن فاصله بی‌خبری از عوامل سرطان تا دانستن آن، فاصله مشکوک شدن تا شناسایی و فاصله تشخیص تا درمان است.

 

سرطان چیست؟

 

سرطان زمانی اتفاق می‌افتد که سلول های غیرطبیعی به سرعت تکثیر می شوند و به سایر بافت ها و اندام ها گسترش پیدا می‌کنند. سرطان یکی از علل اصلی مرگ و میر در جهان است. در بدن یک فرد سالم، روزانه میلیون ها سلول شروع به رشد و تقسیم می کنند تا بدن قادر به انجام فعالیت های خود باشد.

سلول های سالم چرخه زندگی، روش تکثیر و مرگ مخصوص به خود را دارند. سلول های جدید جایگزین سلول های قدیمی یا آسیب دیده می شوند. در صورت بروز سرطان این روند مختل شده و منجر به رشد غیر طبیعی سلول ها می شود.

 

تاریخچه روز جهانی سرطان

 

روز جهانی سرطان در ۴ فوریه ۲۰۰۰ در اجلاس جهانی سرطان که در پاریس برگزار شد، تأسیس شد.

این روز اکنون توسط اتحادیه کنترل بین‌المللی سرطان به منظور حمایت از اهداف اعلامیه جهانی سرطان که در سال ۲۰۰۸ پیشنهاد شد هدایت می‌شود، سازمان ملل متحد از ناظرین این روز است.

 

علائم سرطان

 

سرطان در ابتدا ، هیچگونه نشانه‌ای ندارد. علائم و نشانه‌های آن زمانی خود را نشان می‌دهد که سلول‌ها رشد کرده و ریشه دوانده باشند. نشانه‌های این بیماری بستگی به نوع و محل آن دارد، بسیاری از این علائم بین تمامی سرطان‌ها مشترک هستند و برخی علائم، اختصاصی می‌باشند.

 

علائم موضعی سرطان

 

علائم موضعی امکان دارد به سبب توده توموری یا جراحتی که به علت وجود تومور ایجادشده است، خود را نشان دهند. به‌عنوان‌مثال، توده‌ای که طی سرطان ریه در ریه‌ها ایجاد می‌شود می‌تواند منجر به انسداد برونش‌ها شده و به ایجاد سرفه یا ذات‌الریه منجر شود.

علائم سیستمیک سرطان

 

برخی دیگر از علائم در طی سرطان وجود دارند که صرفاً در محل ایجاد تومور ظاهر نمی‌شوند بلکه بدن را به‌صورت کلی و سیستمیک درگیر می‌کنند، این علائم شامل کاهش وزن ناخواسته، تب، خستگی مفرط و تغییرات پوستی میشود.

 

ریسک فاکتورهای ابتلا به سرطان

 

علت اصلی سرطان جهش در DNA سلول ها محسوب می‌شود. جهش‌های ژنتیکی می توانند ارثی باشند یا پس از تولد در نتیجه مشکلات زیست محیطی رخ دهند.

 

برخی از عوامل خطر ابتلا به سرطان عبارتند از:

 

_قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی

_قرار گرفتن در معرض اشعه ها

_قرار گرفتن در معرض آفتاب بدون محافظت

_ویروس های خاص مانند ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)

_سیگار کشیدن

_نوع شیوه زندگی، مانند رژیم غذایی و میزان فعالیت بدنی

_ عفونت‌های مزمن

 

شیوع سرطان در ایران

 

در کشور ایران سالیانه بیش از ۳۰ هزار نفر جان خود را بر اثر ابتلا به سرطان از دست می‌دهند همچنین طی یک سال بیش از ۱۰۰ هزار مورد ابتلای جدید به سرطان شناسایی می‌شود.

 

درمان های نوین سرطان

 

امروزه فناوری‌های پیشرفته و روش‌های درمانی جدید درهای تازه‌ای به سوی درمان بیماری سرطان گشوده شده است. یکی از این روش ها سلول درمانی با سلول های بنیادی است.

 

انواع سلول های بنیادی

 

سلول‌های بنیادی را طبق خصوصیات و ویژگی به سه دسته «سلول‌های بنیادی جنینی»، «سلول‌های بنیادی بالغ» و «سلول‌های بنیادی خون بند ناف» تقسیم می‌کنند.

 

_سلول‌های بنیادی جنینی

 

از توده سلولی داخلی جنین 16-14 روزه گرفته می‌شود و قادر است تمام سلول‌ها و بافت‌های یک فرد کامل را بسازد.

 

_سلول‌های بنیادی بالغ

 

به سلول‌هایی که پس از تولد از بافت‌های مختلف فرد بالغ جدا می‌شوند، گفته می‌شود. سلول‌های بنیادی خون ساز مستقر در مغز استخوان، مغز، کبد و سایر بافت‌ها از این دسته هستند که قدرت تمایز به برخی از بافت‌ها را دارند.

 

_سلول‌های بنیادی خون بندناف

 

خون بندناف خونی است که پس از تولد در بند ناف و جفت باقیمانده و دور ریخته می‌شود. این خون غنی از سلول‌های بنیادی است.

 

کشف زودهنگام سرطان کلیدی برای درمان قطعی و فوری

 

پیشگیری بهتر از درمان است. البته بهتر است که این را بدانیم که در علوم بهداشتی پیشگیری همیشه به معنی مبتلا نشدن نیست. حتی کشف زودهنگام یک بیماری و اقدام به درمان در مراحل اولیه هم یک پیشگیری محصوب می شود. آزمونهای غربالگری متعددی برای کشف زودهنگام بیماری سرطان به صورت روتین در مراکز درمانی در دسترس قرار دارند که بر حسب میزان خطر ابتلا با توجه به سن و جنس و تشخیص پزشکتان شما نیز باید آنها را انجام دهید.

 

نقش استرس در ابتلا به سرطان

 

زمانی که بدن در معرض شرایط استرس زا قرار می گیرد سطح هورمون کورتیزول در افزایش پیدا می‌کند. نقش استرس و اندوه های طولانی در ابتلا به سرطان در مطالعات مختلفی مورد ارزیابی قرار گرفته است.

این تحقیقات نشان داده است که در افرادی که استعداد ژنتیکی و زمینه وراثتی ابتلا به سرطان را دارند دوری از استرسهای روانی در کنار تغذیه سالم نقش به سزایی در پیشگیری دارد. حتی اگر عامل مهیا ساز سرطان استعداد ژنتیکی باشد، استرس یکی از عوامل مهم شناخته شده در ظهور این بیماری است.

 

بیشتر بخوانید:

استرس در محیط کار را چگونه برطرف کنیم؟