به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، مننژیت از آن دست بیماری‌هایی است که شاید علائم و نشانه های آن با بیماری آنفولانزا اشتباه گرفته شود، یک بیماری که می‌تواند به دلیل نزدیکی التهاب به مغز و نخاع، زندگی بیمار را به خطر بیاندازد و در صورتی که درمان نشود، سبب بروز عوارض طولانی مدت جدی مانند ناشنوایی، صرع، هیدروسفالی و کسری‌های شناختی خواهد شد.

اما این بیماری چه علائمی دارد  و چگونه بروز پیدا می کند؟

مننژیت یا سرسام

مننژیت را بسیاری با نام سرسام می‌شناسند و اگر بخواهیم از نگاه علمی به آن نگاه کنیم در واقع التهاب پرده‌های محافظی است که مغز و نخاع را پوشانده‌ و به‌طور مشترک مننژ یا شامگان نامیده می‌شوند.

امکان دارد این التهاب عامل ویروسی، باکتریایی، یا سایر ریزاندامگان داشته باشد و در موارد کمتری نیز درپی تجویز داروهای خاصی به وجود می‌آید.

مننژیت می‌تواند به دلیل نزدیکی التهاب به مغز و نخاع، زندگی بیمار را به خطر بیاندازد که در نهایت شرایط را تحت عنوان فوریت پزشکی دسته بندی می‌کنند.

از جمله نشانه‌های رایج مننژیت سردرد و خشکی گردن همراه با تب، گیجی یا هوشیاری دگرگون شده، استفراغ، و ناتوانی در تحمل نور (نور هراسی) یا صداهای بلند (صدا هراسی) است و بطور معمول در کودکان تنها نشانه‌های غیراختصاصی همچون تحریک‌پذیری و خواب‌آلودگی مشاهده می‌شود.

در صورتی که در این حالا ضایعهٔ پوستی مشاهده شود، این امکان وجود دارد که نشان دهندهٔ علت مشخصی برای مننژیت باشد، بعنوان مثال: مننژیت در اثر باکتری مننگوکوک ممکن است همراه با ضایعهٔ پوستی مشخصی باشد.

این نکته قابل توجه است که با یک بزل کمری می‌توان مننژیت را تشخیص داد یا از بروز آن جلوگیری کرد، به این صورت که یک سوزن وارد مجرای نخاعی می‌شود تا نمونه‌ای از مایع مغزی-نخاعی (CSF)، که مغز و نخاع را احاطه کرده‌است، برداشته شود. CSF در آزمایشگاه تشخیص طبی آزمایش می‌شود و نخستین درمان در مننژیت حاد شامل تجویز آنتی‌بیوتیک و گاهی داروهای ضدویروس متناسب است.

از سوی دیگر می‌توان از کورتیکواستروئید برای جلوگیری از عوارض التهاب شدید استفاده کرد.

توجه کنید که امکان دارد مننژیت در صورتی که درمان نشود، سبب بروز عوارض طولانی مدت جدی مانند ناشنوایی، صرع، هیدروسفالی و کسری‌های شناختی شود.

برخی انواع مننژیت (مانند انواعی که همراه با عفونت‌های مننگوکوک، "هموفیلوس آنفلوآنزاً نوع ب، پنوموکوک، یا ویروس گوشک، است) را می‌توان با ایمن‌سازی پیش‌گیری کرد.

معرفی انواع مننژیت

مننژیت می‌تواند دارای عوامل بوجود آورنده  ویروسی، باکتریایی، قارچی، انگلی و یا غیرعفونی داشته باشد.

به این صورت که مننژیت ویروسی کم خطرتر از مننژیت باکتریایی است و برای درمان آن نیازی به تجویز آنتی‌بیوتیک نیست، زیرا آنتی بیوتیک‌ها بر روی ویروس‌ها تأثیری ندارند و این نوع مننژیت اغلب بدون نیاز به دارو و تنها با استراحت و کنترل شرایط بالینی بیمار بهبود می‌یابند.

هرچند ممکن است در برخی موارد پزشک اقدام به تجویز دارو کند اما در کل تمام مراقبت‌های بالینی سرماخوردگی مانند استراحت مطلق، مصرف زیاد مایعات، پائین آوردن تب با پاشویه و… می‌توانند برای این نوع مننژیت مؤثر باشند و در صورتی که سن نوزاد شما بسیار پائین باشد و یا پزشک در تشخیص نوع مننژیت مردد باشد ممکن است نوزاد شما در بیمارستان بستری شود تا هم آزمایش تشخیصی بر روی او انجام شود و هم تحت مراقبت‌های ویژه قرار بگیرد.

مننژیت باکتریایی اما شدیدتر از نوع ویروسی است و برای درمان آن تجویز آنتی‌بیوتیک در سریع‌ترین زمان ممکن لازم است و نوزاد به احتمال زیاد در بیمارستان بستری می‌شود تا تزریق وریدی آنتی‌بیوتیک برای او صورت بگیرد و در صورتی که تشخیص مننژیت در نوزاد زودتر صورت بگیرد احتمال درمان کامل وجود دارد و هرچه تشخیص دیرتر انجام شود و درمان دیرتر آغاز شود احتمال درمان صد در صد بیماری کاهش پیدا می‌کند و ممکن است عوارضی با کودک باقی بماند.

با توجه به این موضوع تشخیص نوع ویروسی و یا باکتریال مننژیت تنها از طریق انجام آزمایش امکان پذیر است و در صورتی که پزشک از وجود مننژیت در کودک مطمئن شود با یک سرنگ اقدام به کشیدن مایع نخاعی کودک از منطقه کمر او می‌کند و تنها از روی جواب این آزمایش به علت مننژیت کودک شما پی می‌برد.

علائم بیماری مننژیت

ممکن است علائم و نشانه های این بیماری با بیماری آنفولانزا اشتباه گرفته شود و باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که علائم و نشانه های مننژیت، در چند ساعت و یا بین ۱ تا دو روز خود را نشان می دهند.

علائم و نشانه های مننژیت در افراد بالای ۲ سال:

•  تب بالا و ناگهانی

•  سردرد شدید

•  خشکی گردن

•  تهوع و استفراغ بهمراه سردرد

•  گیجی و یا ناتوانی در تمرکز کردن

•  تشنج

•  خواب آلودگی و یا مشکل در بیدار شدن

•  حساسیت به نور

•  فقدان علاقه به خوردن و آشامیدن

•  التهاب های پوستی در بعضی از انواع مننژیت

علائم بیماری مننژیت در کودکان:

•  تب بالا

•  گریه‌ پی در پی

•  بی خواب و بی قراری شدید

•  تغذیه ضعیف

•  برآمدگی در قسمت نرم بالای سر کودک

•  خشکی گردن و بدن کودک

توجه داشته باشید که کودکان مبتلا به مننژیت، بسختی آرام می شوند و حتی زمانیکه بغلشان می کنید، شدیدتر گریه می کنند.

علل ایجاد مننژیت

توجه داشته باشید که اگر به هر طریقی میکروب یا ماده خارجی ای از طریق عروق خونی وارد این مایع شود و عفونت ایجاد کند و یا استخوان های محافظت کننده از مننژ شکسته شده و آسیب بافتی ایجاد کنند و یا هر عامل دیگری که باعث التهاب این پرده ها شود، این امکان وجود دارد که در مغز یا نخاع مننژیت رخ دهد.

براین اساس مردم به علت اطلاعات ناکافی از مننژیت این بیماری را نوعی عفونت می دانند اما باید توجه داشته باشید که همیشه این طور نیست و غالبا منشا التهابی که در مننژیت دیده می شود ویروسی یا باکتریایی است.

پزشک باید پس از اطلاع از منشا بیماری اقدام به درمان آن کند.

از سوی دیگر نوع درمان و حتی شدت آن بستع به علت اصلی ایجاد مننژیت متفاوت است و در بعضی افراد حتی بدون درمان و تنها با درمان های حمایتی این بیماری بهبود پیدا می کند، اما در بعضی دیگر، به طور مثال اگر عامل مهاجم ویروس هرپس سیمپلکس باشد؛ درمان اختصاصی تری لازم است. به علاوه مننژیت های باکتریایی بسیار خطرناک تر بوده و نیاز به اقدام فوری دارند.

براین اساس، درمان بیمار باید به درستی و بر اساس علت اصلی ایجاد کننده ی التهاب باشد و در صورتی که درمان به نادرستی انجام شود ممکن است بیمار تا کما یا حتی مرگ پیش رود.

بیشتر بخوانید:

بهترین و بدترین مواد غذایی برای مغز

چه عواملی موجب بروز بیماری ام اس می شود؟

کدام خورا‌کی‌ها به درمان هلیکوباکتر پیلوری کمک می‌کنند؟