نوروز، سرآغاز فصلی نو و پیام‌آور مهرورزی
نوروز کهن‌ترین آیین باستانی ایرانیان به‌شمار می‌رود که همزمان با رویش دوباره طبیعت در فصل بهار آغاز می شود. این عید از زیباترین میراث‌های معنوی، فرهنگی و آیینی ماندگار است که در میان مردمان سرزمین‌های گوناگون با نام‌ها و سنت‌های مختلفی گرامی داشته می‌شود.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری موج، نوروز باستانی کهن‌ترین سنت و از محبوب‌ترین روزها نزد ایرانیان است. همه اقوام ایرانی این پدیده طبیعی را جشن می‌گیرند و با آداب و رسوم و مراسم خاصی همراه است. افسانه‌ها و روایت‌های ملل و نحل از آن روی که بخشی از باورهای دیرپای مردم ماست، اهمیت دارند.
نوروز به عنوان جشنی باستانی که آمیخته‌ای از افسانه‌هاو آداب و سنن گوناگون ایرانی است، در حوزه اندیشه‌های اسلامی، با زدودن خرافه‌ها یا باورهای نادرستی که پیرامون آن وجود داشت و به چشم می‌خورد، همواره مورد توجه مردمان و نقد اندیشمندان بوده است.
در ادابیات فارسی، پایه‌گذاری جشن نوروز را مانند بسیاری دیگر از آیین‌ها، رسم‌ها، فرهنگ‌ها و تمدن‌ها، به نخستین پادشاهان نسبت می‌دهند. شاعران و نویسندگان قرن‌های چهارم و پنجم هجری، چون فردوسی، منوچهری، عنصری، بیرونی، طبری، مسعودی، مسکویه، گردیزدی و بسیاری دیگر که تبع آن‌ها برای پدید آوردن آثار تاریخی واسطوره‌ای، بی‌گمان ادبیات پیش از اسلام بوده است، نوروز و برگزاری جشن نوروز را از زمان پادشاهی جمشید می‌دانند.
خیام نیشابوری می‌نویسد که جمشید به مناسبت باز آمدن خورشید به برج حمل، نورز را جشن گرفت: «سبب نهادن نورز آن بوده است که آفتاب را دو دور بود، یکی آن‌که هر سیصد و شصت و پنج شبان روز به اول دقیقه حمل باز آمد و به همان روز که رفته بود، بدین دقیقه نتواند از آمدن، چه هر سال از مدت آن کم می شود و چون جمشید، آن روز دریافت آن‌را «نوروز» نام نهاد و جشن و آیین آورد و پس از آن پادشاهان و دیگر مردمان بدو اقتدا کردند.»
هفت سین ایرانی
رسم و باوری کهن است که همه اعضای خانواده هنگام تحویل سال‌در خانه و کاشانه خود درکنار سفره هفت‌سین گرد آیند. در سفره سفیدرنگ هفت سین، از جمله هفت خوراکی قرار می‌دهند که نام آن‌ها با حرف«س» آغاز می‌شود. این هفت خوراکی که نماد فراوانی روییدنی‌ها و فراورده‌های کشاورزی هستند، عبارت‌اند از: سیب، سبزه، سنجد، سماق، سیر، سرکه، سمنو و مانند این‌ها.
افزون بر آن، آینه، شمع، ظرفی شیر، ظرفی آب که نارنج در آن است، تخم‌مرغ رنگ کرده، ماهی قرمز، نان، سبزی، گلاب، گل سنبل، سکه و کتاب دیـنی(مسلمانان قرآن و زردشتیان اوستاو...) نیز زینت‌بخش سفره هفت‌سین است که در بیشتر خانه‌ها تا روز سـیزده گسترده است.
میرزاده عـشقی در«نوروزی نامه»کـه در اسـلامبول نگاشته، درمسمطی برای آگاهی مردم آن دیار سروده است:
همه‌ی ایرانیان نوروز را از یاد بود کی
بپا سازند از مازندران تا شـوش و مـلک ری
بساط هفت سین چینند و بنشینند دور وی
جشن نوروز در میان اقوام مختلف
استان گلستان با داشتن تاریخ کهن پنج‌هزار ساله و سکونت اقوام متفاتی چون فارسی، ترکمن، ارمنی، کـرد، بـلوچ، عرب و...از تنوع قومی و فرهنگی خاصی برخوردار است. به‌گونه‌ای که می‌شود پنداشت، استان گلستان خود ایرانی کوچک است. این اقوام گرچه هریک فرهنگی ویژه خود دارند، سالیان سال است، به آداب و رسومی مشترک پایبندند. در استان گلستان نیز ا ز اوایل اسفند در برخی از نواحی،گروه دونفره نوروز خوانان، اشعاری را که به مناسبت فرا رسیدن عید نوروز سروده شده‌اند، می‌خوانند و از صاحبان منازل مژدگانی می‌گیرند. مردم مژدگانی دادن را شگون می‌دانند و مقدم آن‌ها را به عنوان پیام‌آوران بهار گرامی می‌دارند.
نزدیکی بسیاری بین آیین‌ها و رسم‌های کرمانشاه و کردستان دیده می‌شود. «ایل گوران» در کرمانشاه، نوروز را جشن جمشیدی خطاب می‌کنند. رقص و پایکوبی بخشی جدا نشندنی از مراسم جشن این منطقه اسـت. مراسم قاشق‌زنی، بوته جمع کردن، شال گره‌زنی یا شال‌اندازی و...مراسم همیشگی آن‌هاست.
بخیاری‌ها، با خانه‌تکانی که به‌طور معمول دو هفته قبل از عیدشروع می‌شود، به استقبال سال نو می‌روند. فرش‌های آویخته از در ودیـوار، بیشتر از هر چیز دیگر به انسان یادآوری می‌کند که عید نزدیک است. مردم این خطه قبل از تحویل سال نو، سفره هفت‌سین را پهن مـی‌کنند. علاوه بـر هفت‌سین، گذاشتن قرآن، گلاب، آینه، تـخم‌مرغ رنگی، انواع آجیل، میوه و شمع یا چراغ در سفره نوروز مرسوم است. عـشایر بختیاری همزمان با تحویل سال به مکان سبزتری می‌روند و سیاه‌چادر خـود را در آن جا برپا می‌کنند. هنگامی تحویل سال، بزرگ خانواده قرآن می‌خواند و همه برای شروع نیک، قرآن می‌خوانند. مردم منطقه‌ی بختیاری به‌طور معمول به قدم اولین کسی که روز عـید پایش را در خانه می‌گذارد، معتقدند.
جشن بزرگ نوروز، در استان اردبیل دارای اهمیت و آداب خاص خود است. تـدارک رسیدن نوروز در این استان نیز از اوایل اسفندماه باخانه تکانی آغاز می‌شود. چیدن سفره هفت سین و مراسم سمنوپزی نیز در این استان طبق رسم دیگر ایرانیان وجود دارد.
جشن‌ها و آیین‌های استان خراسان شمالی به جشن‌های مذهبی، ملی و محلی تقسیم می‌شوند. در مـیان جشن‌های ملی،جشن‌های ویژه عید نـوروز مهمترین و بزرگ‌ترین جشن‌ها به شمار می‌آیند. ترکمن‌ها در این روزها، پختن غذاهای معروف نوروزی، مانند نوروز کجه، نوروز بامه و سمنی(سمنو) و اجرای بازی‌های گوناگون توسط جوانان ترکمن،حال و هـوای دیگری به این جشن و شادی می‌دهند. در ایام نوروز، ترکمن‌ها به مـسابقات اسـب‌دوانی، کـشتی، پرش برای گرفتن دستمال از بلندی، خروس جنگی، شاخ‌زنی میش‌ها، شطرنج‌بازی، مهره‌بازی وتاب بازی مشغول می‌شوند.
جشن‌های کهن نوروز در حوزه تمدنی ایران بزرگ، از هندوستان تا آسیای مرکزی برگزار می‌شده است، تاجاییکه امروز آیین‌های نوروزی در دیگر کشورهای جهان حتی در گوشه‌هایی از آفریقا نیز به چشم می‌خورد. چین، زنگبار و حوزه‌هایی خارج از تمدن ایران بزرگ نیز امروز با آیین و جشن‌های نوروزی تا حدودی آشنا شده‌اند.
بیشتر بخوانید:
مناطق گردشگری زنجان/ با سفر به زنجان از سومین گنبد بزرگ جهان بازدید کنید +تصاویر
مناطق گردشگری مازندران/ کندلوس میعادگاه عاشقان طبیعت و تاریخ +تصاویر
مناطق گردشگری اصفهان/ نصف جهان گردشگری به رنگ لاجوردی +تصاویر
مناطق گردشگری قم / در شهر قم هم زیارت کنید هم سیاحت +تصاویر
مناطق گردشگری همدان/ همدان یا هگمتانه تونلی برای سفر به تاریخ+تصاویر
مناطق گردشگری شیراز / از شهر راز چه می دانید؟
مناطق گردشگری تهران با روستاهای سرسبز +تصاویر
مناطق گردشگری کرمانشاه / هندوستان چهار فصل ایران آماده پذیرایی از مهمانان نوروزی +تصاویر
ارسال نظر