به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری موج، سازمان بهداشت جهانی، مشارکت جامعه در امر سلامت را یکی از راهبردهای اصلی تأمین، حفظ و ارتقاء سلامت فرد و جامعه، تلاش در جهت شعار سلامت برای همه و دستیابی به پوشش همگانی سلامت معرفی می‌کند. مشارکت جامعه فرایندی است که طی آن همگان در فرایند مدیریت نظام سلامت درگیر شده و به کمک یکدیگر مسائل تأثیرگذار بر سلامت را شناسایی کرده و در انتخاب راهکار مناسب و پیاده سازی و ارزشیابی آن نقش اصلی را ایفا می‌کنند.

زمانی که جامعه درگیر تأمین سلامت خود، اطرافیان باشد بهتر می‌تواند نیازها و راهکارهای مناسب را برای حل آن ارائه کند و همچنین در انجام این برنامه‌ها هم احساس مسئولیت می‌کند. از نظر راهبردی هم وقتی مردم در فرایند مدیریت مشارکت کنند، اول اینکه با حضور مردم مقداری از بار اقتصادی نظامت سلامت کاسته می‌شود و دوم اینکه انگیزه تأمین سلامت جامعه حتی برای کارکنان نظام سلامت نیز افزایش خواهد یافت.

در همه جای دنیا، متولیان سلامت در دنیا با تأکید بیشتر بر اهمیت مراقبت‌های بهداشتی و پیشگیرانه، ضمن فراهم آوردن زمینه‌های دسترسی آسان‌تر به خدمات بهداشتی، از همگان می‌خواهند تا با انتخاب شیوه‌های سالم‌تر برای زندگی، خود را از ابتلا به بیماری‌ها مصون دارند. یکی از راه‌های توجه به سلامت داشتن پزشک خانواده است، از دهه ١٩٥٠ میلادی اولین انجمن های علمی این رشته در کشورهای غربی تاسیس شد. نخستین بار زمزمه راه‌اندازی این برنامه در ایران در سال ۱۳۸۱ مطرح شد و در اوایل سال ۱۳۸۴ این طرح به مرحله اجرا در آمد. پزشکان در قالب پزشک خانواده روستایی شروع به کار کردند و پس از چندی به دلیل نیاز به افزایش سطح دانش آنها در سطوح مورد نیاز دوره تخصص بالینی پزشکی خانواده طراحی شد.

متخصص پزشکی خانواده در دو حیطه بهداشت و درمان بالاترین خدمات کیفی را ارائه می‌دهد تا سلامت افراد را تضمین کند. از این رو متولیان بهداشت و سلامت در جوامع مختلف همه ساله شعاری مناسب و موضوع محور سعی بر پیشگیری، مراقبت و ارتقاء شاخص‌های سلامت دارند. هفته سلامت امسال با تأکید بر نقش پزشکی خانواده در بهبود سلامت آحاد جامعه، با شعار «سلامت برای همه با پزشکی خانواده»، از ۹ اردیبهشت آغاز شده و تا ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ ادامه دارد. خبرنگار خبرگزاری موج به همین مناسبت گفت وگویی را با «محمد مقدر» متخصص پزشکی خانواده داشته است.

مشارکت و توانمندی شهروند در جامعه در تأمین حفظ و ارتقای سلامت

مقدر، با بیان اینکه مشارکت جامعه باعث افزایش سواد سلامت مردم می‎‌شود، گفت: به‌کارگیری مشارکت در شیوه زندگی، ارتقای تناسب و کیفیت خدمات، کاهش هزینه‌ها، ایجاد انگیزه در خانواده‌ها، اجرای برنامه‌های مبتنی بر شواهد و برنامه‌های متأثر از عوامل اجتماعی و همکاری‌های بین بخشی می‌شود.

وی در ادامه بیان داشت: عملکرد عمومی بخش بهداشت و درمان در کشورمان نشان می دهد که با وجود تلاش های صورت گرفته برای ارتقای سلامت، مشکلات مربوط به این بخش هنوز حل نشده است. فراهم کردن خدمات بهداشتی درمانی مناسب و تأمین شرایط مطلوب برای زندگی تمامی افراد جامعه از جمله معلولان، از کارافتادگان، افراد کم درآمد و شهروندانی که تحت پوشش هیچ یک از بیمه‌ها نیستند در حال حاضر اصلی‌ترین برنامه دولت باید باشد.

کارایی نظام سلامت در کشور افزون بر تضمین سلامت و رشد افراد جامعه، نشانگر ارزش و جایگاه شهروندان در اجتماع است. اینکه شهروندان از طریق بیمه‌های همگانی این اطمینان خاطر را داشته باشند که تحت پوشش هستند بسیار مهم است.

ساختار اجرای برنامه پزشک خانواده

این متخصص پزشک خانواده، با اشاره به این که ارتقای سطح سلامت و اجرای برنامه پزشکی خانواده بسیار مهم است، تأکید کرد: توسعه پزشکی خانواده و نظام ارجاع از اولویت‌ برنامه‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است که این مهم نیازمند تبیین اقدامات قانونی و برنامه‌ریزی برای تأمین منابع مالی، تسهیل برنامه اجرایی، تدوین و استمرار شیوه نامه‌ها و برنامه‌های سلامت، فراهم کردن دسترسی به درمان ها و خودمراقبتی بر اساس وضعیت سلامت فرد، است.

سلامت جامعه با پزشکی خانواده شهری

وی با بیان اینکه در اجرای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع باید اطلاع رسانی، آگاه سازی و فرهنگ سازی صورت گیرد، بیان داشت: اجرای این برنامه سبب کاهش هزینه ها و صرف زمان کمتر می شود، زیرا برخی افراد بدون اطلاع از بیماری خود به پزشکان فوق تخصص مراجعه کرده و هزینه های بسیاری داده‌اند در حالی که بیماری مزمنی نداشته و با مراجعه به پزشک عمومی و صرف هزینه کمتری می توانستند درمان خود را تکمیل کنند. متولیان حوزه سلامت می‌توانند با تدوین و اجرای طرح‌های تشویقی پزشکان عمومی را به این کار ترغیب کنند.

مزیت‌های پزشک خانواده

مقدر، با برشمردن مزیت‌های پزشک خانواده، گفت: پزشک خانواده با شناخت بهتری از تاریخچه پزشکی و بیماری‌های شما، می‌تواند به شما مراقبت شخصی‌تر و بهتری ارائه دهد. با داشتن پزشک خانواده، شما می‌توانید به سرعت و به راحتی با او در تماس باشید و نیاز به رفتن به بیمارستان یا کلینیک را ندارید. همچنین پزشک خانواده می‌تواند به شما راهنمایی کند که چگونه برای جلوگیری از بیماری‌ها و حفظ سلامت خود، زندگی کنید. با داشتن پزشک خانواده، می‌توانید به سرعت تشخیص بیماری‌های شما را دریافت کنید و در صورت نیاز به درمان مناسب هدایت شوید. پزشک خانواده می‌تواند در طول زمان به شما پیگیری کند و در صورت نیاز برای شما برنامه درمانی را تغییر دهد. با توجه به این مزایا، داشتن پزشک خانواده می‌تواند به شما کمک کند تا سلامتی بهتری داشته باشید و در طول زمان مراقبت شخصی‌تری را تجربه کنید.

بیشتر بخوانید: 

قطع همکاری با پزشکان زیرمیزی بگیر

برنامه‌هایی با شیوه‌های زندگی اسلامی- ایرانی در هفته سلامت برگزار می‌شود

 نقش پزشک خانواده در بهبود سبک زندگی

وی با بیان اینکه پزشک خانواده نقش مهمی در بهبود سبک زندگی دارد، توضیح داد: او می‌تواند به شما راهنمایی کند که چگونه با تغییرات ساده در روزمره، سبک زندگی سالم‌تری داشته باشید. این تغییرات می‌توانند شامل تغییرات در رژیم غذایی، شروع فعالیت‌های ورزشی، کاهش استفاده از مواد مخدر و الکل، و ... باشند. پزشک خانواده می‌تواند به شما راهنمایی کند که چگونه برای کاهش وزن، کاهش فشار خون، کاهش قند خون و ... اقدام کنید. او همچنین می‌تواند به شما راهنمایی کند که چگونه برای بهبود خواب، کاهش استرس و اضطراب و بهبود روابط خانوادگی اقدام کنید. در نتیجه، پزشک خانواده می‌تواند به شما کمک کند تا سبک زندگی سالم‌تری داشته باشید و بهبود سلامتی خود را تجربه کنید. او همچنین می‌تواند به شما کمک کند تا به صورت مداوم به سلامتی خود نگه دارید و در صورت نیاز برای شما برنامه درمانی را تغییر دهد.

مقدر در پایان با بیان اینکه پزشک خانواده نقش بسیار مهمی در بهبود سلامت افراد دارد، تصریح کرد: پزشک خانواده می‌تواند با تشخیص و درمان بیماری‌ها، پیشگیری از بیماری‌های جدید و مشاوره در مورد سبک زندگی سالم، بهبود سلامتی افراد را تضمین کند. همچنین، پزشک خانواده می‌تواند به شما کمک کند تا به عنوان یک فرد سالم، مسئولیت خود در جامعه را بهبود بخشید و به ایجاد فضایی سالم برای خود و دیگران کمک کنید. با داشتن یک پزشک خانواده، شما می‌توانید به صورت مداوم به سلامت خود توجه کنید و بهبود آن را تجربه کنید.