به گزارش خبرگزاری موج، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اعلام کرد: فصل اول کاوش باستان‌شناسی در محوطه باستانی «کلاته یاور» تا کنون نشان‌دهندۀ شواهد مختصر معماری و بافت‌های تدفینی گسترده مربوط به هزارۀ سوم پیش از میلاد در مساحتی بالغ بر هفت هکتار است. این کاوش به سرپرستی کورش محمدخانی و علی‌اکبر وحدتی انجام می‌شود.

کورش محمدخانی ـ سرپرست طرح پژوهشی گمانه‌زنی و کاوش در کلاته یاور ـ گفت: محوطه باستانی «کلاته یاور» یک مکان باستانی مربوط به عصر مفرغ در حاشیه جنوب شرقی دشت بجنورد است که نشانه‌های استقرار از هزارۀ سوم پیش از میلاد در آن وجود دارد.

او افزود: این مکان باستانی که در سال‌های اخیر و به صورت تصادفی حین انجام ساخت‌وسازهای مسکونی توسط اهالی روستای کلاته یاور کشف شد، شواهدی از یک استقرارگاه و گورستان ۴۵۰۰ ساله را در خود حفظ کرده است.

عضو هیأت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: شواهد حاصل از بررسی‌های آرکئوژئوفیزیک به روش مغناطیس‌سنجی در این مکان باستانی نشان‌دهندۀ گستردگی و ظرفیت بالای این مکان باستانی برای انجام مطالعات باستان‌شناسی است.

کشف گورستان ۴۵۰۰ ساله در شمال شرق ایران

علی اکبر وحدتی ـ‌ دیگر سرپرست طرح پژوهشی گمانه‌زنی و کاوش در کلاته یاور ـ نیز گفت: فصل اول کاوش‌های باستان‌شناسی در این محوطه باستانی با هدف شناسایی مواد فرهنگی عصر مفرغ در این مکان و درک برهم کنش‌های فرهنگی دشت میانکوهی بجنورد با دشت پست گرگان در غرب و دشت­ رسوبی مرغاب و کوهپایه‌های اتک در ترکمنستان و سایر بخش‌های آسیای میانه در هزاره سوم پیش از میلاد در حال انجام است.

او افزود: با توجه به توسعه روستای کلاته یاور و گسترش ساخت‌وسازهای مسکونی در سال‌های اخیر،  یکی از اهداف اصلی این طرح پژوهشی تعیین حدود و میزان گسترش بقایای باستان‌شناختی در محوطه کلاته یاور برای جلوگیری از تخریب آثار باستانی در این مکان و تعیین تکلیف اراضی واقع در عرصه و حریم اثر باستانی است.

این باستان‌شناس با بیان‌ این‌که کاوش‌های انجام‌شده تا کنون نشان‌دهندۀ شواهد مختصر معماری و بافت‌های تدفینی گسترده مربوط به هزارۀ سوم پیش از میلاد در مساحتی بالغ بر هفت هکتار است، اظهار کرد: این شواهد به دو مرحلۀ زمانی از نیمه اول هزارۀ سوم تا آغاز هزارۀ دوم پیش از میلاد مربوط است که شاخصه‌های فرهنگی متفاوتی را ارائه می‌کنند.

وحدتی افزود: مرحلۀ نخست در ارتباط با فرهنگ سفال خاکستری دشت گرگان و مرحلۀ بعد مرتبط با «تمدن خراسان بزرگ» است که در اواخر هزارۀ سوم و اوایل هزارۀ دوم پیش از میلاد در مناطق وسیعی از شرق ایران و آسیای مرکزی (ترکمنستان، تاجیکستان، ازبکستان و افغانستان) وجود داشته است.

سرپرست طرح پژوهشی گمانه‌زنی و کاوش در کلاته یاور گفت: آثار «تمدن خراسان بزرگ» پیش از این از چندین مکان باستانی خراسان شمالی از جمله «تپه چلو» در دشت جاجرم و تپه عشق در دشت بجنورد به دست آمده و نشانه‌های روشنی از ارتباط با فرهنگ‌های همزمان در آسیای میانه در آن‌ها مشاهده شده است.

وحدتی افزود: دشت حاصلخیز بجنورد شواهد مهمی از استقرارگاه‌های دوران تاریخی و اسلامی، از جمله «کهنه کند» و «تپه معصوم‌زاده» را در خود حفظ کرده که پیش از این توسط باستان‌شناسان کاوش شده‌اند، ولی این نخستین بار است که شواهد استقرار بشر از هزارۀ سوم پیش از میلاد در دشت بجنورد طی کاوش‌های علمی به دست آمده و نشان می‌دهد این منطقه با شروع عصر مفرغ و در آستانۀ شهرنشینی مورد توجه جمعیت‌های انسانی قرار گرفته است و در آن به سکونت پرداخته‌اند.