به گزارش خبر گزاری موج، سیستم اسمز معکوس (Reverse Osmosis) یکی از بهترین روش‌هایی است که در سیستم‌های تصفیه آب صنعتی استفاده می‌شود. علاوه بر کیفیت بالای آبی که یک دستگاه‌ تصفیه آب اسمز معکوس قادر است تولید کند، ازلحاظ هزینه‌ هم جزء به‌صرفه‌ترین روش‌ها است. این مزیت‌ها باعث شده در جهان از اسمز معکوس استفاده‌های بسیار گسترده‌ای شود. علی‌رغم تمام مزیت‌هایی که این دستگاه‌ها به همراه دارند ولی در ایران شاید قصه کمی متفاوت باشد! برای اینکه سیستم شما عملکرد مطلوبی داشته باشد قبل از خرید دستگاه تصفیه آب صنعتی به نکاتی باید توجه کنید.

آیا واقعاً تصفیه آب اسمز معکوس پرهزینه است؟

ابتدا باید به این پرسش پاسخ دهیم که چرا بعضی از سیستم‌های اسمز معکوس عملکرد مطلوبی ندارند؟ باوجود کیفیت و کارایی بالای دستگاه تصفیه آب اسمز معکوس ولی در ایران از آن‌ها به‌خوبی یاد نمی‌شود! شاید شنیده باشید که به دستگاه‌های پرهزینه معروف هستند! ولی واقعیت این نیست! اگر یک دستگاه تصفیه آب صنعتی به‌درستی طراحی و اجرا شود، در مقایسه با دیگر روش‌ها، می‌تواند عملیات تصفیه آب را با هزینه بسیار کمتری انجام ‌دهد و کیفیت به‌مراتب بالاتری را تحویل دهد.

پس مشکل هزینه بالای یک سیستم RO کجاست؟

دلیل اصلی پرهزینه بودن یک دستگاه اسمز معکوس این است که به‌درستی طراحی نشده است. متأسفانه در ایران به اهمیت و الزام طراحی درست و اصولی سیستم تصفیه آب کمتر توجه می‌شود و این نه‌تنها باعث می‌شود سیستم به‌درستی کار نکند، بلکه عمر و دوام ممبرآن‌های اسمز معکوس که قلب یک سیستم RO هستند را هم بشدت کاهش می‌دهد. پس در هنگام خرید دستگاه تصفیه آب صنعتی به این نکته توجه کنید. خوشبختانه دوره آموزشی تصفیه آب طراحی درست و اصولی سیستم اسمز معکوس صنعتی را به متخصصان و بهره‌برداران این صنعت آموزش می‌دهد.

اهمیت طراحی قبل از خرید دستگاه تصفیه آب صنعتی

هر شرکتی که قرار است سیستم تصفیه آب را برای شما نصب و راه‌اندازی کند، قبل از اجرا حتماً باید طراحی تصفیه آب صنعتی را با نرم افزارهایی نظیر wave انجام دهد و گزارش طراحی بدون خطا را به شما ارائه کند. برای همین از شما سؤالاتی در موردنیازتان به آب و منبع تأمینی که در اختیار دارید پرسیده می‌شود.

برای خرید دستگاه تصفیه آب صنعتی به چه اطلاعاتی نیاز است؟

مشخصات محصول

قبل از خرید دستگاه تصفیه آب شما باید نیازتان را برای شرکت پیمانکار تعریف کنید. پس باید دقیقاً مشخص کنید به چه حجم آبی در روز احتیاج دارید و کیفیت آن را با شاخص TDS (Total dissolved solids) مشخص کنید. همچنین لازم است مشخص کنید که در کدام‌یک از هزینه‌های دستگاه مایل هستید که صرفه‌جویی کنید، هزینه‌ تمام‌شده دستگاه (CAPEX) یا هزینه‌های عملیاتی (OPEX).

مشخصات خوراک

در ادامه باید مشخصات منبع آبی که قرار است عملیات تصفیه را روی آن انجام دهید به پیمانکار تحویل دهید. به این آب در اصطلاح خوراک دستگاه تصفیه آب گفته می‌شود. آنالیز دقیق خوراک از ضروری‌ترین اطلاعاتی است که پیمانکار از شما مطالبه می‌کند. همچنین دمای آب خوراک از اهمیت بالایی در طراحی برخوردار است. پس توجه کنید که این اطلاعات را به‌دقت تهیه کنید و به پیمانکار تحویل دهید. بعضی از شرکت‌های حرفه‌ای برای دریافت اطلاعات اولیه‌ای که برای طراحی نیاز است برگه‌ای به شما می‌دهند که به ترتیب اطلاعات آب ورودی و خروجی (محصول) موردنیازتان را در آن وارد می‌کنید.

آیا سیستم پیش تصفیه لازم است؟

در هنگام خرید دستگاه تصفیه آب توجه کنید که وظیفه سیستم اسمز معکوس صرفاً کاهش TDS است، و برای آن استانداردها و محدودیت‌هایی تعریف‌شده است که اجازه نمی‌دهد هر نوع خوراکی را با آن تصفیه کنیم! اگر آنالیز آب خوراک مشخص کند که ترکیباتی نظیر TSS و یا باکتری درون خوراک وجود دارد استفاده از پیش تصفیه ضروری است. بر اساس نوع و غلظت ترکیبات موجود در خوراک طراح سیستم تصفیه آب تصمیم می‌گیرد که از چه نوع پیش تصفیه‌ای باید استفاده شود. البته بعضی مواقع اگر غلطت ترکیباتی که باعث سختی آب می‌شوند، مانند کلسیم و منیزیم، در آب خوراک بالا باشد، از پیش تصفیه‌هایی که سختی آب را برطرف می‌کنند نیز استفاده می‌شود. آنتی اسکالات و رزین‌های سدیمی از پرکاربردترین پیش تصفیه‌ها هستند.

اهمیت شاخص SDI در طراحی سیستم RO

پارامتر SDI (Silt Density Index) معیاری از پتانسیل فولینگ یا گرفتگی غشا است. این شاخص برای طراحی سیستم‌های تصفیه آب غشایی شامل اسمز معکوس بسیار ضروری است، چراکه در عمر و دوام ممبران‌های موجود در دستگاه تصفیه آب شما تأثیر بسیار زیادی دارد. همچنین در فواصل زمانی که سیستم شما نیاز به شستشوی شیمیایی (CIP) پیدا می‌کند هم مؤثر است. برای سیستم‌های اسمز معکوس مقدار SDI باید کمتر از ۵ باشد، ولی هر چه کمتر باشد بهتر است، چون ممبران‌های شما عمر بالاتری خواهند داشت. حتماً قبل از خرید دستگاه تصفیه آب صنعتی این آنالیز را روی خوراک انجام دهید و اگر مشخص شد SDI بالاتر از ۵ دارید باید قبل از RO پیش تصفیه مناسبی روی خوراک انجام شود تا این شاخص را به کمتر از ۵ برساند.

ولی آزمایشگاه آب پارامتر SDI را گزارش نمی‌کند!

متأسفانه این دقیقاً مشکلی است که در ایران وجود دارد، چراکه آزمایشگاه‌های آب خیلی با این پارامتر آشنایی ندارند و آن را گزارش نمی‌کنند. ولی این شما هستید که باید از آن‌ها بخواهید که پارامتر SDI را نیز برای شما اندازه‌گیری کنند و در گزارش خود اضافه کنند. البته بسیار دقت کنید که آن را پارامتر دیگری که برای تعیین شاخص لجن در سیستم‌های تصفیه فاضلاب بیولوژیکی استفاده می‌شود (Sludge Density Index)، اشتباه نگیرند!

گزارش طراحی قبل از خرید دستگاه تصفیه آب صنعتی

بعد از اینکه پیمانکار اطلاعات اولیه را از شما دریافت کرد شروع به طراحی با نرم افزار می‌کند،  تا تعیین شود برای سیستمی مطابق نیاز شما چه عملیات پیش تصفیه‌ای لازم است، به چه تعداد ماژول یا ممبران اسمز معکوس نیاز است، سیستم در چه فشار عملیاتی باید کار کند، چه نوع پمپی برای سیستم باید در نظر گرفته شود و … .  نرم افزارهایی طراحی تصفیه آب صنعتی نظیر wave، اطلاعات دقیقی در مورد طراحی و عملکرد سیستم ارائه می‌دهد.

هزینه‌های عملیاتی سیستم تصفیه آب

قطعاً هزینه‌های عملیاتی یکی از مهم‌ترین چیزهایی است که در انتخاب دستگاه تصفیه آب صنعتی باید موردتوجه قرار گیرد. اگر پیمانکار به نرم افزار طراحی دستگاه تصفیه آب مسلط باشد می‌تواند اطلاعات دقیقی در مورد هزینه‌های عملیاتی سیستم نیز به شما گزارش کند. به‌طور مثال، هزینه تمام‌شده هر مترمکعب آب تصفیه‌شده که این دستگاه تولید می‌کند چقدر است. و یا اینکه هزینه برق و مواد شیمایی مصرفی دستگاه تصفیه آب صنعتی شما در روز چقدر است.

هشداری برای شما قبل از خرید سیستم تصفیه آب 

تا اینجا باید متوجه اهمیت طراحی دستگاه تصفیه آب شده باشید، که حتماً باید بر اساس شرایط و اطلاعاتی که شما به پیمانکار می‌دهید، انجام شود. پس اگر متوجه شدید پیمانکار سیستمی که قبلاً طراحی و ساخته‌ است را به شما پیشنهاد داد در خرید سیستم تصفیه آب از چنین شرکتی تردید کنید! حتماً از آن‌ها بخواهید طراحی را مطابق نیاز شما انجام دهند و گزارش کاملی از نرم افزار wave به شما ارائه دهند. یکی از مهم‌ترین نکاتی که شما در گزارش طراحی باید به آن توجه کنید این است که خطایی برای طراحی وجود نداشته باشد.