، علیرضا روانخواه؛ استاد دانشگاه محقق اردبیلی در رشته زمین شناسی، در بیان علل ایجاد رانش زمین در مسیر اصلی جاده اردبیل_نیر گفت: با توجه به تکتونیزه بودن زمین و وجود درزه در اراضی این قسمت است که رانش زمین روی داده است.

وی  در ادامه گفت: آب باران به مرور زمان به این شکستگی ها و درزه ها نفوذ کرده ودر صورتیکه حاوی مقادیر بالای CO۲ باشد فضای اسیدی ایجاد کرده  و سنگهای زیرین را در خود حل می کند.

استاد دانشکده زمین شناسی دانشگاه محقق اردبیلی در ادامه توضیح داد: سنگهای سطوح بالا در اراضی یک منطقه هر چقدر هم مقاوم باشند با از بین رفتن سنگهای زیرین سست شده و به دلیل نبود تکیه‌گاه فرو می‌ریزند و در نتیجه آن رانش اتفاق می‌افتد درست مثل ساختمانی که با از بین رفتن پی و زیربنای آن، دوارها و طبقات بالایی ساختمان هم فرو می‌ریزد و این از عوامل ایجاد رانش زمین در منطقه جاده اردبیل نیر است.

روانخواه بیان کرد: در صورتیکه سنگهای زیرین از نوع سنگهای رسوبی مثل آهک و ماسه سنگ و یا شیل باشند به دلیل نداشتن مقاومت در برابر هوازدگی  و دیگر واکنشهای احتمالی، رخداد رانش به وقوع می‌پیوندد.

وی در پاسخ به سوالی در خصوص تفاوت درزه و گسل گفت: بین  دو طرف شکستگی درزه حرکتی وجود ندارد و این گسل است که در بین دو طرف شکستگی آن حرکت قابل اندازه‌گیری وجود دارد که منجر به زلزله هم می‌شود.

به دلیل آتشفشانی بودن سبلان، لایه های زیرین در مناطقی سست هستند

استاد دانشگاه محقق اردبیلی در ادامه توضیح خود گفت: به دلیل آتشفشانی بودن سبلان در دوره های گذشنه سنگهای توف که در برابر آب بسیار نفوذپذیرند به مرور از بین می‌روند چنانچه در زمین‌هایی که چنین سنگهایی وجود دارند کارشناسان زمین شناسی با احداث سد مخالفت می کنند چون با نفوذ آب از بین رفته و نشتی در سد به وجود خواهد آمد.

وی اذعان کرد: در مورد زمین‌های اطراف سرعین تا نیر و اردبیل این قضیه صدق می‌کند و امکان رانش زمین در دیگر مناطق و حتی در مسر سرچم نیز وجود دارد.

روانخواه بر ضرورت پیمایش و شناسایی این مناطق توسط زمین شناسان تاکید کرد و گفت:  پس از شناسایی مناطق محتلف می‌توان از تمهیدات مهندسی و ایجاد دیوارهای حایل در این مسیرها استفاده کرد تا از بروز حوادث مشابه جلوگیری شود.

استاد دانشگاه محقق اردبیلی به توجه مسیولین به علم زمین شناسی تاکید کرد و ادامه داد: در هر پروژه عمرانی باید  از تخصص زمین شناسان استفاده شود چرا که شناسایی نوع سنگ لایه های زیرین و پدیده‌های زمین شناسی منطقه در تخصص زمین شناسان است.

آزمایش خاک سطحی برای انجام پروژه‌های عمرانی کافی نیست

وی افزود: متاسفانه در دهه‌های قبل، این مهم نادیده گرفته شده و برای انجام پروژه‌های عمرانی صرفا از خاک سطحی برای آزمایش به آزمایشگاه فرستاده می‌شد و از یک متر پایین تر از سطح زمین بررسی نمی‌شد.

روانخواه گفت: خوشبختانه در یک دهه اخیر استفاده از نظر زمین شناسان در ساخت و ساز های جاده ای، سدها و حتی ساختمانهای بالای ۴ طبقه به یک رویه تبدیل شده و زمین شناسان مقاومت خاک را در برابر ضربات و فشار وارد شده مورد سنجش قرار می دهند.