مریم افشاری مدیرروابط عمومی اداره‌کل کتابخانه‌های استان قم در گفت‌وگو با خبرگزاری موج، علت عمده کتاب نخواندن را، ناآگاهی از اثرات منفی آن بر فرهنگ یک جامعه یا بی‌اطلاعی از کتاب‌های خوب و مواجه شدن با کتاب‌هایی که نه به لحاظ محتوا و ساختار و نه از حیث نثر و جلد و زیبایی کتاب از کیفیت خوبی برخوردار هستند برشمرد و گرانی کتاب و وجود فضای مجازی را تنها توجیهی برای کم کاری دانست و آن را بی‌تاثیر در کاهش آمار کتابخوانی اعلام کرد.

وی همچنین اضافه کرد: مسئله گرانی کاغذ با عضویت در کتابخانه‌های عمومی حل می‌شود و در فضای مجازی نیز می‌توان با انتشارات، کتاب‌ها و نویسندگان زیادی برای خواندن کتاب‌های خوب آشنا شد و این موارد فقط بهانه‌ای برای توجیه کم‌کاری است.

مدیر روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان قم، اظهارکرد: در چند سال اخیر با تغییر مدیریت‌ها در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و استان‌ها، رونق کتابخوانی و خدمات کتابخانه‌ای پررنگ‌تر و برجسته‌تر شده است.

او نشست‌های کتاب‌خوان را طرح ابتکاری و نوینی دانست که از سوی علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در سراسر کشور اجرا شد.

افشاری همچنین از تشکیل نشست‌های کتاب‌خوان به صورت تخصصی، ویژه اقشار خاص، دانش آموزان و حوزه و فرهیختگان و حتی کودک و نوجوان و خانواده خبر داد.

کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی بیان کرد: توجه به نیاز مخاطب درحد بضاعت و امکانات از  برنامه‌هایی است که در راستای ترغیب مردم در این مدت انجام شده است.

وی همچنین عنوان کرد: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، با بکارگیری نیروهای جوان ومتخصص درحوزه کتابداری و همینطور آشنا به امور کودک، نوجوان، جوان و خانواده توانسته میل به کتابخوانی را تا حدودی افزایش دهد.

مریم افشاری با بیان اینکه افراد کتابخوان با افرادی که کتاب نمی‌خوانند متفاوت هستند، خاطرنشان کرد: افراد کتابخوان از مخاطبین خاص به شمار می‌روند و قوه تحلیل و تجزیه بالایی دارند و هر مطلبی بر روی آنان تاثیر نمی‌گذارد. اما افرادی که کتاب نمی‌خوانند، معمولا تحت تاثیر افکار و یا صحبت‌های دیگران قرار گرفته و از خود هیچ گونه اراده‌ای ندارند.

جذب بانوان خانه دار وکارآفرین درکتابخانه‌ها

وی از راه اندازی بخش کتاب‌های نهضت سوادآموزی کتابخانه‌های شهری و روستایی با همکاری معاونت سوادآموزی اداره‌کل آموزش و پرورش استان برای استفاده نوسوادان از خدمات کتابخانه‌ها خبرداد و به ارتباط کتابخانه‌ها با پایگاه‌های بسیج و مراکز هنری برای جذب بانوان خانه‌دار و حتی کارآفرین در کتابخانه اشاره کرد.

او اجرای نمایش‌های عروسکی ویژه کودک و نوجوان با بهره‌مندی از کتاب‌ها و وجود اسباب‌بازی‌های سرگرمی و در کنار آن بازی‌های فکری را باعث جاذبه افراد به کتابخانه‌ها اعلام داشت و زیباسازی و فضاسازی محیطی کتابخانه‌ها طی چندسال اخیر را موثر در این جاذبه دانست.

عدم بودجه کافی عمده ترین دلیل کمبود منابع کتابخانه‌ها

او عدم بودجه کافی را عمده‌ترین دلیل کمبود منابع دانست و از تلاش نهاد برای رفع این معضل خبرداد.

افشاری با اشاره به تعبیر مقام معظم رهبری که کتابخوانی « نه تنها یک وظیفه ملی، که یک واجب دینی است» بر ترویج مطالعه توسط تمامی نهادها و سازمان‌ها تاکید کرد.

 اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان قم، قطب تولیدکننده کتاب‌های بریل کشور

 جذب نویسندگان به کتابخانه و آموزش دوره‌های نویسندگی و آشنایی اعضا با این قشر فرهیخته، تولید کتاب‌های بریل توسط بخش بریل اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان قم به عنوان قطب تولیدکننده کتاب‌های بریل و ارسال آن به بخش نابینایان سراسر کشور و رشد دو برابری در جشنواره ملی کتابخوانی رضوی و ایجاد فرصت شرکت در مسابقه برای روشندلان، نوسازی برخی از کتابخانه‌های روستایی و شهری را نیز از عملکردهای مثبت اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان اعلام کرد.

 دلخوری کتابداران از مسئولان ارشد استانی

افشاری بیان داشت: از مسئولان ارشد استانی به ویژه تاثیرگذار در سرنوشت استان خواهشمندم همانگونه که به مناسبت‌های ملی و مذهبی سال اهمیت می‌دهند همین حساسیت و اهتمام را نسبت به حوزه کتاب و کتابخانه داشته باشند چون به فرهنگ و رشد و سرمایه یک جامعه بر می‌گردد که متاسفانه این مهم اتفاق نمی‌افتد و باعث دلخوری کتابداران می‌شود.

وی حضور یکبار در سال مسئولان در بین کتابداران ولو در حد چند دقیقه را موثر در بازدهی مثبت و طولانی مدت دانست.

 او همچنین احساس مسئولیت مدیران ارشد هر دستگاه به عنوان اشخاصی صاحب نفوذ در بین مردم را از دیگر عوامل تاثیرگزار دانست و بیان داشت: یک ملت همیشه حاکمانشان را به عنوان الگو و سرلوحه برنامه‌های خود قرار می‌دهند و اگر مسئولی نسبت به این امر مهم که مورد توجه و تاکید ویژه رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز است، کاهلی و سستی کند نه تنها به خود بلکه به جامعه و مردم ظلم کرده است.

فعالیت فرهنگی کتابداران، خارج از مرزهای کتابخانه‌ها

کارشناس ارشد علوم ارتباطاات اجتماعی همچنین اظهار داشت: حضور کتابداران در مدارس و مراکز پیش دبستانی و مهدکودک‌ها و امانت کتاب، شعرخوانی، کاردستی و قصه‌گویی یعنی فعالیت فرهنگی کتابداران دیگر درون کتابخانه‌ای نیست بلکه به خارج از مرزهای کتابخانه نیز رفته و همین باعث جذب و رغبت خانواده‌ها به عضویت در کتابخانه‌ها شده است.

وی با اشاره به برنامه‌های جانبی که در خود کتابخانه‌ها اجرا می‌شود، عنوان کرد: نشست‌های دورهمی، جمع‌خوانی کودکان و نوجوانان با یکدیگر، کارگاه‌های آموزشی، مشاوره تحصیلی و خانواده، طرح اوقات فراغت کارگاه گویندگی ازجمله فعالیت‌های انجام‌شده کتابخانه‌های استان است.

افشاری به رشد افراد شرکت‌ کننده در کارگاه‌های آموزشی داستان نویسی و نویسندگی برای سه گروه سنی، کودک، نوجوان، جوان و بزرگسال اشاره کرد و از چاپ نوشته‌های آنان در مجلات مهم خبرداد و آن را ناشی از توانایی کتابداران و نقش کتابخانه‌های عمومی در شکوفایی استعدادها دانست.

او حضور در نمایشگاه «شکوه چهل ساله انقلاب» که به عنوان «غرفه شایسته تقدیر و برتر» از بین دستگاه‌ها انتخاب شد را یکی از فعالیت‌های روابط عمومی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی در طی یکسال اخیر اعلام کرد و آن را حاصل تلاش و زحمات کتابداران دانست.

مریم افشاری با اشاره به استقبال کاربران از فضای مجازی، از راه‌اندازی صفحه رسمی برای بازتاب اخبار و برنامه‌های فرهنگی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی و همچنین برای به‌روز بودن و آگاهی از (شبکه‌های پرمخاطب مجازی) خبرداد.

ایجاد حس خاص بودن بوسیله‌ی آشتی باکتاب

کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی با ارائه‌ی پیشنهادی برای آشتی افرادی که با کتاب بیگانه هستند نیز، اذعان داشت: به این دسته از افراد پیشنهاد می‌شود که در وهله اول هنگامی که شاد و سرزنده هستند 10 الی 15 دقیقه وقت خود را به مطالعه نشریات و مجلات و یا روزنامه‌های مورد علاقه خود اختصاص دهند و پس از یک هفته همان بازه زمانی را به کتاب‌های توجیبی و کوتاه یا به عبارتی خلاصه و چکیده که از حجم کمتری برخوردار هستند، تخصیص دهند.

وی افزود: این برنامه روزانه ناخودآگاه علاوه بر ایجاد حس شادابی و خاص بودن به فرد، یک عادت پسندیده و شور و اشتیاقی در وی به وجود می‌آورد که او را به سمت کتاب‌خوانی سوق می‌دهد.

او معرفی کتاب و خدمات کتابخانه‌های عمومی را موثر در افزایش سرانه مطالعه دانست و گفت: انتشارات و ناشرین هم باید به بهترین شکل ممکن کتاب‌ها را معرفی کرده و آن را به مخاطبین عرضه کنند که خوشبختانه در این چند سال اخیر حرکات خوبی از سوی ناشرین و نویسندگان برای معرفی کتاب‌ها انجام شده است.

مدیر روابط عمومی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان با بیان اینکه در طرح آشتی با کتاب طی چند سال اخیر نسبت به گذشته با رشد خوبی مواجه بوده‌ایم، خواستار برداشتن گام‌های بیشتر و برنامه‌ریزی مناسب‌تر، و همکاری مدیران خلاق و علاقمند در این حوزه شد.

افشاری افزود: نخستین گام باید از سمت خانواده‌ها به عنوان اولین نهاد اجتماعی برداشته شود اگر والدین به کتاب علاقه نشان دهند و یا آن را با صدای بلند بخوانند و موضوع آن را هنگام دورهمی‌های خانوادگی با یکدیگر به اشتراک بگذارند قطعا فرزندان نیز علاقمند خواهند شد.

وی توجه به موضوعات مورد علاقه فرزندان را یکی از نکات مهم برشمرد و خواستار توجه به سنین و درنظر گرفتن سلایق آن‌ها شد و تحمیل سلایق خود به فرزندان و طولانی شدن مطالب مورد نظر برای مطالعه‌ی آن‌ها را از عوامل بازدارندگی کودکان از مطالعه و کتاب اعلام کرد.

مریم افشاری در پایان هدف خود را ارتقا سطح دانش مردم از طریق آشنایی با کتاب، ایجاد انگیزه و شادی و امید در بین همکاران پرتلاش و خدوم برای خدمت رسانی بیشتر و بهتر به مردم بیان کرد.