به گزارش خبرگزاری موج قم؛ با توجه به اینکه یکی از عناصر مهم در فرهنگ شهروندی، روحیه مطالبه‌گری است، بدون تردید شهروندان مطالبه‌گر،نقش تعیین‌کننده‌ای در رشد و توسعه شهرهوشمند دارند و این امر افق و چشم‌انداز بی‌نظیری را در توسعه امکانات و تجهیزات در گستره نیازهای شهروندی ترسیم می‌کند.

ارتقای سطح آگاهی شهروندان در جهت استفاده از امکانات و مزایا شهر هوشمند و خدماتی که در این عرصه وجود دارد، بسترهای بیشتری را برای پیوند مدیریت شهری و ارتقای سطح فناوری و ارتباطات هم‌سو با نیاز شهروندان فراهم خواهد کرد.

شناخت ویژگی‌های شهر هوشمند از طریق آموزش، سطح مطالبه‌گری را افزایش می‌دهد و هر چه با شهروندان مطالبه‌گر بیشتری مواجه باشیم، ظرفیت و امکانات، جای گسترده‌تری برای رشد و پیشرفت دارند، به ویژه اینکه شهر هوشمند یک ضرورت مهم و اساسی در ارتقای کیفیت زندگی و رفاه شهروندان به شمار می‌رود و شهروندانی که نسبت به توسعه شهر هوشمند، احساس نیاز بیشتری پیدا می‌کنند، در مطالبه‌گری و سوق دادن ظرفیت‌ها به سمت و سوی سرمایه‌گذاری و بسترسازی، اثربخش‌تر بوده و در نهایت بهترین کیفیت از زندگی را تجربه می‌کنند.

شهر هوشمند یک ایده مهم و کارگشا در تحقق اهداف مدیریت شهری و خدمات ضروری است و بسیاری از کاستی‌ها و نواقص را از میان می‌برد و راه‌حل‌های هوشمندانه‌ای را در برابر نیازها و مسائل شهری ارائه می‌دهد، در این مسیر مطالبه‌گری ریشه در فرهنگ باورپذیری و اعتماد شهروندان دارد تا بتوانند نیازهای خود را در قالب سیستم‌های هوشمند و کم‌هزینه و پربازده تقاضا کنند، از این رو سطح مشارکت اجتماعی نیز در ساخت شهری بهتر افزایش یافته و مطالبه‌گری در کنار همراهی و هم‌افزایی شهروندان، به سرمایه‌ای ارزشمند در تحقق شهر هوشمند تبدیل می‌شود.

هوشمندسازی، ابزاری مهم در افزایش سرعت و دقت به امور روزمره است و صرفه اقتصادی زیادی برای شهروندان به دنبال دارد، به طور کلی از خدمات دولت الکترونیک بسیاری از امور را با هزینه‌های کمتری به سرانجام می‌رساند و با یکپارچه‌سازی زیرساخت‌ها و خدمات اساسی یک شهر، دسترسی بیشتر به خدمات و رضایمندی بیشتری را برای شهروندان به همراه دارد و پاسخگوی بسیاری از نیازهای شهری و خدماتی است.

شهر هوشمند اگر همگام با نیازهای شهری شهروندان، توسعه یابد و در تسهیل جابه‌جایی‌ها، کاهش‌ترافیک، بهبود حمل و نقل و سرعت‌بخشی در رفع مشکلات شهری تاثیرگذار باشد، سطح مطالبه‌گری شهروندان را نیز افزایش می‌دهد، چرا که بخش مهمی از نیازهای روزمره شهروندان در بهره‌گیری از خدمات یک شهر را پاسخ داده و دغدغه‌های بی‌شماری در حوزه‌های اقنصادی، اجتماعی و فرهنگی را نیز رفع می‌کند و گاهی پیشرفت وسیع فناوری اطلاعات و برنامه هوشمند، رویکردی مهم در رفع معضلات شهری محسوب می‌شود و خلاء‌های بیشماری را پر می‌کند.

پروژه‌های هوشمندسازی به لحاظ نرم‌افزاری و سخت‌افزاری دارای قابلیت‌های بی‌شماری هستند و زندگی مدنی و شهری شهروندان را متحول می‌کنند، البته به شرط آنکه شهروندان چنین قابلیت‌هایی را بپذیرند و هوشمندسازی بخشی از مطالبات شهری آنها باشد و در قبال شهر و مسائل اجتماعی مرتبط با آن، آگاهی یابند و در تصمیم‌سازی‌ها، سهم مشارکت خود را باور کنند و توسعه خدمات در بستر هوشمندسازی را بخش مهمی از حقوق شهروندی خود بدانند.

هوشمندسازی و پاسخ به نیاز شهروندان، سهم مهمی در انسجام اجتماعی دارد چرا که شهروندان را با توجه به مطالبه‌گری‌هایی که در فرهنگ شهروندی شکل می‌دهد، نسبت به محیط اجتماعی خود، مسئولیت‌پذیرتر کرده و شهروندان را بیش از گذشته مشارکت‌جو می‌کند و سطح پایش و رصد رویدادهای شهری را نیز ارتقاء می‌بخشد که خود نقش مهمی در برقراری روح قانون در سطح شهر می‌شود.

شهروند مطالبه‌گر، به تحولات شهر هوشمند واقف است و خود را در رشد و شکوفایی شهر نیز سهیم می‌داند و نسبت به توسعه شهر، بی‌تفاوت نیست، چرا که شهر را آرمانی و ایده‌آل می‌خواهد و سهم مشارکت خود را در تحقق چنین شهری در قبال مطالباتی که دارد می‌پذیرد، در این باره تربیت شهروندان مطالبه‌گر در جهت توسعه خدمات در بستر شهرهوشمند، به آموزش و فرهنگ‌سازی نیاز دارد، شهروندان مطالبه‌گر همواره خواستار بررسی‌، رسیدگی و پاسخگوئی هستند و بر عملکردهای نظارت دارند، از این رو وقتی شهر در برابر هوشمندسازی با شهروندانی مطالبه‌گر مواجه باشد، در زمان‌بندی کوتاه‌تری به شاخص‌ها و معیارهای شهر هوشمند دست می‌یابد.

بدون تردید، شهر هوشمند راهکاری مهم و بی‎بدیل در توسعه شهری است و وقتی شهروندان، نیز هوشمندسازی را مطالبه و خواسته مهمی بدانند، تحولات بیشتری در تحقق شهر هوشمند اتفاق می‌افتد، چرا که مدیریت شهری درصدد وفق‌پذیری بهتری با خواسته‌ها و مطالبات شهروندان برمی‌آیند و سیاست‌های راهبردی بهتری را در پیش می‌گیرند تا بتوانند پاسخگوی نیاز شهروندان در هوشمندسازی بوده و تمرکز بیشتری بر توسعه زیرساختهای شهری در مسیر هوشمندسازی داشته باشند.

شیوع کرونا و اعمال محدودیت‌ها، موجب شد یکی از مطالبات جدی و مهم شهروندان، هوشمندسازی و رشد خدمات الکترونیکی باشد، از این رو شهرداری قم در جهت چابک سازی مدیریت شهری همگام با هوشمندسازی گام‌ها بلندی برداشت و با توجه به مطالباتی که شکل گرفته بود، در جهت تسهیل امور و تامین زیرساختها به صورت هوشمند و مجازی، اقداماتی را به ثمر رساند.

امروز استفاده از امکانات و مزایای شهرهوشمند امری مهم در استفاده از خدمات برای شهروندان به شمار می‌رود و اگر شهروندان به ضرورت تحقق شهر هوشمند بیش از گذشته پی ببرند، ارائه خدمات الکترونیکی و افزایش ظرفیت‌های خدماتی در بستر هوشمندسازی نیز توسعه بی‌نظیری پیدا می‌کند.

اگر چه شیوع کرونا، سرعت زیادی به استفاده از سیستم‌های مجازی و هوشمند بخشید، اما شکل‌گیری ستاد شهر هوشمند در بدنه شهرداری قم در سال ۹۶، تا حد زیادی در توسعه شهر هوشمند اثربخش بود و زیرساختهای خوبی را به وجود آورد، از طرفی مدیریت شهری قم، مدت‌هاست مسیری هدفمند را در جهت آموزش و فرهنگ‌سازی در پیش گرفته است و علاوه بر اینکه تحقق شهر هوشمند مورد توجه مدیریت شهری قم واقع شده است، شهروندان نیز آشنایی خوبی با شهرهوشمند پیدا کرده‌اند و هوشمندسازی در سهولت خدمات را جزء مهمی از مطالبات خود می‌دانند.

در واقع وقتی هوشمندسازی به معنای ساختن شهری خوب برای زندگی بهتر شهروندان است، دیر یا زود توجه به شهرهوشمند نیز بخش مهمی از مطالبات شهروندان خواهد شد و تلاش و همت بیشتری در جهت رفع موانع توسعه هوشمندسازی شکل می‌گیرد، امروزه شهروندان قمی از بیش از ده‌ها خدمات از طریق قم‌یار و اپلیکیشن‌های خدمات الکترونیکی، بهره‌مند می‌شوند و با شکل گیری نیازهای جدید با توجه به شرایط فعلی، قطعا مطالبات شهروندان نیز در جهت توسعه خدمات غیرحضوری افزایش پیدا می‌کند و این امر، تلنگر مهمی در جهت توسعه زیرساختها، سرمایه‌گذاری و فرهنگ‌سازی در تحقق شهرهوشمند است.

با توجه به اهمیت آموزش و فرهنگ‌سازی در افزایش سطح مطالبه‌گری شهروندان، به نظر می‌رسد سازمان فرهنگی و هنری شهرداری در چارچوب رسالت‌های خود بتواند با برنامه‌ریزی و تولید محتوا و آثار و استفاده از طرفیت هنر و رسانه در این عرصه مهم موفق عمل کند تا شهروندانی مطالبه‌گر، در جهت هوشمندسازی و دیگر ظرفیت‌های خدماتی تربیت شوند و توسعه و آبادانی روزافزونی را در مدیریت شهری شاهد باشیم.