حمیده زند - خبرگزاری موج؛ قم به لحاظ فضاهای تفریحی و گردشگری شهری دارای عقب‌افتادگی‌های فراوانی است و افزایش سرانه تفریحی از جمله دغدغه‌های مهم مدیریت شهری در سالهای اخیر بوده است که در این باره برنامه‌ریزی‌هایی شکل گرفته تا بتوان بخش زیادی از کمبودها را جبران کرد.

احداث باغ پرندگان رویکردی مهم در ایجاد فضای تفریحی مناسب است که پیش بینی می‌شود بیش از ۵ هزار پرنده و ۲۰۰۰ گونه در آن نگهداری شده و در معرض دید علاقه‌مندان به طبیعت قرار بگیرد، مجموعه‌ای برگرفته از جدیدترین استانداردها و طراحی متنوع که بخشی از زیرساختهای گردشگری قم را تامین می‌نماید و به عنوان محیطی زیبا و جذاب برای زیست پرندگان، جانمایی خوبی را در توسعه فضای تفریحی رقم می‌زند.

در واقع این پروژه قرار است کلکسیونی از پرندگان کمیاب، نادر، سردسیری، گرمسیری، حاره‌ای، شکاری و بومی را گرد هم آورده و در مساحتی بیش از ۱۶ هکتار و در محیطی کوهستانی میزبان خانواده‌ها و جوانان و گردشگران در قم باشد، در طراحی این باغ پرندگان از حضور متخصصان و مشاوران توانمند نیز استفاده شده تا در شرایط مناسبی بتوان انواع و اقسام پرندگان را در معرض دید علاقه‌مندان قرار داد و فضایی زیبا و بکر متناسب با زیست‌بوم هر یک از پرندگان را در دل طبیعت ترسیم کرد.

هر چند باغ پرندگان پس از بهره‌برداری فرصت مناسب گردشگری و تفریحی را در قم فراهم می‌کند، اما مدیریت شهری قم نباید به انجام این پروژه بزرگ بسنده کند و یا از ایجاد فضاهای تفریحی دیگر بازماند، شاید در شرایط کنونی که شیوع کرونا، خیز و جهش یافته است، افتتاح و بازگشایی چنین مجموعه‌ای نتواند آن فرصت مهم تفریحی و گردشگری را به خوبی فراهم نماید، اما قطعا در دورانی که بتوان با همراهی مردم در کاهش چرخه انتقال ویروس، به شرایط مطلوبی دست یافت، باغ پرندگان می‌تواند محیط زیبا و دلنشین و فرح‌بخشی را فراروی علاقه‌مندان به زیست پرندگان قرار دهد و علاوه بر جنبه تفریحی با تمهیدات لازم، به محیطی با اهداف آموزشی و پژوهشی و تحقیقاتی به تناسب نوع و زیست‌بوم طبیعی پرندگان تبدیل می‌شود.

در جانمایی باغ پرندگان قم، شرایط جغرافیایی مناسب با زیست پرندگان در نظر گرفته شده و در فضایی کوهستانی با چند درجه دمای هوای خنک‌تر از شهر، شرایط خوبی برای زندگی پرندگان در این باغ زیبا به وجود آمده است.

مدیریت شهری تلاش کرده تا فضایی طبیعی در نگهداری پرندگان فراهم بیاورد و به طور تخصصی، در جانمایی قفس‌ها و نوع تجهیزات، چنین مجموعه تفریحی و زیبایی را طراحی نماید به گونه ای که چرخه زیستی پرندگان با امکانات موجود به مخاطره نیفتد و باغ طراحی شده به محلی برای اسارت پرندگان تبدیل نشود، ضمن اینکه شرایط نگهداری در مبلمان داخل باغ و برکه و فضای سبز نیز در نظر گرفته شده است.

در جهت احداث باغ پرندگان در مراحل اولیه بیش از ۲۱ میلیارد تومان هزینه شده است در این مجموعه زیبا ۱۱ قفسه شامل ۹ قفسه ۲۰ متر مربع، یک قفسه ۸۰ متر مربع و یک قفسه ۱۰۰ متر مربع و همچنین یک سوله بزرگ به مساحت دو هزار و ۷۰۰ متر مربع به ارتفاع هشت متر به صورت دومنظوره احداث شده است که در این سوله بخش های مهمی چون گلخانه گرمسیری گیاهان گوشتی و کاکتوس‌ها و پرندگان حاره‌ای می‌شود و داخل سوله پرندگان آزادانه حرکت می‌کنند، از طرفی در جهت حضور مردم در این باغ پرندگان زیبا، فضاهایی ویژه کافی شاپ، رستوران، ساختمان اداری، نمازخانه، سرویس بهداشتی و غرفه تنقلات جانمایی شده است، همچنین بیش از ۶۵ درصد از مساحت این مجموعه زیبا شامل فضای سبز است که نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا و افزایش سرانه فضای سبز در قم نیز دارد.

علی رغم همه مشکلات اقتصادی و نوسان ارز، تلاش شد تا پیمانکار بتواند این پروژه را به مرحله پایانی برساند و ۱۳ هزار متر فضای مسقف در باغ پرندگان به عنوان یکی از جاذبه‌های قم میزبان خوبی برای شهروندان و زائران باشد و شرایط مساعدی به لحاظ توپوگرافی فراهم شود و با توجه به طراحی بیش از ۵۰۰ المان از زیبایی‌های طبیعت در این مجموعه، بعد هنری نیز مورد توجه قرار گرفته است و به ویژه در طراحی‌های داخلی و کاشی‌کاری بر روی برخی از المان‌ها هنر ایرانی از نظر دور نمانده است.

بدون شک یکی از مولفه‌های مهم در موفقیت پروژه‌ای، میزان رضایت‌مندی شهروندان و شاخص‌های مهم در توسعه‌یافتگی شهر است، تصویب هر طرح و پروژه‌ای وابسته به شرایط و الزاماتی است و باید با نگاهی کارشناسی پیش رود، در این باره با تکمیل و اتمام پروژه باغ پرندگان و بهره‌برداری شهروندان از این مجموعه زیبا، هنگامی می‌توان به موفقیت آن پی برد که مورد رضایت شهروندان در هنگام بازدید قرار بگیرد، اما پیش بینی می‌شود با توجه به کمبود فضاهای تفریحی در قم به ویژه برای جوانان، فرصت خوبی را به لحاظ نشاط اجتماعی ایجاد می‌کند و به یک فضای دوست‌داشتنی برای خانواده‌ها مبدل شود.

گردآوری پرندگان در فضایی زیبا و چهارفصل، قطعا کاری دشوار و هزینه‌بر است و اگر در روند اجرای آن، سرمایه‌گذاری به خوبی مدیریت شود، جذابیت‌های لازم در کنار شاخص‌های تفریحی و گردشگری و نگهداری از پرندگان مختلف با ویژگی‌های متفاوت ایجاد خواهد شد و در طولانی مدت بازدهی لازم را به لحاظ تفریحی و گردشگری و سرمایه‌گذاری به وجود می‌آورد.

نگاه تخصصی به ایجاد تفرج‌گاهها و مراکز تفریحی علاوه بر نشاط و شادابی می‌تواند به لحاظ علمی و پژوهشی نیز دارای اثربخشی و کارآمدی باشد، در بسیاری از کشورهای توسعه یافته توجه به تخصصی کردن موضوعات در ایجاد تفریح‌گاههای سالم و با نشاط امری متداول است و مراکز نگهداری از پرندگان، آبزیان، گیاهان و انواع و اقسام مراکز مرتبط با توسعه نشاط اجتماعی، هر یک طرفداران و علاقه‌مندان خاص خود را دارد، هر چند ممکن است منتقدانی نیز در خصوص راه اندازی چنین تفرج‌گاههایی به بیان دیدگاههای مختلفی بپردازند، اما براساس مطالعات علمی و پژوهشی در اجرای هر پروژه‌ای می‌توان ضعف‌ها و کاستی‌هایی که موجب انتقاد است را به خوبی رفع و فضای مناسبی را طراحی کرد.

مدیریت شهری تلاش کرده است تا باغ پرندگان بتواند همه گروههای سنی را به سمت و سوی خود جلب کند و با امکانات لازم، پذیرای شهروندان و گردشگران باشد و انواع گونه‌ها را به مردم معرفی کند به خصوص پرندگانی که با توجه به شرایط اقلیمی برای اولین بار به تماشای آن خواهیم پرداخت از جاذبه بیشتری برخوردار باشد.

توسعه فضاهای همگانی شهری در راستای افزایش نشاط اجتماعی اهمیت زیادی دارد و باید با حمایت دولت، در جهت ترغیب بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری در این حوزه تلاش کرد، به ویژه اینکه بها دادن به فضاهای تفریحی و گردشگری در رونق اقتصادی شهر نیز تاثیر گذار است و باید بستری امن برای سوق دادن سرمایه‌ها به توسعه پایدار شهر قم کمک کرد.