، آیت الله عبدالله جوادی آملی در سخنانی که در کتاب «امام مهدی(عج)؛ موجود موعود» آمده، اظهار داشت: نماز پرچم دین و نردبان عروج به مقام عبودیت است و امامان هدایت که راهنمایان طریق وصول به قرب حق اند، بر اقامه این مهم همت گمارده اند. نمازهای متنوعی از پیامبر خدا(ص) و امامان نور گزارش شده که افزون بر صورت عبودی شان، کلاس درس ارزشمندی از معارف الهی اند.

وی افزود: یکی از والاترین این اعمال مستحب، نماز امام زمان (عج) است که همراه دعای پس از آن، از صدر تا ساقه اش، مدرسه توحید است. در این نماز جمله توحید که واسطة العقد و بیت الغزل سوره مبارکه فاتحه الکتاب است «ایّاکَ نَعْبُدُ وَ ایّاکَ نَسْتَعین» صد بار تکرار می شود که گویای سری عمیق است؛ نمازگزاری که صد بار توحید تلقی کند و آن را به گونه ای که «ایاک» را که مفعول است بر «نعبد» و «نستعین» مقدم دارد، به قلب خویش تلقین سازد (در حالی که هر دو جمله چه در بخش استعانت و چه عبادت، مفید حصرند) به توحید ناب بار می یابد.

صاحب تفسیر تسنیم اضافه کرد: هر یک از این عبارات توحیدی در هر رکعت، صد مرتبه تکرار می شود و چون این عبارات در بردارنده دو حصر است، نمازگزار مجموعا ۴۰۰ مرتبه موحدانه، توحید را تمرین کرده است؛ آن گاه به چنین کسی دستور می دهند دعای بعد از نماز را بخواند و عارفانه بگوید «یا محمد یاعلی! یا علی یا محمد! اکفیانی فانکما کافیای» این دستور در پی توحید می آموزاند که اول هر امر مهم، باور و عمل بر اساس توحید است و سپس در جهت توحید و توسل به وسایل.

وی اضافه کرد: هرگز این نماز نمی آموزاند که ائمه (ع) به تنهایی کافی اند، به طوری که آنان -معاذ الله- همتای با خدا یا بعد از آن ذات اقدس ربوبی ولی مستقل در تاثیر باشند. بلکه وقتی کسی ۴۰۰ بار به توحید شهادت داد و سپس به محضر اولیای خدا عرضه داشت که «فانکما کافیای» بدان معناست که شما نمایندگان خدایِ کافی هستید.

آیت الله جوادی آملی افزود: این معنی همانند دستوری است که در آداب زیارت اهل بیت و قرائت زیارت جامعه کبیره وارد شده است که چون به حرمی از ذوات مقدس اهل بیت(ع) مشرف می شوید قبل از خواندن زیارت جامعه و در حالی که هنوز به مضجع نورانی و ملکوتی آن معصوم بار نیافته اید، صد بار کلمه توحید (الله اکبر) را تکرار کنید تا کنار ضریح مطهر برسید؛ آن گاه به قرائت زیارت جامعه لب بگشایید.

این مرجع تقلید اضافه کرد: زائری که ادب توحیدی را به جا آورد، وقتی در زیارتش می خواند که «بکم فتح الله و بکم ختم الله و بکم ینزل الغیث و الرحمه و بکم یمسک السماء أن تقع علی الارض»، می داند که ائمه (ع) واسطه و مجرای خالقیت اند؛ همان طوری که فرشتگان مُدبران امر هستند چون تدبیر آنها فقط با اراده و اذن خداست. زیارت وجود مبارک امام زمان (عج) این تاثیر را دارد و نماز وجود مبارکش درس توحید است.