به گزارش خبرگزاری موج، ملکان به شهر خوشه های طلایی معروف است و از آنجایی که این شهر قطب تولید انگور در استان محسوب می شود، سایر فرآورده های انگور در این شهر تولید می شود، دوشاب یا همان شیره انگور یکی از فرآورده های انگور ملکان است.

به گفته محمد باقر خانی، فرماندار ملکان، سالانه در این شهرستان، بیش از ۱۰۰ تن دوشاب تولید می شود، با این حال کمبود واحدهای تولید و بسته بندی دوشاب در این شهرستان یکی از مشکلات اساسی است و این شهرستان با تولید بیش از ۱۵ نوع دوشاب فله‌ای، از لحاظ کیفیت رتبه اول کشور را دارد.

ثبت ملی دوشاب ملکان

با توجه به مطالعات باستان شناسی صورت گرفته در قلعه بختک لیلان از توابع شهرستان ملکان، وجود تنورهای ویژه پخت دوشاب در این شهرستان به اثبات رسیده است و قدمت شیوه تهیه سنتی دوشاب در این شهرستان به دوره‌های تاریخی بازمی‌گردد.

با توجه به مدارک و مستندات موجود و ارائه پرونده از سوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی به کمیته تخصصی ثبت آثار کشور و پس از بررسی‌های صورت گرفته از سوی این کمیته شیوه سنتی تهیه دوشاب ملکان در فهرست آثار ناملموس ملی به ثبت رسیده است.

نحوه درست کردن دوشاب

صغری مبرهن، یکی از شهروندان ملکانی در خصوص نحوه تهیه و پخت دوشاب می گوید: برای تهیه شیره انگور ابتدا انگورها را شسته و با خوشه درون تشت‌های بزرگ ریخته و آب انگور را می گیرند. بعد از گرفتن آب انگور آن را درون صافی می ریزند تا آب انگور خالص به دست بیاید.در مرحله بعدی، تفاله‌های انگور را درون یک صافی خیلی محکم می ریزند تا اگر آبی درون تفاله‌ها باقی مانده، گرفته شود.

وی ادامه میدهد: آب انگور‌ را درون یک قابلمه بزرگ ریخته و روی حرارت قرار می دهند و قبل از به جوش آمدن آب انگور و زمانی که در اطراف قابلمه حباب‌هایی ایجاد شد؛ شروع به ریختن خاک مخصوص دوشاب می کنند.با دست، کم‌کم از خاک برداشته و داخل قابلمه ریخته و هم زده و کف روی آن را جمع می کنند. این کار باعث می‌شود که هم ترشی دوشاب گرفته شود و هم دوشاب صاف و شفاف شود، بعد از گرفتن کف شیره انگور، حرارت را خاموش کرده و قابلمه را از روی حرارت برداشته و حداقل حدود 10 الی 12 ساعت صبر می کنند تا شیره صاف شود.

مبرهن بیان می کند: پس از گذشت این مدت زمان، کف روی قابلمه را آرام برداشته و دور ریخته می شود و با یک ملاقه بزرگ، آب انگور صاف‌شده را به ظرف دیگری منتقل می کنند ودوباره آب انگور صاف‌شده را داخل یک قابلمه دیگر ریخته تا اگر ناخالصی دیگری باقی مانده، ته قابلمه قبلی باقی بماند.در این مرحله؛ آب صاف‌شده انگور را روی حرارت متوسط قرار می دهند تا بجوشد و کف مختصری که هم دارد باز می گیرند و در عین حال مواظب هستند مواد سرریز نشود.

وی اعلام می کند: وقتی دوشاب به غلظت رسید، کار دوشاب پزان تمام است، در آذربایجان در مرحله آخر جوشیدن شیره انگور، میوه‌ای مانند "به" را درون دوشاب قرار می‌دهند تا همراه دوشاب بجوشد و طعم ترش و شیرین به خود بگیرد.

خواص دوشاب

دکتر یوسف رفیعی، متخصص طب سنتی در خصوص خواص دوشاب می گوید: شیره انگور از نظر مواد مغذی به میوه انگور نزدیک بوده و غنی از ویتامین‌های A، B و C است. این ماده همچنین مقادیری از آهن، منیزیم، فسفر و کلسیم را دارا می‌باشد.

وی خاطرنشان می کند: انرژی‌زایی از مهمترین خواص شیره انگور به‌حساب می‌آید. بیمارانی که بر اثر عمل جراحی نحیف و ضعیف شده‌اند با مصرف شیره‌انگور تقویت می‌شوند. این ماده همچنین برای زنانی که زایمان کرده‌اند مفید بوده و موجب تجدید قوای بدن می‌شود. مصرف این شیره برای افرادی که بسیار لاغرند و ضعف عمومی دارند بسیار مفید است.

رفیعی اظهار می کند: همچنین شیره انگور خون ساز است و خوردن آن به افرادی که به کم‌خونی دچار هستند توصیه می‌شود.خوردن شیره انگور موجب سلامت پوست می‌شود و استفاده موضعی آن بر روی پوست موجب از بین بردن لک‌ها و همچنین جوانی پوست می‌گردد.

وی متذکر می شود: مصرف شیره‌انگور در درمان بیماری‌هایی مانند التهاب معده، چربی خون، بیماری‌های قلبی، نقرس، صرع، تپش قلب، درد سینه و سرفه‌های مزمن مفید است. کسانی که دردهای رماتیسمی و بیماری‌های شریانی و وریدی دارند با مصرف این ماده تسکین پیدا می‌کنند. مصرف این شیره همچنین موجب کاهش نفخ معده می‌شود و در روان کردن ادارا موثر است.