خبرگزاری موج هرمزگان| جهانگیر سایانی، روز سه‌شنبه ۲۴ مهرماه هفتاد و نهمین جلسه‌ی رسمی شورای اسلامی شهر بندرعباس با دستور کار «نامه شماره ۵۷۸۲۶/۱ مورخ ۱۵/۵/۹۷ شهرداری بندرعباس در خصوص افزایش نرخ کرایه تاکسی و اتوبوس در سال ۹۷ ارجاعی از کمیسیون عمران، حمل‌ونقل و ترافیک» برگزار شد.

گفتنی است که سازمان حمل‌ونقل و ترافیک پیشنهاد افزایش ۵۰ درصدی کرایه‌ها را داشته و کمیسیون عمران، حمل‌ونقل و ترافیک شورای اسلامی شهر بندرعباس طی بررسی‌های خود افزایش ۴۰ درصدی کرایه تاکسی و اتوبوس را برای تصویب نهایی به صحن علنی شورای شهر بندرعباس ارجاع داده است.

پس از چندین ساعت بحث و گفتگو در خصوص این موضوع مقرر شد نرخ‌های نهایی با افزایش متوسط ۴۰ درصد نسبت به گذشته، در جلسه‌ی آتی شورای شهر بندرعباس (یکشنبه ۲۹ مهرماه) به تصویب برسد.

همان‌گونه که مشخص است افزایش کرایه‌ها علاوه بر فشار مالی، برای شهروندان بار روانی نیز دارد؛ در گزارش پیش رو به تبعات و آسیب‌شناسی این موضوع می‌پردازیم.

نابسامانی حمل و نقل شهری در بندرعباس

پیش از هر چیز لازم است که هرچند اجمالی زیرساخت حمل‌ونقل شهری را موردبررسی قرار دهیم.

بر اساس گفته‌های «بابک هاشمی»، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری بندرعباس، در حال حاضر نزدیک به 40 دستگاه اتوبوس در ناوگان حمل و نقل بندرعباس وجود دارد که در حدود 30 میلیون سفر شهری را پوشش می‌دهند.

وی بابیان اینکه بندرعباس 2745 دستگاه تاکسی و 866 تاکسی موقت دارد که 20 درصد آن غیرفعال است گفت: شهر بندرعباس شهری تاکسی محور است و در حوزه تاکسی جابجایی‌ها 10 برابر اتوبوس است.

با توجه به اینکه بندرعباس در حدود 800 هزار نفر جمعیت دارد و بر اساس استانداردها به ازای هر 1000 نفر می‌بایست 1 اتوبوس وجود داشته باشد، فارغ از سن ناوگان اتوبوس‌رانی، باید در حدود 40 دستگاه اتوبوس به ناوگان این شهر تجاری افزوده شود تا با استانداردهای موجود هم‌خوانی داشته باشد.

از سویی اکثر اتوبوس‌های موجود به‌عنوان سرویس صنایع غرب بندرعباس و تعدادی نیز به‌عنوان سرویس دانشگاه هرمزگان فعالیت می‌کنند. تعداد اتوبوس‌هایی که سابق بر این در مسیرهای شهری تردد می‌کردند در برخی مسیرها صفر و در برخی دیگر به شکل محسوسی کاهش‌یافته است.

هزار وعده‌ی خوبان . . .

مسئولین شهری بندرعباس از سال 93 در خصوص راه‌اندازی اتوبوس‌های تندرو (BRT) وعده‌هایی را داده‌اند که تاکنون عملی نشده است و در جدیدترین آن‌ها هاشمی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری بندرعباس در هفتاد و نهمین جلسه‌ی شورای اسلامی این شهر مدعی شد: خطوط BRT بندرعباس تا پایان سال راه‌اندازی خواهد شد.

گفتنی است که این مسئول شهری پیش‌ازاین نیز در مصاحبه‌های گوناگون در سال‌های گذشته بارها وعده‌ی راه‌اندازی BRT بندرعباس را داده بود که هیچ‌کدام از این وعده‌ها تاکنون عملی نشده است.

معاون حمل‌ونقل شهرداری بندرعباس در مصاحبه‌ای که هشتم دی‌ماه 1395 باشگاه خبرنگاران جوان منتشر کرده از بهره‌برداری از اتوبوس‌های تندرو شهری تا پایان سال خبر داده است.

هاشمی همچنین در هفتم اسفندماه 95 در نشست با نمایندگان شرکت ایتالیایی خدمات حمل‌ونقل POV بیان داشت: فاز نخست پروژه BRT تا تیرماه سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد؛ این پروژه در چهار خط طراحی و پیش‌بینی‌شده که خط نخست آن با ظرفیت ۳۵ هزار جابه‌جایی و ۲۱ ایستگاه در فاز اول بهره‌برداری قرار دارد.

وی در مصاحبه‌ای که 13 تیرماه 1396 در خبرگزاری صداوسیمای خلیج‌فارس منتشرشده است بابیان اینکه کمبود منابع مالی علت تأخیر در راه‌اندازی اتوبوس‌های تندرو شهری در بندرعباس است، گفت: طرح اتوبوس‌های تندروی شهری (BRT) تا پایان سال در بندرعباس بهره‌برداری می‌شود.

گفتنی است پروژه‌ی BRT بندرعباس از سال 93 کلید خورده است و بهره‌برداری از آن از سالی به سال دیگر موکول شده است. پس از گذشت 4 سال نصب چند چراغ راهنمایی و علائم ترافیکی تنها پیشرفت ملموسی است که در این پروژه دیده می‌شود بااین‌وجود معاونت حمل‌ونقل شهرداری بندرعباس در هفتاد و نهمین جلسه‌ی رسمی شورای شهر بندرعباس با نوید خبرهای خوب از راه‌اندازی اتوبوس‌های تندرو تا پایان سال جاری خبر داد.

با توجه به آنچه گفته شد و نبود زیرساخت حمل‌ونقل عمومی در شهر بندرعباس بدیهی است که مردم این شهر گزینه‌ای جز تردد با تاکسی ندارند پس اگر عنوان می‌شود که بندرعباس شهری تاکسی محور است یعنی به شکلی غیرمستقیم اذعان می‌کنیم که زیرساخت حمل‌ونقل شهری در پایتخت تجاری کشور نابسامان است.

 افزایش 40 یا 50 درصدی کرایه‌ها با کدام منطق!

فرزانه آرامش، رئیس کمیسیون عمران، حمل‌ونقل و ترافیک شورای اسلامی شهر بندرعباس در هفتاد و نهمین جلسه‌ی شورا با اشاره به اینکه قریب به دو سال نرخ کرایه تاکسی و سه سال نرخ کرایه اتوبوس در بندرعباس افزایش نداشته گفت: در تهران در سال 96 و 97 این نرخ به ترتیب افزایشی 15 و 12 درصدی داشته یعنی درمجموع دو سال 29 درصد افزایش صورت گرفته است.

در همین خصوص «آبتین امیری» دیگر عضو شورای اسلامی شهر بندرعباس نیز گفت: سازمان حمل‌ونقل رقم 50 درصد افزایش نرخ را پیشنهاد داده  و ما در کمیسیون مربوطه به افزایش 40 درصدی رسیده‌ایم، با توجه به اینکه نرخ تورم بیش از 50 درصد افزایش‌یافته، رانندگان هم باید احساس امنیت کنند.

دو سؤال در اینجا مطرح می‌شود که سعی خواهیم کرد در ادامه به آن پاسخ دهیم.

پرسش اول: چرا نرخ کرایه‌ها روند افزایش ۱۵ درصدی سالیانه خود را طی نکرده و به‌یک‌باره افزایش ۵۰ درصدی آن مطرح است؟

یک رانندگان تاکسی باسابقه به خبرنگار موج گفت: مسئولان در حدود دو سال پیش وعده‌ای مبنی بر ایجاد چند مسیر ترافیکی در شهر بندرعباس را به ما دادند.

وی افزود: قرار بود مسیرهایی مشخص شود که جز تاکسی ماشین دیگری تردد نکند بر این اساس ما پذیرفتیم که کرایه‌ها ثابت بماند اما باگذشت دو سال این وعده عملی نشده درحالی‌که نرخ کرایه‌ها ثابت مانده است.

به گزارش خبرنگار موج، در این مدت در اکثر مسیرها بدون تصویب نرخ نامه رانندگان مبلغ کرایه را در حدود 10 تا 15 درصد افزایش داده‌اند.

پرسش دوم: آیا افزایش ۴۰ یا ۵۰ درصدی کرایه‌ها منطقی است؟

برای پاسخ به این پرسش ابتدا باید به حقوق کارمندان، بازنشستگان و کارگران و میزان افزایش آن طی دو سال گذشته نگاهی داشته باشیم.

در سال 96 شاهد افزایش 10 درصدی حقوق کارکنان دولت بودیم و در سال 97 افزایش حقوق کارکنان با حاشیه پیش رفت. دولت به دستگاه‌های اجرایی تکلیف کرد درصد افزایش حقوق را تا پنج درصد پیش‌بینی کنند؛ با این توضیح که دستگاه‌هایی که بودجه خود را بر اساس بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد تهیه کنند، می‌توانند معادل پنج درصد از محل صرفه‌جویی به‌عنوان سایر پرداختی‌ها پیش‌بینی و برای حقوق تعیین کنند.

در این حالت درصد افزایش حقوق بین پنج ‌تا ۱۰ درصد تعیین اما طولی نکشید که با توجه به بحث‌هایی که در این مورد مطرح شد، دولت در لایحه پیشنهادی خود به مجلس درصد افزایش حقوق را تا ۱۰ درصد پیش‌بینی کرد و هزینه جاری خود را طبق آن پیش برد.

اما  در جریان بررسی لایحه در مجلس، مباحثی در مورد افزایش پلکانی حقوق پیش آمد و پیشنهاد رشد تا ۱۸ درصدی نیز موردبررسی قرار گرفت،  ولی درنهایت نحوه رشد پلکانی تعیین نشد و دولت حقوق فروردین را بر اساس روال سال گذشته پرداخت کرد تا اینکه در جلسه‌ای در هیئت دولت نحوه افزایش پلکانی و درصد آن تعیین و تصویب شد.

بر اساس این مصوبه درصد افزایش حقوق کارکنان دولت به‌تناسب حقوقی که در سال گذشته دریافت کرده‌اند به‌صورت پلکانی بین ۶ تا ۱۲ درصد افزایش می‌یابد و طبق این مصوبه هیچ‌یک از کارکنان دولت برای امسال کمتر از یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار تومان حقوق نخواهند گرفت.

همان‌گونه که رانندگان تاکسی با موضوع تورم دست‌وپنجه نرم می‌کنند اکثر قریب به‌اتفاق مشتری‌های آنان نیز وضعیت بهتری ندارند و اگر قرار است موضوع افزایش تورم و نابسامانی‌های اقتصادی را در نظر بگیریم باید هر دو سوی ماجرا یعنی مردم و رانندگان را در نظر داشته باشیم.

«فیصل دانش»، رئیس شورای اسلامی شهر بندرعباس در خصوص افزایش نرخ کرایه تاکسی و اتوبوس گفت: این موضوع یک مثلث سه وجهی است؛ که مسئولین، مردم و رانندگان سه ضلع این مثلث را تشکیل داده‌اند و هرکدام آسیب ببیند سایر ضلع‌ها ناراضی خواهند بود.

اسماعیل بواشه، عضو شورای اسلامی شهر بندرعباس نیز بابیان اینکه قرار نیست با افزایش تورم، نرخ‌ها را بالا ببریم و ما نباید هر بار که تورم بالا می‌رود فشار را بر مردم بیشتر کنیم، تصریح کرد: سازمان حمل‌ونقل باید خدماتی برای رانندگان انجام دهد برای مثال قطعات تعمیراتی و شست و شوی ماشین‌ها و سایر بسته‌های تشویقی تا هم باری از دوش رانندگان برداشته و هم به مردم فشار وارد نشود.

وی اظهار کرد: باید تمهیداتی اندیشیده شود تا با افزایش تورم نرخ کرایه‌ها را افزایش ندهیم، اگر کرایه‌ها را افزایش دهیم ترافیک هم افزایش می‌یابد ما باید بسته تشویقی برای مردم بگذاریم که از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند.

رئیسی، نماینده رانندگان تاکسی بندرعباس نیز در هفتاد و نهمین جلسه‌ی شورای شهر بندرعباس گفت: اگر عشق به کار نباشد افزایش نرخ‌ها کاری نمی‌کند، ما هم دل‌خوشی از بالا رفتن نرخ نداریم چراکه از خود مردم هستیم اما دو سال است این نرخ تغییرنیافته و ما دیگر نمی‌توانیم با این وضعیت ادامه دهیم.

وی بابیان اینکه این آنالیز نرخ صورت گرفته هم مربوط به قبل از افزایش قیمت‌ها تورم فعلی بوده، با خطاب قرار دادن اعضای شورای اسلامی شهر بندرعباس گفت: خواهش می‌کنم با افزایش این نرخ موافقت کنید؛ ما خودمان با مردم کنار می‌آییم.

نارضایتی اکثر شهروندان بندرعباسی نسبت به افزایش کرایه‌ها

بر اساس نظرسنجی خبرگزاری موج اکثر شهروندان بندرعباسی نسبت به افزایش کرایه‌ها و کیفیت خدمات ارائه‌شده توسط شهرداری بندرعباس معترض هستند.

یک شهروند بندرعباسی به خبرنگار موج گفت: گرانی لوازم‌یدکی و استهلاک موضوعی است که همه‌ی ما به آن واقف هستیم؛ اما گرانی‌ها تنها در مورد لوازم خودرو نبوده و همان‌گونه که رانندگان محترم تاکسی فشار تورم را احساس می‌کنند شهروندان نیز وضعیت بهتری ندارند؛ در چنین شرایطی افزایش 40 درصدی کرایه‌ها باری اضافه بر دوش شهروندان است.

سارا که برای رفت‌وآمد روزانه خود از تاکسی استفاده می‌کند نیز به خبرنگار موج گفت: مسئولان شهری می‌توانند با در نظر گرفتن برخی بسته‌های تشویقی این موضوع را مدیریت کنند اما ساده‌ترین راه یعنی افرایش کرایه را در دستور کار خود قرار داده‌اند که جز تحمیل هزینه اضافی به مردم نام دیگری ندارد.

امین دیگر شهروند بندرعباسی با گلایه از کمی تعداد مسیرهای تردد تاکسی در شهر بندرعباس گفت: سازمان تاکسیرانی بندرعباس باید در ابتدا پاسخ‌گو باشد که در بحث ایجاد زیرساخت، اقدامات نظارتی و کیفیت خدمات چه‌کارهایی را انجام داده است و با افزایش کرایه‌ها شهروندان از چه خدماتی برخوردار می‌شوند. تورم و نابسامانی اقتصادی برای همه‌ی اقشار جامعه یکسان است. من به‌عنوان یک شهروند به رانندگان تاکسی حق می‌دهم که ناراضی باشند اما اینکه شهرداری بندرعباس با متحمل کردن فشاری مضاعف بر شهروندان بخواهد این نارضایتی را جبران کند به‌هیچ‌عنوان توجیه‌پذیر نیست.

آسان ترین راه لزوماً بهترین راه نیست

همان‌گونه که مشخص است افزایش کرایه‌ها علاوه بر فشار اقتصادی بار روانی برای شهروندان دارد این موضوع علاوه بر نارضایتی شهروندان باعث تشدید معضلاتی چون ترافیک شهری خواهد شد چراکه تمایل به استفاده از وسایل نقلیه‌ی شخصی افزایش می‌یابد.

 مسئولان شهری با برنامه و مدیریتی بهتر می‌توانستند این موضوع را به سرانجام بهتری برسانند. شهروندان بندرعباس از نمایندگان خود در شورای شهر این انتظار را دارند که با تأمل و مطالعه‌ی بیشتر معضلات و موضوعات شهری را بررسی کنند چراکه همیشه آسان‌ترین راه لزوماً بهترین راه نیست.

رانندگان تاکسی یکی از اقشار زحمت‌کش جامعه هستند و بی شک مشکلات رفاهی آنان باید مرتفع شود؛ اگر این موضوع را در حال حاضر به شکلی اصولی مرتفع نکرده و به دنبال درمان مقطعی آن باشیم با گذشت چند ماه این معضل به شکل بزرگ تری بروز خواهد کرد.

رانندگان خود را از مردم می دانند و بارها تاکید کرده اند در صورت در نظر گرفتن یارانه حمایتی، ایجاد مسیر ترافیکی مجزا، ساماندهی و برخورد با مسافر کشان فصلی، بهره گیری از خدمات و قطعات با نرخ دولتی و امتیازاتی از این دست با ثابت ماندن نرخ کرایه ها موافق هستند.

گرچه به نظر می رسد که در گام نخست می بایست در مورد زیر ساخت حمل و نقل عمومی شهر بندرعباس تجدید نظر شود و معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری گزارشی شفاف از عملکرد و شیوه ی خدمات دهی خود به شهروندان ارائه کند.