به گزارش خبرگزاری موج یزد، هفتاد و یکمین نشست کانون تفکر سلامت اجتماعی دانشگاه یزد با محوریت "بررسی ابعاد حقوقی و جرم شناختی خشونت" به‌صورت مجازی برگزار شد.

سید محسن موسوی، عضو هیأت علمی بخش تعاون و رفاه اجتماعی دانشگاه یزد با اشاره به ضرورت بحث پیرامون انواع خشونت در جامعه فعلی به امکان تسری رفتار فردی به رفتار جمعی سخن به میان آورد که طیف گسترده‌ای از آسیب‌های اجتماعی را در بر گرفته و در این میان کنار هم قرار گرفتن ایده‌های کاربردی در دستیابی به راه ‌حلی مؤثر می‌تواند کارآمد واقع شود.

مجتبی ملک افضلی، استادیار بخش حقوق دانشگاه یزد ضمن ارایه‌ای پیرامون ابعاد جرم شناختی خشونت، گفت: افزایش نرخ قتل، ضرب و جرح، تجاوز، نزاع، گسترش جنگ‌ها و نزاع‌های داخلی، درگیری‌های قومی و مذهبی و شورش‌های اجتماعی همگی نشان‌دهنده این واقعیت است که سطح گرایش به خشونت همه‌روزه در حال افزایش و تغییر الگو است. ‌وی با معرفی رشته سیاست جنایی از دعوت این علم از نهادهای مدنی و مردم برای کمک به دولت در خصوص کنترل پدیده مجرمانه و خشونت سخن گفت و افزود: علل وقوع خشونت در علم جرم شناسی و مبارزه با خشونت ذیل مباحث حقوق کیفری قرار گرفته است

 به گفته او، امروزه دیگر صحبت از یک یا چند گونه خاص از خشونت معنادار نیست و آنچه توجه همگان را به خود معطوف نموده گسترش خشونت در تمامی اشکال و مظاهر آن است.

ملک افضلی خشونت را در لغت به معنای درشتی و زبری، سخت رویی و غضب دانست و در اصطلاح جرم شناسی نیز این پدیده را حاصل عدم توازن میان اهدافی که برای فرد ترسیم شده با ابزاری که در جامعه برای او فراهم شده دانست که با کاهش سطح تحمل افراد و بروز آن به شکل خشونت در جامعه همراه است.

 به عقیده وی، عواملی که در کنار این عدم توازن می‌تواند بسترساز گرایش به خشونت شود شامل: عوامل محیطی، عوامل فرهنگی و عوامل فیزیولوژیک است که می‌تواند عوامل ژنتیکی و وراثتی را در برگیرد.

 عضو هیات علمی دانشگاه یزد با اشاره به وجود ارتباط میان تغییرات آب و هوایی و میزان دما با رفتار افراد افزود: با وجود مفهومی در جرم شناسی تحت عنوان مکتب جغرافیایی می‌توان اظهار داشت که طبق تحقیقات انجام شده در فرانسه در فصول گرم سال و مناطق جنوبی جرائم علیه اشخاص بیشتر است و بلعکس در مناطق شمالی و فصول سرد سال درصد جرائم بر ضد اموال بیشتر است.

 وی در ادامه با استناد به برخی پژوهش‌های میدانی، به بررسی ارتباط یا عدم ارتباط میان درجه حرارت هوا، فشار و رطوبت با بعضی از رفتارهای خشونت‌آمیز پرداخت.

وی راهکارهای مقابله با خشونت را شامل راهکارهای مقابله با عوامل زیستی گرایش به خشونت از جمله گسترش خدمات پزشکی درمانی و درمان دارویی خشم دانست و همچنین راهکارهای مقابله با عوامل روانی گرایش به خشونت از جمله آموزش مهارت‌های زندگی و فراگیری روش‌های مقابله با فشارهای روانی معرفی کرد.

 وی سومین راهکار را مقابله با اثرات رسانه‌های جمعی در گسترش خشونت تلقی کرد که می‌تواند با گسترش نظارت بر تولید و ساخت برنامه‌ها یا گسترش نظارت خانواده‌ها و دسترسی فرزندان به رسانه‌های جمعی پیگیری شود.

دکتر سعید عطار رئیس دبیرخانه کانون‌های تفکر دانشگاه یزد با بیان نقش اقتصاد در بروز خشونت و استناد به اندیشه‌های داگلاس نورث در کتاب در سایه خشونت به چگونگی مهار خشونت توسط جوامع پرداخت.

وی وجود خشونت را در جوامع با توجه به کمبود منابع کمیاب امری طبیعی تلقی کرد که در این میان جوامع موفق توانسته‌اند این نزاع را به رقابتی قانونمند مبدل کرده و از آثار اقتصادی آن بهره‌مند شوند.

 به گفته وی، عمده نزاع‌ها در این جوامع محصول نهادهای بسته سیاسی و اقتصادی است که محرومیت افراد از مواهب موجود جامعه را در پی خواهد داشت و در نتیجه انگیزه افراد برای گرایش به خشونت را افزایش می‌دهد.

وی همچنین پیرامون طرد و جذب افراد از طریق قانون و ایجاد خشونت یا ممانعت آن از این طریق طرح پرسش کرد و وجود قدرت را لازمه بروز خشونت در جوامع ندانست و بسیاری از مصادیق خشونت را واکنش به تبعیض و یا تله خشونت پنداشت.

مهم‌ترین محورهای مطرح‌شده در این نشست کانون تفکر دانشگاه یزد :

•    امروزه دیگر صحبت از یک یا چند گونه خاص از خشونت معنادار نیست و آنچه توجه همگان را به خود معطوف نموده گسترش خشونت در تمامی اشکال و مظاهر آن است.

•    عواملی که در کنار این عدم توازن می‌تواند بسترساز گرایش به خشونت شود شامل: عوامل محیطی، عوامل فرهنگی و عوامل فیزیولوژیک است که می‌تواند عوامل ژنتیکی و وراثتی را در برگیرد.

•    راهکارهای مقابله با خشونت را شامل راهکارهای مقابله با عوامل زیستی گرایش به خشونت از جمله گسترش خدمات پزشکی درمانی و درمان دارویی خشم است.

•    راهکارهای مقابله با عوامل روانی گرایش به خشونت از جمله آموزش مهارت‌های زندگی و فراگیری روش‌های مقابله با فشارهای روانی است.

•    وجود نزاع و تمایل به خشونت در جوامع امری طبیعی بوده که با تبدیل آن به رقابت می‌توان به توسعه دست‌یافت.

در این نشست دکتر فهیمه دهقانی، دکتر نسرین بابائیان، دکتر ملیحه علی‌مندگاری، دکتر زهرا نادری از اعضای هیات ‌علمی دانشگاه یزد، شکوه نیک نظر مدیر موسسه افق روشن فردا و فاطمه زارع کارشناس پژوهشی دبیرخانه کانون‌های تفکر دانشگاه یزد نیز حضور داشتند.