به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج اصفهان، روبرت بگلریان درباره موقوفات ارامنه اظهار کرد: قدیمی‌ترین جامعه ارامنه در کشور‌، جامعه ارامنه اصفهان است. زمانی که ارامنه در اصفهان و مناطق همجوار آن، شامل فریدن، چهارمحال‌وبختیاری و بعضی از مناطق مرکزی ساکن شدند، با توجه به سیاست شاه عباس صفوی که مورد استقبال ارمنیان هم قرار گرفته بود، به سرزمینی برای سکونت و توسعه فعالیت‌های اجتماعی خود نیاز داشتند. بنابراین، بخشی از زمین‌ها که بعداً به بخش جنوبی زاینده‌رود معروف شد، در اختیار آنها قرار گرفت.

وی افزود: بعد از گذشت دو یا سه قرن از زندگی ارامنه در این سرزمین، آنها در فعالیت‌های اقتصادی به‌ویژه تجارت نقش ویژه‌ای به عهده گرفتند و صاحب املاکی شدند. با توجه به نقش بسیار ویژه‌ وقف در سنت کلیسای ارمنی و دیگر ادیان الهی در تحکیم مودت اجتماعی، بهره‌گیری کارآمدتر از اموال به‌ویژه اموال غیرمنقول، اتحاد و توسعه اجتماعی، امنیت اجتماعی اقشار نیازمند، هزینه‌های بهبود وضع اجتماعی، مشکلات معیشتی، بهداشت و درمان و... که در دین اسلام نیز اهمیت زیادی دارد، طی چند سده، ارامنه با باوری که به کلیسای مسیحی داشتند، اموال زیادی را وقف آن کردند.

نماینده ارامنه اصفهان و جنوب ایران در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: کلیسای ارمنی از نظر حقوقی و نحوه مدیریت با فقه شیعه یا نهاد وقف در کشور تفاوت‌هایی دارد. بنابراین، اموالی که به‌طور کلی وقف کلیسا شده است، در سنت کلیسایی و ادبیات مرتبط با آن، تحت تملک کلیسا خوانده می‌شود. بیش از ۴۰۰ سال از زندگی اجتماعی ارامنه در ایران می‌گذرد و با همه فراز و نشیب‌ها هنوز شورای خلیفه‌گری در این جامعه حفظ شده است. همچنین با توجه به قوانین کشوری، ارتباط تنگاتنگی میان سازمان اوقاف و شورای خلیفه‌گری وجود دارد.

وی ادامه داد: ممکن است برادران مسلمان نیز به‌دلیل احترامی که برای حضرت مسیح(ع) و حضرت مریم(ع) قائل هستند، مواردی را نذر آنها کرده باشند، ولی وقف اموال غیرمنقول به‌عنوان ملک کاملاً از طرف مسیحیان بوده است. یکی از تفاوت‌های مربوط به وقف در جامعه ارامنه و جامعه اسلامی، همین است که در کلیسای ارمنی، مشخص کردن نوع کاربری ملک وقف‌شده از طرف واقف بسیار کم به چشم می‌خورد؛ مسیحیان ملک را به‌عنوان وقف در اختیار کلیسا قرار می‌دهند و کلیسا خود درباره نحوه استفاده از آن تصمیم می‌گیرد. برای مثال در محله جلفای اصفهان، واحدهای مسکونی فراوانی وجود دارد که کلیسا با فتوای جدید از پیشوای دینی خود، آنها را با تبدیل به احسن، به مجتمع‌های مسکونی تبدیل کرده و در اختیار مردم قرار داده است.

بگلریان تصریح کرد: این آپارتمان‌ها که در زمین‌های وقفی ساخته شده، شاید قبلاً به‌صورت یک ملک تک‌واحدی بوده که وقف کلیسا شده است، ولی در طول زمان فرسوده شده و به‌دلیل رشد جمعیت نمی‌توانسته فقط در اختیار یک خانواده قرار داشته باشد. بنابراین، تبدیل به احسن شده و کارایی آن افزایش یافته است.

وی یادآور شد: با توجه به تجربیات تاریخی، تعامل کلیسای ارمنی با سازمان اوقاف در طول زمان از نظر تعداد مواردی که نیاز به رجوع داشته، دچار فراز و نشیب‌هایی بوده است، ولی با توجه به اینکه قوانین کشور بر فقه پویا و مستحکم شیعی بنا شده، نیاز نیست برای هر مسئله‌ای به سازمان اوقاف مراجعه کنیم و به جز موارد خاص مانند تغییر قانون مالیات و نیاز به تفسیر بعضی از قوانین جدید، ضرورتی برای مراجعه به این سازمان وجود ندارد. مشکلاتی در منطقه فریدن پیش آمده بود که برای حل آنها از مدیرکل اوقاف اصفهان کمک گرفتیم و خوشبختانه با توجه به سوابق قانونی، حقوقی و فقهی موجود، بیش از ۹۰ درصد موقوفات، تعریف‌شده، مشخص و قابل پیگیری هستند.

نماینده ارامنه اصفهان و جنوب ایران در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در حال حاضر به جز مشکلات مربوط به موقوفات فریدن، مشکل دیگری در خصوص موقوفات ارامنه وجود ندارد، تأکید کرد: پایه‌های حل مسئله شکل گرفته و فرآیند اداری، حقوقی و مدیریتی در حال طی شدن است که باید شخصی از طرف شورای خلیفه‌گری و سازمان اوقاف مشخص شود تا این امور را پیش برده و مسائل را بررسی و آسیب‌شناسی کند.

این نماینده مجلس بیان کرد: وقف به‌عنوان نهادی مشترک میان ادیان گوناگون می‌تواند عاملی وحدت‌بخش باشد؛ وقتی پیروان ادیان می‌بینند که چنین نهادها و مشترکاتی میان آنها وجود دارد، احساس وحدت بیشتری می‌کنند. برای مثال، وقتی یک مسیحی به صندوق قرض‌الحسنه در محله‌ای متعلق به مسلمانان مراجعه می‌کند، مورد استقبال قرار می‌گیرد و می‌تواند وام دریافت کند، محبت و دوستی و مودت میان او و برادران مسلمان ایجاد می‌شود و این سبک زندگی به وحدت ملی نیز می‌انجامد. بنابراین، وقف می‌تواند دوستی‌ها را تجدید کند.